Protestolara sebep olan, şüphelilerin Çin'e iadesini kolaylaştıran yasal düzenlemeler 3 Nisan'da Meclise sunulmuştu. Düzenlemeler, zanlıların Çin ana karası, Çin'in Makao Özel İdari Bölgesi ve Tayvan'a iadesini kolaylaştırıyor.
Hong Kong Parlamentosunda, geçen ay, değişikliğe karşı çıkan milletvekilleriyle değişiklik yanlıları arasındaki kavgada birçok milletvekili yaralanmıştı.
Muhalifler, iade yasasında yapılacak bu değişikliğin, Hong Kong'un özgürlüklerini ortadan kaldırılacağını savunurken, Hong Konglu yetkililer bir cinayet zanlısının Tayvan'a iadesi için bu değişikliğin yapılması gerektiğini belirtiyor. Eleştirmenler ise yasanın çıkması halinde Çin'in Hong Kong'daki siyasi muhalifleri hedef alması ile sonuçlanacağından endişe ediyor.
Öte yandan, Hong Kong'da yüzlerce hukukçu, geçen hafta tasarıya karşı sessiz bir yürüyüş gerçekleştirmişti.
Hong Kong, 1898'de imzalanan "kira sözleşmesiyle" uzun yıllar İngiltere hakimiyetinde kaldıktan sonra 1997'de Çin'e devredilmişti. İmzalanan ortak deklarasyon çerçevesinde Hong Kong'a, 2047 yılına kadar Çin'e sadece dış politika ve savunma gibi alanlarda bağlı kalarak "tek ülke, iki sistem" politikasıyla idari bağımsızlığını ve yapısını koruma hakkı tanınmıştı.
Çin'in Hong Kong Özel İdari Bölgesi'nde Mart 2017'de yapılan başyönetici seçiminden zaferle ayrılan Carrie Lam, temmuz 2017'de Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in huzurunda Pekin merkezi hükümeti ve Hong Kong halkına bağlılık yemini ederek görevi selefi Leung Chun-ying'den devralmıştı.
ÇİN'DEN ABD'YE HONG KONG UYARISI
Çin'in suçluların ülkelerine iade edilmesinin önünü açacak 'suçlu iade yasa tasarısını' Washington'un eleştirmesi üzerine, Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü açıklamada bulunmuş, düzenlediği basın toplantısında konuşan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Geng Shuang, Washington'un yasa tasarısı hakkında yaptığı eleştiriye "Bir kez daha altını çizmeliyim ki Hong Kong meselesi tamamıyla Çin'in iç işidir. Buna hiçbir ülke, örgüt ya da kişinin müdahale etmeye hakkı yok. Çin, ABD'nin tasarıyla ve Hong Kong'la ilgili sorumsuz ve doğru olmayan yorumlarından büyük bir memnuniyetsizlik duymakta. ABD'nin Hong Kong'un ve Çin'in iç işlerine herhangi bir şekilde müdahale etmesini bırakmasını talep ediyoruz" ifadeleriyle yanıt vermişti.
SUÇLU İADE YASA YASARISI İLE İLGİLİ GÖRÜŞME ERTELENDİ
Çin'in Hong Kong Özel İdari Bölgesi'nde suçluların ülkelerine iade edilmesinin önünü açacak 'suçlu iade yasa tasarısı' ile ilgili yapılacak görüşme gösteriler nedeniyle ertelendi.
Yerel medya, Hong Kong'da, Çin'in suçluların ülkelerine iade edilmesinin önünü açacak 'suçlu iade yasa tasarısı' ile ilgili Yasama Konseyi LegCo'da dün yapılacak görüşmenin, milletvekillerinin gösteriler nedeniyle binaya girememesi sonucu ertelendiğini duyurdu.
POLİS GÖSTERİCİLERE MÜDAHALE ETTİ
Çin'in Hong Kong Özel İdari Bölgesi'nde zanlıların Anakara Çin'e iadesini kolaylaştıran yasal düzenlemeye karşı düzenlenen geniş katılımlı protesto sırasında en az 72 kişinin yaralandığı bildirildi.
Hong Kong Özel İdari Bölgesi Başyöneticisi Carrie Lam, yaptığı açıklamada, yasal düzenlemeye karşı düzenlenen protestoları "örgütlü isyan" olarak nitelendirdi.
Protestocular ve polis arasındaki çatışmaların medeni toplumlar için kabul edilemez olduğunu belirten Lam, gösteriler sırasında bazılarının barışçıl yolları seçerken, bazı protestocuların ise tehlikeli yollara başvurduğunu söyledi.
Yetkililer, gösteriler sırasında yaralanan en az 72 kişinin hastanelerde tedavi altına alındığını kaydetti.
