Barzani koltukta kalacak mı?

Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Başkanı Mesut Barzani, 2005 yılında halk tarafından, 2009'da ise Parlamento'daki milletvekillerinin oylarıyla IKBY Başkanı seçilmişti. Barzani'nin 2013 yılında görev süresi doldu. Ancak IKBY Parlamentosu, Barzani'nin görev süresini 20 Ağustos 2015'e kadar uzattı. Parlamento, şimdi ikinci kez Barzani'nin görev süresini uzatmaya hazırlanıyor.

Irak'taki Kürt bölgesindeki siyasi partiler arasında Barzani'nin göreve devam edip etmeyeceğine dair görüşmeler sürüyor.
Türkmenler, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesut Barzani'nin görev süresinin uzatılmasına destek veriyor.

Irak Türkmen Cephesi Milletvekili Aydın Maruf, AA muhabirine yaptığı açıklamada, “DAEŞ krizinin yaşandığı bir dönemde siyasi, askeri ve diplomatik tecrübesi olan Barzani'nin Bölgesel Başkanlık koltuğunda kalması isabetli olacaktır. Biz böyle bir dönemde Barzani'nin görevini bırakmasına sıcak bakmıyoruz” dedi.

Irak Türkmen Değişim Listesi Milletvekili Muhammet İlhanlı da "Türkmenler, Barzani'nin görevde kalmasından yana. Türkmenlere en yakın, onlara en iyi yaklaşan lider Mesut Barzani'dir. Onun için Barzani'nin tekrar seçilmesini istiyorlar" diye konuştu.

Merkezi Irak hükümetiyle kıyaslandığında Barzani'nin komşu ve Batı ülkeleriyle daha iyi ilişkiler kurduğuna dikkati çeken İlhanlı, "Barzani, başka ülkelerle ilişkileri geliştirmede Irak'taki diğer liderlerden daha başarılıdır. Özellikle Türkiye ile kurduğu sıcak ilişkiler çok önemlidir. Ayrıca İran ve başka ülkelerin, bu bölgeye hakim olmasını engelledi" ifadelerini kullandı.

‘Süreyi uzatmak tek çözüm'

İlhanlı, Barzani'nin görev süresini uzatmaktan başka çözüm olmadığını dile getirerek, şöyle devam etti:

"Irak'taki savaş şartları ve ekonomik kriz malum. Bu şartlarda yeni bir seçimin yapılması maliyetli olur. Şu an en iyi çözüm Barzani'nin görev süresini uzatmak. Ki siyasi partiler de buna sıcak bakıyor. Bunun için tek yapılması gereken anayasada bir değişiklik yapmak."

Diğer siyasi partilerin de Barzani'nin görevde kalmasına destek verdiğini aktaran İlhanlı, şunları kaydetti:

"Celal Talabani'nin lideri olduğu Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) ile Noşirvan Mustafa'nın genel başkanı olduğu Goran Hareketi, Barzani'nin görev süresinin uzatılmasına sıcak bakıyor. Ancak her iki parti seçim sisteminin değiştirilmesini istiyor. Bölgesel Başkanın halk tarafından değil Parlamento'da seçilmesini talep ediyorlar. Ayrıca Parlamenter sisteme geçilerek, Bölgesel Başkana ait olan birçok yetkinin Meclis'e devredilmesini istiyorlar."

Kürt Bölgesel Parlamentosu 111 milletvekilinden oluşuyor. KDP 38, Goran 24, KYB 18, Yekgirtu 10, İslami Toplum Partisi 6 sandalye ile parlamentoda temsil ediliyor. Diğer sandalyelere ise küçük partiler ve kota uygulanan azınlıklar sahip.

Belirleyici unsur anayasa

Al Jazeera'den Can Hasasu'ya konuşan Kürdistan İslam Birliği Şura Meclisi Üyesi Usama Cemil, Kürt parlamentosundaki partilerin, bölgesel hükumetin başkanlık yasasını görüşmek üzere toplandığını söyledi. Mesut Barzani'nin başkanlığının uzatılması konusunda herhangi bir görüşme yapmadıklarını söyleyen Cemil, başkanlıkla konusunda belirleyici unsurun anayasa olduğunu söyledi:

“Şu anki bölgesel hükümet anayasasına göre Kürt bölgesi başkanını halk seçiyor. Oysa Irak meclisinde parlamentoyu halk, cumhurbaşkanını da parlamento seçiyor. Kürt parlamentosundaki partilerden bir komisyon oluşturduk ve bu komisyon başkanlık seçimiyle ilgili anayasa değişikliği yapılıp yapılmayacağını görüşüyor.”

Bölgesel Kürt Anayasasına göre bölge başkanının görev süresi iki dönemle sınırlı. Cemil, anayasada başkanlık yasası ile ilgili değişiklik yapıldıktan sonra bu konunun da ele alınacağı kanısında:

“Şu anki koşullarda Sayın Barzani'nin adaylığı söz konusu değil. Irak devlet başkanı için de aynı sınırlama geçerli. Ama başkanı meclisin seçmesine karar verilirse, o vakit, Mesut Barzani'nin yeniden aday olmasıyla ilgili koşulları görüşürüz. Ancak şu anda sürenin uzatılması ile ilgili bir konu gündemimizde yok.”

KYB: Barzani ABD'den dönünce netleşecek

Kürdistan Yurtseverler Birliği Siyasi Büro Üyesi Sadi Ahmed Pira, konunun oluşturulan komisyonda görüşüldüğünü ancak şu ana kadar paylaşılabilir bir sonuçlarının olmadığını söyledi:

“Kürdistan Demokrat Partisi'nden (KDP) bir grubun çağrısı ile başkanlık yasası yeniden görüşülüyor. Sayın Barzani'nin görev süresinin uzatılması ile ilgili henüz bir şey yok. Başkan halk seçimi ile mi belirlenecek yoksa parlamentoda mı onu görüşüyorlar. Sayın Barzani'nin Amerika ziyaretinden dönmesiyle birlikte bu konu hakkında daha net şeyler söyleyebileceğiz.”

Goran: İsimler değil sistem önemli

Bölgesel Kürt Hükumetinin en güçlü muhalefet partisi olan Goran (Değişim) üyesi Dr. Süleyman Cafer, Kürt partilerin başkanı değil sistemi görüşmek için bir araya geldiğini belirtti:

“Kürt partiler anayasada bazı değişiklikleri görüşmek için bir araya geldi. Bu komisyon isimleri değil, sistemi konuşmak için toplandı. Bütün tarafların uzlaşmasıyla başkanlık sisteminden parlamenter sisteme geçmeyi umuyoruz. Komisyon henüz bir sonuca ulaşmadı. Dolayısıyla da bir şey söylemek için henüz erken.”