Doğalgazda Rusya'ya alternatif

Merkezi ABD'de bulunan Uluslararası Enerji Ekonomisi Birliği'nin (IAEE) seçilmiş ilk Türk başkanı Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu'na göre Yunanistan ile Türkiye sınırında kurulabilecek ortak bir gaz merkezi (hub), farklı kaynaklardan bölgeye gelecek doğalgazın fiyatlandırılmasında rol oynayabilir.

Prof. Dr. Kumbaroğlu, TANAP ile Azerbaycan'dan, Türk Akımıyla Rusya'dan gelmesi planlanan doğalgaz kaynaklarına, ileride Kuzey Irak, Doğu Akdeniz ve İran gazının da eklenebileceğini belirterek, bu hatlar üzerinden gelecek gazların Türkiye-Yunanistan sınırında oluşturulması muhtemel bir hub'da birleşerek serbest piyasaların fiyat oluşumuna katkı sağlayabileceğini söyledi.

Türkiye'nin jeopolitik konumu açısından Rusya, Hazar Bölgesi, Ortadoğu ve Doğu Akdeniz'e yakın olduğunu ve bunun çok önemli avantajları da beraberinde getirdiğini anlatan Prof. Dr. Kumbaroğlu, şöyle devam etti:

"Doğudan gelecek bütün bu gazların Avrupa'ya taşınma ihtiyacı doğuyor. Bunun için de bir gaz hub'ına ihtiyaç var. Gazın gaz ile rekabetini oluşturmak ve gazı ticareti yapılabilir bir hale getirmek için, bu hub'ın ideal noktası da Türkiye-Yunanistan sınırında. Gaz ticareti için doğal bir konumda olan bu sınırda gaz hub'ı kurulması, fiziksel gaz ticaretini beraberinde getirerek, referans alınabilecek fiyat oluşumuna da katkıda bulunacak. Sadece fiyat açısından değil, Avrupa'nın arz gücenliği ve kaynaklarını çeşitlendirmesi açısından da bu hub çok önemli bir kazanç olur."

"Moskova, gaz piyasasının gerçeklerine adapte olmalı"

BOTAŞ'ın Yunanistan'daki eş kurumu olan Kamusal Gaz Şirketi DEPA'nın Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Kostas Andriosopoulos ise Türkiye'ye farklı kaynaklardan doğalgaz geleceğine inandığını söyledi.

Yunanistan'ın da sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) tesisi projesiyle Katar ve Cezayir gibi halihazırdaki tedarikçilere ABD ve Avustralya'dan yeni gaz arzı ekleyeceğini belirten Andriosopoulos, bütün bu kaynakların da ortak hub'da toplanarak rekabetçi bir ortamda doğalgaz fiyatının belirleneceğine işaret etti.

Andriosopoulos, serbest piyasada gazın kendi içinde rekabet ile fiyatlandırılması fikrine, sabit fiyatlı ve uzun dönemli sözleşmeler yapan Rusya'nın nasıl bir tepki vereceğini de değerlendirerek, "Moskova'nın küresel gaz piyasasının gerçeklerine adapte olması gerekiyor. Türkiye, Rus gaz ihracı için ikinci büyük pazar, Avrupa'nın ise Moskova için geleneksel ve uzun süredir varolan güçlü bir piyasa. Yunanistan ve Türkiye, Avrupa ve Asya'da geçiş köprüsü konumunda. Şimdi bu konumlarını gaz ticaretiyle ve ortak hub projesiyle güçlendirme zamanı" dedi.