Türkiye ve Suriye'de geçen hafta meydana gelen, büyük yıkım ve ölümlere yol açan depremden sonra harekete geçmeyen BM'nin tavrı büyük tepki topladı.
Suriye'de hayat kurtarmak ve toplulukları güçlendirmek için çalışan yaklaşık 3.000 gönüllüden oluşan bir grup olan Beyaz Miğferler'in Başkanı Raed Al Salih, “BM'nin bu felakete hızlı bir şekilde yanıt vermemesi utanç verici” dedi.
“Birleşmiş Milletler'in ihtiyaç anında Suriyeli sivillere bir kez daha sırt çevirmesini affedemeyiz” diyen Raed Al Saleh, “Yıllardır dünyanın başına gelen en ölümcül felaketlerden biri karşısında, BM'nin eli bürokrasi ile bağlanmış gibi görünüyor” diyerek tepkisini dile getirdi.
‘Raed Al Saleh'in Amerikan haber kanalı CNN'in görüş sayfasında 14 Şubat'ta yayımlanan, “Dünyanın en ölümcül felaketlerinden biriydi. BM neredeydi?” başlıklı dikkat çeken makalesi şöyle:
Türkiye ve Suriye'deki yıkıcı depremin üzerinden tam bir hafta geçti. Suriye çatışmasının en karanlık saatlerinde bile yaşamadığımız ölçekte yedi günlük korku ve gönül yarası.
Beyaz Miğferler ekibimiz kuzeybatı Suriye'deki gönüllü kurtarma görevlileri, dış dünyadan neredeyse hiç yardım almadan gece gündüz çalışıyor. Hayatta kalanları enkazdan çıkarıyor ve yaşam belirtileri arıyor.
“Kaybolan her ruh için kalbim kırılıyor”
Hayatta kalanları bulma umudumuz azaldı. Enkazdan daha fazla ceset çıkardıkça, kurtarılabilecek ve ihtiyacımız olan yardımı zamanında alamadığımız için gereksiz yere kaybolan her ruh için kalbim kırılıyor.
Burada ağır arama ve kurtarma çalışmaları yapacak donanıma ve eğitime sahip tek kuruluş biziz. Gönüllüler imkansızı başarıyorlar ve özverileri ve adanmışlıkları beni küçük düşürüyor.
BM İnsani İşler Müsteşarı ve Acil Yardım Koordinatörü Martin Griffiths, depremin ardından yürütülen arama kurtarma çalışmalarını “tarihte benzeri görülmemiş” olarak överken, kuzeybatı Suriye'de sınırlı sayıda ekipman ve insan gücüyle elimizden geleni yapmak zorunda kaldık. Açık konuşayım: Beyaz Miğferler, kurtarma operasyonlarının en kritik anlarında Birleşmiş Milletler'den hiçbir destek almadı ve şimdi bile operasyonel kapasitemizi eski haline getirmek ve kurtarma ve rehabilitasyon çabalarına yardımcı olmak için herhangi bir yardım sözümüz yok.
“BM hayal kırıklığına uğrattı”
Pazar günü, BM'nin derhal harekete geçmeyerek kuzeybatı Suriye'deki insanları hayal kırıklığına uğrattığını kabul eden Griffiths ile görüştüm. Griffiths, Pazar günü attığı twitte, “Şimdiye kadar kuzeybatı Suriye'deki insanları hayal kırıklığına uğrattık. Haklı olarak kendilerini terk edilmiş hissediyorlar. Henüz ulaşmamış uluslararası yardım arıyorum” açıklamasında bulundu.
Depremin ardından, herhangi bir uluslararası yardımın Bab al-Hawa'daki BM yardım teslimatları için yetkilendirilmiş tek sınır kapısından kuzeybatı Suriye'ye akmaya başlaması dört gün sürdü. Çadır, barınak malzemeleri ve temel yardım malzemelerini taşıyan yardımların ilk teslimatı depremden önce planlanmıştı. Kurtarma çabalarımıza yardımcı olacak hiçbir şey yoktu.
