Birleşmiş Milletler (BM) tarafından 1961 yılında kurulan Dünya Gıda Programı (WFP), acil durumlarda gıda yardımı sağlanmaktan, hayat kurtarma ve beslenmeyi iyileştirmeye kadar özellikle kriz dönemlerinde pek çok alanda yaptığı liderlikle öne çıkan uluslararası insani yardım kuruluşu olma özelliği taşıyor.
Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve BM Genel Kurulu'nda 1961 yılında kabul edilen kararlar doğrultusunda WFP, başlangıçta 3 yıllık bir deneme süresi için kurulurken, 1965'teki FAO Konferansı ve BM Genel Kurulu'nca dünya genelinde çok taraflı gıda yardımına ihtiyaç olduğu sürece faaliyet göstermek üzere daimi olarak tesis edildi.
Merkezi Roma'da bulunan ve 36 üyeli icra kurulu tarafından yönetilen WFP, 2020 Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü. WFP 59 yıldır 80'i aşkın ülkede faaliyet gösteriyor.
1963'te ilk kez Sudan'daki Nubiler için yardım ve geliştirme programı başlatan WFP, bugüne kadar 1970'te Sahel bölgesindeki kıtlıkla mücadele, 1984'teki Etiyopya'daki kıtlık, 1994'teki Ruanda Soykırımı, 1999'daki Kosova krizi, 2011'den beri süren Suriye'deki iç savaş, 2017'deki Myanmar'dan kaçan Arakanlı Müslümanlara kadar yürüttüğü yardım faaliyetleriyle biliniyor.
Halihazırda 5 bin 600 kamyon, 30 gemi ve yaklaşık 100 uçaklık lojistik filosuyla dünyada en çok gıdaya ihtiyaç duyan yerlerine yiyecek ve yardım ulaştıran BM Dünya Gıda Programı, 2019 itibarıyla 88 ülkede 97 milyon insana yardım ulaştırmış durumda.
WFP verilerine göre dünyada halen 690 milyon insan her akşam karnını doyuramadan yatıyor. WFP, 2015 yılında uluslararası toplumun benimsediği 2030 Sürdürülebilir Kalkınma için “Sıfır Açlık” adı altında açlığı sona erdirme, gıda güvenliğini sağlama ve sürdürülebilir tarımı teşvik etme hedeflerini önceliği olarak kabul ediyor.
WFP yardımlarını gönüllü katkılar oluşturuyor
BM kuruluşunun dünyanın dört bir tarafından yaptığı yardımların büyük kısmını, üye ülkelerin gönüllü katkılar oluştururken, son yıllarda sivil toplum kuruluşları ile özel sektörden bazı hayırsever iş insanları da WFP'nin bağışçılar listesinde yer alıyor.
WFP'nin sitesinde yer alan 2020 bilgilerine göre, ilk 9 aylık dönemde sırasıyla ABD, Almanya ve AB Komisyonu en çok bağış yapanlar listesinin ilk üç basamağında yer alıyor.
Dünya Gıda Programı, Türkiye ile yakın iş birliği içinde
WFP'nin donör ülkelerden biri olan ve kuruluşun icra kurulu çalışmalarına da düzenli katılım gösteren Türkiye'nin, bu kuruluşla iş birliği Suriye krizinin ortaya çıkmasıyla birlikte daha da arttı.
WFP, kendi verilerine göre büyük çoğunluğu Suriyeli olmak üzere 4 milyon sığınmacıya ev sahipliği yapan Türkiye ile 2012 yılında özellikle Suriyelilere yönelik yardım faaliyetlerini başlattı.
Ankara'da merkez ofisi, farklı illerde de bölge temsilcilikleri bulunan WFP, 2012'den bu yana Türk Kızılay ve diğer ilgili Türk makamlarıyla iş birliği içinde Suriyelilere gıda yardım fişi (voucher), meslek edindirme kursları da sağlamakta. Bu bağlamda, WFP son olarak, Suriyelilere ve Türk vatandaşlarına yönelik aşçılık eğitimi verme, otellerde, restoranlarda ve kafelerde daha iyi iş bulmalarını sağlamayı amaçlayan "Mutfakta Umut Var" projesini hayata geçirmişti.
Dışişleri Bakanlığının 2018 yılı verilerine göre, Türkiye WFP'nin gıda alımlarında hem değer hem de miktar bakımından birinci sıradaki kaynak ülke konumunda.
Ayrıca yine 2018 yılında WFP, Türk tedarikçilerinden 169 milyon dolar tutarında, 378 bin ton gıda satın aldı.
WFP İcra Direktörlerinden Türkiye'ye övgü
Türkiye'nin gerek ağırladığı Suriyeliler gerekse Arakanlı Müslümanlara yönelik yaptığı yardımlar, WFP'nin halihazırdaki İcra Direktörü David Beasley ile Beasley'nin selefi Ertharin Cousin'den övgü almıştı.
Beasley, Ekim 2017'de Anadolu Ajansına (AA) verdiği röportajda, Türkiye'nin Cox Bazar'da Arakanlı Müslümanlara yardımlarından övgüyle söz ederek, “Benim orada olduğum tarihlerde Türk First Lady'si (Emine Erdoğan) de bölgeyi henüz ziyaret etmişti. First Lady oraya gıda yardımı ve destek malzemeleri götürdü, daha da önemlisi umut götürdü. Türkiye'ye bu konuda harekete geçtiği için müteşekkiriz.” ifadelerini kullanmıştı.
Beasley, Türkiye'nin Suriye'ye yönelik yardımları için de "WFP, Türkiye ile muazzam bir iş birliği geliştirdi. Türkiye, Suriyelilere yardım konusunda müthiş bir iş çıkardı." demişti.
Beasley'nin selefi Ertharin Cousin de Ocak 2013'te Türkiye'ye ziyaretinden önce AA muhabirine, Türkiye'nin Suriyelilere cömertçe yardım ettiğini belirtmişti.