Uluslararası Af Örgütü'nün (AI) Hong Kong yöneticisi Man-Kei Tam, Hong Kong polisinin protestoculara karşı aşırı güç kullandığını, barışçıl göstericilere karşı göz yaşartıcı gaz ve plastik mermi kullanılmasının ciddi yaralanmalara hatta ölümlere neden olabileceğini vurguladı.
TRUMP UZLAŞMA SAĞLANACAĞINDAN EMİN
ABD Başkanı Donald Trump, Hong Kong'da devam eden gösterilerle ilişkin Çin ile Hong Kong'un sorunun çözümünde uygun bir yol bulacağına inandığını bildirdi.
Düzenlenen gösterilerin bugüne kadar gördüklerinin en büyüğü olduğunu anlatan Trump, "Umarım hem Çin hem de Hong Kong için uygun şekilde sonuçlanır. Bu gösterilerin neden düzenlendiğini anlıyorum ama eminim ki onlar (Çin ve Hong Kong) meseleyi çözebileceklerdir. Umarım, Hong Konglular Çin ile konuyu çözebilirler." diye konuştu.
İNGİLTERE: ENDİŞE DUYUYORUZ
İngiltere Başbakanı Theresa May, Hong Kong'da zanlıların Çin'e iadesini kolaylaştıran yasal düzenlemeden endişe duyduklarını belirtti.
Hong Kong'da çok sayıda İngiliz vatandaşı olduğunu belirten May, "Bu teklifin potansiyel etkilerinden endişe duyuyoruz." dedi.
May ayrıca, düzenlemenin 1984'te imzalanan Çin-Britanya Ortak Bildirisi'ndeki hak ve özgürlüklere uygun olmasının önemine dikkati çekti.
İngiltere Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt da yazılı açıklamasında devam eden protesto gösterilerinin teklife ilişkin halkın endişelerinin açık işareti olduğunu bildirdi.
Hong Kong hükümetine, halkın ve uluslararası alandaki dostlarının endişelerini dinleyip bunları tartışmalı teklife yansıtması çağrısı yapan Hunt, "Yetkililerin anlamlı bir diyaloğa girmesi ve Hong Kong'un hak ve özgürlükler ile uluslararası itibarını ve buna dayanak oluşturan yüksek derece özerkliğini korumak için adım atması önemlidir." dedi.
Hunt ayrıca, Çin-Britanya Ortak Bildirisi'nde öngörülen "Bir Ülke, İki Sistem" ilkesini korumanın, Hong Kong'un gelecekteki başarısı için hayati öneme sahip olduğunu vurguladı.
ABD: BİR ÜLKE, İKİ SİSTEM İLKESİ ZARAR GÖRÜRSE...
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Morgan Ortagus, Hong Kong'daki kaçak zanlıların Çin'e iadesini kolaylaştıran yasal düzenlemeden derin endişe duyduklarını belirtti.
Bu düzenlemenin, Washington'un Hong Kong için tanıdığı özel statüyü tehlikeye atacağını vurgulayan Ortagus, 1992'de imzalanan ve ABD'nin Hong Kong'a Çin'den ayrı bir muamele uygulamasını sağlayan Çin-ABD Ortak Bildirisi'nin önemine dikkati çekti.
Öte yandan, yüz binlerce insanın pazar günü Hong Kong'da sokağa çıkarak karara tepki göstermesine de dikkati çeken Ortagus, "ABD olarak, Hong Konghükümetinin kaçak zanlıların (Çin'e) iadesi kararından dolayı derin endişe duyuyoruz." dedi.
"Bir Ülke, İki Sistem" ilkesinin zarar görmesi durumunda, Hong Kong'un uluslararası ilişkiler açısından köklü özel statüsünün de zarar göreceğini vurgulayan Ortagus, "ABD, Hong Kong'da bulunan birçok insan gibi, söz konusu yasal düzenlemedeki dava usulünü koruma eksikliğinin, Hong Kong'un özerkliğini baltalayacağı, uzun süredir korunan insan hakları, temel özgürlükler ve demokratik değerleri olumsuz yönde etkileyeceği endişesini paylaşıyor." ifadesini kullandı.
2014'TEKİ ŞEMSİYE DEVRİMİNE BENZETİLİYOR
Suçluların Çin'e iade edilmesinin önünü açacak olan suçlu iade yasa tasarısını protesto eden eylemcilerin gösterileri 2014 yılındaki Şemsiye Devrimi'ne benzetiliyor. Polis müdahalesi esnasında biber gazından ve gündüz saatlerinde sokaklardaki yakıcı güneşten korunmak için kullandıkları şemsiyeler nedeniyle eyleme 'Şemsiye Devrimi' adı verilmişti.
Pekin Hükümeti'nin Hong Kong'ta uygulanan seçim sistemini değiştireceğini açıklamasının ardından 'Occupy Central (Merkezi İşgal Et) eylemleri başlamıştı.