“Hızlı şekilde yanıt vermemesi utanç verici”
BM'nin bu felakete hızlı bir şekilde yanıt vermemesi utanç verici. BM'ye yardımın neden zamanında ulaşmadığını sorduğumda aldığım cevap bürokrasiydi. Yıllardır dünyanın başına gelen en ölümcül felaketlerden biri karşısında, BM'nin eli bürokrasi ile bağlanmış gibi görünüyor.
Griffiths hafta sonu Sky News'e BM'nin Güvenlik Konseyi'nden iki ek sınır kapısından yardım erişimine izin vermesini istediğini söyledi, bu değerli zamanı boşa harcayan yanlış bir yaklaşım. Hukuk analistleri ve bilim adamları buna karşı çıktılar ve insani yardım kuruluşları, yardım girişinin politize edilemeyecek kadar yüksek olduğunu söylüyor.
Birleşmiş Milletler'in daha iyisini yapması gerekiyor. Acil bir durumda insan hayatını korumak ve kurtarmak için kurulan sistem, değerli dakikalar ve saatler geçtikçe çocukları enkaz altında ölüme terk ederse, bir şeyler açıkça bozulur.
BM Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Beşar Esad rejiminin insani yardım için üç ay süreyle kuzeybatı Suriye'ye iki geçiş noktası daha açmayı kabul ettiğini duyurdu. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, bu geçiş noktalarının açılmasının "daha fazla yardımın daha hızlı girmesine izin vereceğini" söyledi.
“Esad'ın müdahalesi alaycı bir harekettir”
Esad'ın müdahalesi çok geç kalınmış alaycı bir harekettir. BM'nin, milyonlarca Suriyeliyi bombalayan, gazla öldüren, aç bırakan, zorla yerinden eden ve hapse atan Suriye rejiminin iznini bekleme konusundaki ısrarı affedilemez. Suriye rejiminin, tüm Suriyelilerin acılarını tarafsız bir şekilde ele alma konusunda güvenilir bir ortak olmadığı bir sır değil.
Esad rejimi, müttefiki Rusya'nın yardımıyla yıllardır insani yardımı silah haline getirdi ve depremden önce bile yaklaşık 4,5 milyon insanın çaresiz bir insani krizle karşı karşıya olduğu gerçeğine rağmen, kuzeybatıdaki siviller için insani yardıma erişimi sıkılaştırmaya çalıştı.
Rusya, sınır geçişlerini kapatmak için Güvenlik Konseyi'ndeki vetosunu defalarca kullandı ve sınır ötesi yardımın Türkiye üzerinden ulaştırılacağı yolları tek bir girişe indirdi. Geçici olarak ek geçişler açmak yeterli değil; zaten daha fazla sınır ötesi yola şiddetle ihtiyaç vardı.
“BM'nin tavrı affedilemez”
Birleşmiş Milletler'in ihtiyaç anında Suriyeli sivillere bir kez daha sırt çevirmesini affedemeyiz.
Binlerce binanın enkazını ararken, bize en çok yerel etkilenen topluluklar yardım etti: müdahale için arabalarını ve ağır araçlarını ödünç vermek, kazmaya yardım etmek ve kendilerini ısıtmak için kullanabilecekleri yakıtı bağışladılar.
Bu depremin getirdiği yeni zorluklarla başa çıkmak için mücadele ediyorlar. Suriyelilerin daha fazla desteğe ihtiyacı var ve hak ediyor. Yerel organizasyonlarımız ve yerel müdahalemiz tanınmayı ve finansmanı hak ediyor.
Artık kaybedecek zaman yok. BM genel sekreteri, kendisini tarihin doğru tarafına koyacak vizyona ve liderliğe sahip olmalıdır. Güvenlik Konseyi ve rejim, gelecekte insani yardım erişimini kısıtlamak için kullanılmamalıdır.
Guterres, daha fazla canın kaybolmaması için Birleşmiş Milletler ve uluslararası yardım kuruluşlarının insani yardım erişimine engelsiz erişimini derhal sağlamalıdır.
