Çin, küresel Brent türü ve ABD tipi (WTI) ham petrol fiyatlandırma endekslerine rakip olacak sürpriz bir hamle yaparak kendi fiyatlandırma endeksini oluşturdu.
Yeni endeksi ekim ayında uygulamaya hazırlanan Çin'in bu girişimi için uzmanlar, "Çin, uzun vadede küresel petrol fiyatları üzerinde daha fazla söz sahibi olmayı hedefliyor" değerlendirmesinde bulundu.
AA muhabirine Çin'in hamlesini yorumlayan Xi'an Jiaotong Liverpool Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ahmet Göncü, yeni endeksin Çin'in petrol talebini küresel olarak geçerli diğer uluslararası fiyatlandırma endekslerinden daha iyi temsil edeceğini söyledi.
Göncü, Çin ve Asya petrol talebinin şu anda Brent türü petrol fiyatları üzerindeki ağırlığını hatırlatarak, yeni endeks sayesinde hem Çin'in hem de küresel petrol talebinin fiyatlar üzerindeki etkisinin artacağına dikkati çekti.
Yeni endeksin yuan üzerinden işlem göreceğine işaret eden Göncü, "Çin uzun vadede küresel petrol fiyatları üzerinde daha fazla söz sahibi olmayı ve kendi para birimi yuanın değerini gelecekte artırmayı hedefliyor" dedi. Göncü, şunları kaydetti:
"Endeksin başarısı bir gecede görülmez. Ülke ilk aşamada endeksin likidite ve işlem hacmini hızlı bir şekilde artırmaya çalışacak. Ancak bu endeksin gelişmesi için en az bir iki yıl, uluslararası bir benchmark olması için daha fazla zamana ihtiyaç var. Endeksin başarısı, artan işlem hacmi ve küresel olarak kabul görmesiyle ölçülebilecek. Fakat Çin hükümeti doğrudan olmasa bile bir şekilde küreselpetrol fiyatlarını etkileme potansiyeline de sahip olacak." "YENİ ENDEKSİN ŞEFFAF OLMASI GEREKİR"
Danışmanlık kuruluşu Energy Aspects'in Asya Petrol Ürünleri Araştırma Müdürü Jit Yang Lim de yatırımcıların güven içinde ve devlet müdahalesinden bağımsız bir şekilde bu endekste işlem yapabilmesinin önemine dikkati çekti.
Çin hükümetinin, borsaya zaman zaman müdahale ederek yabancı yatırımcıları endişelendirdiğine işaret eden Lim, yatırımcıları yeni endekste alım satıma teşvik etmek için "serbestlik ve şeffaflık" şartının yerine getirilmesi gerektiğini ifade etti.
"Yatırımların gerekli seviyeye ulaşması ve yeterli likidite oluşması için en az 6 ila 12 ay geçmesi gerekir" diyen Lim, "Endeksteki ticaret zamanla ya artacak ya da işlem hacmi ve yatırım miktarının azlığından dolayı başarısız olacak" şeklinde konuştu.
Çin, Şangay Uluslararası Enerji Borsası'nda işlem görecek yeni endeks için ağustosta piyasadaki yatırımcılara taslak göndermişti. Ülke, ekonomik büyüklük ve küresel petrol tüketiminde ABD'den sonra ikinci sırada yer alıyor.