İran Dışişleri Bakanı Zarif, başkent Tahran'da düzenlenen Bakanlar Kurulu sonrasında ülkesinin nükleer anlaşmadaki taahhütlerini durdurması ve anlaşmanın Avrupalı taraflarının İran'la ticareti kolaylaştırmak ve Avrupalı şirketleri ABD'nin yaptırımlarından korumak için geliştirdiği ödeme mekanizmasını (INSTEX) değerlendirdi.
ABD'nin nükleer anlaşmadan çekilmesinden sonra Avrupalı taraflarla birçok toplantı yaptıklarını aktaran Zarif, "Bu toplantılarda petrol satışı, petrol gelirlerinin ülkeye döndürülmesi, İran'a yatırımlar, ulaştırma, havacılık ve denizcilik alanlarını da kapsayan 11 taahhütte bulundular. Bu toplantılarda taahhütlerini resmi şekilde ilan ettiler ancak INSTEX bu taahhütlerden hiçbirini kapsamıyor" diye konuştu.
Zarif, INSTEX'in faaliyete girmesini 11 taahhüt için ilk adım olarak değerlendirdiklerini belirterek, Avrupa ülkelerinin taahhütlerini yerine getirmesi gerektiğini sözlerine ekledi.
ABD yönetimi, 8 Mayıs 2018'de, 2015'te imzalanan nükleer anlaşmadan çekilerek, İran'a yönelik yaptırımları yeniden uygulamaya başlamıştı.
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de ABD'nin yaptırımlarına karşılık geçen 8 Mayıs'ta ülkesinin nükleer anlaşmadaki taahhütlerini azalttığını ve anlaşmanın taraflarına İran'ın çıkarlarını koruyacak önlemler alması için 60 gün süre verdiklerini duyurmuştu. İran'ın Avrupa ülkelerine verdiği 60 günlük süre 7 Temmuz'da sona erecek. Bu tarihten sonra İran'ın nükleer anlaşmadaki taahhütlerini azaltma sürecinde ikinci aşamaya geçeceği öngörülüyor.
İRAN LİMİTİN ÜSTÜNE ÇIKTI
İran yönetimi, son olarak zenginleştirilmiş uranyum limitini nükleer anlaşmada belirtilen 300 kilogram stok limitin üstüne çıkardığını duyurmuştu.
Washington'un anlaşmadan çekilmesinin ardından Tahran yönetimini nükleer anlaşmada tutmak isteyen Almanya, İngiltere ve Fransa, İran'la ticareti kolaylaştırmak ve Avrupalı şirketleri ABD'nin yaptırımlarından korumak için ocak ayında INSTEX adında özel bir ödeme mekanizması kurmuştu. İlaç ve gıda ticaretini kapsayan INSTEX'te ilk işlem geçen hafta yapılmıştı. İran ödeme mekanizmasının petrol ticaretini kapsamasını talep ediyor.