TIMETURK | ÇEVİRİ
Venezuela devletinin aylardır süren politik krizdeki insan hakları ihlalleri, konuşulmaya devam ediyor. Venezuela'nın başkenti Caracas'ta üç ay önce yapılan ve yaklaşık yüz kişinin hayatını kaybettiği Bolivarcı hükümet karşıtı gösterilerin kalıntıları hala taze...
Maduro hükümetinin yıllardır hapiste olan ana muhalefet lideri Leopoldo Lopez'e ev hapsi kararı vermesinden hemen sonra Caracas'a gelen insan hakları örgütü Amnistia Internacional'e bağlı Arjantinli avukat ve araştırmacı Ignacio Jovtis de bu kalıntılara şahit oldu. Jovtis, 9 Temmuz'da ülkeye geldiğinde, havaalanından oteline geçerken yolda molotof kokteyleri, göz yaşartıcı gazlar ve taşlar gördü...
El Pais, Amnistia Internacional'e bağlı Arjantinli avukat ve araştırmacı Ignacio Jovtis ile Madrid'te bir röportaj yaptı ve Venezuela'nın içinde bulunduğu zorlu duruma ilişkin bilgi aldı.
İşte o röportaj:
ÜLKEDE 'İNSAN HAKLARI KRİZİ' YAŞANIYOR
Venezuela krizine ilişkin gözlemleriniz neler?
- Ortada ciddi insan hakları ihlalleri var. Bu durumu kriz dememizin bir sebebi var: Beslenmeden tutun ilaç teminine kadar her alanda insanların temel hakları çiğneniyor. Amnistia; işkence, infaz, orantısız güç kullanımı ve keyfi tutuklanmaları da kapsayan birçok olayı belgelendirdi. Ülke ciddi bir insan hakları krizinin içerisinde. Geçen hafta orada bulunduğum dönemde izlenimim bu oldu.
"İÇ SAVAŞ YAŞANABİLİR"
Ülke iç savaşa gitme yolunda mı sizce?
- Amnistia Örgütü olarak bunu söylememiz spekülasyon olur. Bilemeyiz. Ortada ciddi bir çatışma var, nitekim biz bunu belgeledik. Ölümle sonuçlanan birçok aşırı güç kullanımı örneği var. Kesin bir şey söylemek mümkün olmasa da, olaylar bu şekilde devam eder ve şiddet daha da artarsa bir iç savaş çıkabilir.
"YAŞANANLAR 'BAĞIMSIZ' BRİ ŞEKİLDE GELİŞMİYOR, BİR DEVLET POLİTİKASI"
Amnistia, Maduro hükümetini muhalefeti bastırmak için sistematik şiddet kullanmakla suçluyor. Nasıl uygulanıyor bu şiddet?
- Olayların başlangıcında her şey birbirinden bağımsız gelişmiş görünüyordu, ama daha sonra, belgelendirdiğimiz üzere, bunun her türlü muhalif sesi bastırmayı amaçlayan bir devlet politikası olduğu anlaşıldı. Hakkında bir yıl önce serbest bırakma kararı çıkarılmış olmasına rağmen hapiste tutulan insanlar var. Gösteriler sırasında ölümler de oldu. Ayrıca hükümet yaptığı açıklamalarla şiddeti körükledi.
"ERAAT KARARI ÇIKAN İSİMLER HALA HAPİSTE"
Askeri ceza yasası uyarınca yargılanan 400'den fazla Venezuelalı ne durumda?
- Bu durum uluslararası hukuka göre keyfi yargılama olarak tanımlanabilir. Geçtiğimiz hafta Chacao'dan birkaç polis eşiyle görüşme fırsatı buldum. Eşleri için geçtiğimiz yılın ağustos ayında serbest bırakılma kararı çıkarılmış, fakat hala hapisteler. Şu an onlar için Caracas'ın merkezindeki bir binada açlık grevi yapılıyor, Tüm bunlara rağmen tutuklu polislerin ne zaman serbest bırakılacağı belli değil…Bu şekilde yargı kararına rağmen haiste olan, askeri suçlardan yargılanan birçok insan var ve aslında hepsi siviller.
"YAPILANLAR 'KANIT' NİTELİĞİNDE"
Bu ihlallerin yasal sonuçları neler olacak?
- Eğer bu durum devam ederse, Venezuela'da insan haklarının ihlal edildiğine dair kanıt oluşacak. Şiddetin bu tarz bir devlet politikası haline gelmesi önemli, çünkü insan hakları ihlallerinin artmasıyla, uluslararası hukuk olanları insanlığa karşı işlenen suçlar kategorisinde değerlendirebilecek.
"MADURO'NUN YARGILANACĞAI YASAL ZEMİN OLUŞUYOR"
Kolombiyalı ve Şilili yaklaşık yüz meclis üyesi Maduro'yu bu tarz suçları işlediği için Uluslarası Ceza Mahkemesi önünde kınadı. Maduro'nun yargılanma olasılığı var mı?
- Böyle devam ederse, bunun gerçekleşmesini sağlayabilecek yasal elementler var. Yargılanabilir. Daha kesin konuşmam mümkün değil, ama bu şekilde devam ederse, Uluslarası Ceza Mahkemesi Roma Statüsü'nün 7. Maddesi uyarınca insanlığa karşı işlediği suçlardan dolayı yargılanabilir ve ceza alabilir. Bu yüzden diğer devletlerin de uluslararası yargı anlayışını benimsemesi gerekiyor, çünkü Amnistia sadece ciddi insan hakları ihlalleri konusunda yetkili. Bu olayları bir an önce bitirmek için bir şey yapılmalı.
Geçtiğimiz haftalarda Maduro hükümetine karşı gösterilerde silahlı bir araç bazı eylemcileri ezmişti:
HAPİS CEZASI SÜREN MUHALEFET LİDERİ
Birkaç hafta önce hükümet ana muhalefet lideri Lopez'in cezasını ev hapsine çevirdi, ama üç muhalif milletvekilini tutuklayarak baskıyı sürdürdü.
- Leopold Lopez'in durumu çok daha genel. Ev hapsi sorunları çözmenin bir yolu değil, çünkü serbest bırakılmadı, ayrıca onun durumunda olan binlerce insan halen hapiste.