İsrail'de düzenlenen Genç Öğrenci Zirvesi'nde video konferans aracılığıyla konuşma yapan Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan, Sudan hükümetinin tüm dinler ve ırklar arasındaki hoşgörü ve bir arada yaşama, aynı zamanda özgürlüklere ve dinlere saygı duyma değerlerini yaymanın önemine olan inancına dikkat çekti.
Bu nedenle ABD ve İsrail ile İbrahim Anlaşmaları'na imza attığını bildiren Burhan “Bu hususlar, geçtiğimiz ocak ayında Hartum'da ABD ile İbrahim Anlaşmaları'na attığımız imzaya dair ilk vizyonlardı” ifadesini kullandı
İsrailli öğrencilerin düzenlediği zirve, dünyadan ve İsrail'den öğrencilerin ve gençlerin üniversite kampüslerinde tartışmalarına olanakj sağlayan uluslararası bir platform sayılıyor. Uluslararası konuşmacıların katıldığı, profesyonel sergiler ve akademik fırsatların eşlik ettiği, Harvard ve Columbia üniversitelerinin de desteklediği bu platform, İsrail'deki öğrencilerin ufkunu genişletmeyi amaçlıyor.
7 -11 Şubat tarihleri arasında düzenlenen bu yılki zirveye Gürcistan Devlet Başkanı Salome Zurabişvili, Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Burhan ve eski başkanlar, ABD Senatosu'ndan üyeler, başta koronavirüs karşıtı aşı üreticisi Moderna'nın CEO'su olmak üzere bilim adamları, üniversite profesörleri, insan hakları savunucuları ve sosyal medya yöneticileri de katıldı.
Sudan tarihinde ilk kez olarak Sudanlı öğrenciler ve gençler, Arap ve İslam ülkelerinden gelen öğrencilerle birlikte İsrail'deki bir konferansa katılmış oldu. Öğrencilerin nasıl seçildiğine, sayılarına veya katılım şekillerine ilişkin detay vermeyen Burhan ve Sudanlı yetkililer, zirvenin üniversite öğrencileri tarafından düzenlendiğini söylemekle yetindiler.
Ülkesini Sudan devriminin gerçek itici gücü olan gençlerin ve öğrencilerin inşa ettiği yeni bir çağın beklediğini ifade eden Burhan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“İnsanlığın en yüksek değerlerini temsil eden hoşgörü; toplumların barış ve sevgi içinde yaşaması için herkesin ihtiyaç duyduğu insani, ahlaki ve politik bir zorunluluktur. Sudan, nüfusun çoğunluğunu temsil eden ve Sudan devriminin (özgürlük, barış ve adalet sloganlarını benimseyen) gerçek itici gücü olan gençler ve öğrenciler tarafından inşa edilecek yeni bir döneme giriyor.”
Zirveye katılan Sudanlı gençlerin ülkenin dünyaya barış ve refahı yayma yönündeki mesajını iletmekten sorumlu olduğunu vurgulayan Burhan sözlerine şöyle devam etti:
“Vizyonumuz; bölge ülkeleri ve dost ülkelerle deneyim alışverişinde bulunarak küresel hoşgörü çizgisini takip etmek, küresel barış kavramları oluşturmak, küresel ve yerel reforma katkıda bulunmaktır.”
İsrail ile normalleşmeyi savunan isimlerden olan Burhan, Uganda'nın Entebbe şehrinde Uganda Devlet Başkanı Yoweri Museveni aracılığında, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile bir araya gelerek Sudanlıları şaşırtmıştı. Nitekim bu görüşmeler bugün dahi devam eden tartışmalara yol açtı.
Burhan'ın söz konusu çabaları, Sudan'ın da İbrahim Anlaşmaları'nı imzalayarak İsrail ile ilişkilerini normalleştirmesine yol açmış, böylece 1967'de Hartum'da düzenlenen Arap Zirvesi'nden bu yana Sudan ile İsrail arasındaki gerilime son verilmişti. Söz konusu zirve, “İsrail'i tanımaya, uzlaşmaya ve müzakereye hayır” sloganı ile biliniyor.
Sudan hükümetine İsrail ile ilişkilerini normalleştirmesi için baskı uygulayan eski ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, karşılığında Sudan'ın terörizme sponsor olan ülkeler listesinden çıkartılması sözü vermişti. Nitekim ABD Dışişleri Bakanlığı, El Kaide lideri Usame bin Ladin'i ve bir dizi terör örgütünü Hartum'da barındırması sebebiyle Sudan'ı 1993 yılında terörizme destek veren ülkeler listesine dahil etmişti.
Burhan ile Netanyahu'nun bir araya gelmesinden bu yana Sudan-İsrail hattında birçok gelişme oldu. Süreçte İsrail'e ait El-Al Havayolları, Sudan hava sahasından yeniden geçme hakkı kazandı. Böylece birçok İsrail heyeti de Sudan'ı ziyaret etmiş oldu. Nitekim geçtiğimiz ayın sonlarında Hartum'u ziyaret eden İsrail İstihbarat Bakanı Eli Kohen; Egemenlik Konseyi Başkanı Burhan, Savunma Bakanı Yasin İbrahim ve diğer Sudanlı yetkililerle bir araya gelmişti.
Kaynak: Şarkul Avsat