Sürüş anında elektrikli arabaların ve ağır vasıtaların bataryalarını şarj edebilen dünyanın ilk elektrikli yolu İsveç'te açıldı.
Başkent Stockholm yakınlarındaki umuma açık yola 2 kilometre uzunluğuna elektrikli ray döşenerek kurulan sistem için hükümetin ilgili kurumları şimdiden genişletme planlarını hazırlamış durumda.
İsveç'in 2030 yılı itibarıyla ülkeyi fosil yakıtlardan temizleme planları kapsamında ulaştırma sektöründeki fosil yakıt kullanımında yüzde 70 oranında düşüş gerekiyor.
İsveç hükümeti geçtiğimiz günlerde dizel arabaların yerel yönetimler tarafından yasaklanabilmesini sağlayan teklifi kabul etmişti. İsveçt'te 1.3 milyon dizel arabayı etkileyecek düzenlemeyle sadece elektrikli araba kullanımı bile zorunlu hale getirilebilecek.
Şarj edebilen elektrikli yol Stockholm'de bulunan Arlanda Havalimanı ile yakınlardaki bir lojistik bölgesini birbirine bağlıyor. Böylelikle elektrikli araçların şarj sorunu probleminin çözülmesi ve batarya üretiminin ekonomik hale gelmesi bekleniyor. Üstelik karbon emisyonu da yüzde 90 azalacak.
Yoldan enerji transferi yola gömülen ikili ray sistemi ve aracın altına monte edilen hareket edebilen bir mil üzerinden sağlanıyor. Araç sollama yaptığında mil otomotik olarak bağlantısını kesiyor ve daha sonra tekrar otomatik olarak yola entegre oluyor.
Elektrikli yol, sadece araç üzerinde olduğu zaman enerji yüklenen 50 metrelik bölümlere ayrılmış. Araç durduğunda mevcut kısımda bağlantı kesiliyor. Sistem aracın enerji tüketimini de hesaplayabilen ve elektrik maliyeti araç ve kullanıcı başına tahakkuk ettiriliyor.
Yol üzerindeki şarj noktalarının aksine, dinamik şarj teknolojisi araçların bataryalarının daha küçük olmasına da imkan vereceği için üretim maliyetlerini de düşürecek.
Yolu ilk test eden ise PostNord ismindeki bir lojistik firmasına ait olan ve daha önce dizel yakıt kullanan bir kamyon oldu. Projeyi geliştiren eRoadArlanda firmasının tepe yöneticisi Hans Säll, şu an ki mevcut araçların ve yolların bu teknolojiye kolaylıkla uyum sağlayabileceğini belirtiyor.
Şarj edebilen elektrikli yol teknolojisinin maliyeti ise kilometre başına 1 milyon euro. Bu bedel şehir tramvay hattı maliyetinin 50'de biri.
İsveç'te toplam yarım milyon kilometre yol olduğunu ve bunların 20 bin kilometresinin otoban olduğunu belirten Säll sadece bu mesafenin elektriklendirilmesinin dahi yeterli olduğu iddiasında.
Ülkede iki otoban arasında 45 kilometre üzerinde bir mesafe olmaması ve elektrikli arabaların halihazırda bu mesafeyi şarjsız gidebilmesi ulaşımı sorunsuz hale getirmek için yeterli. Kimileri için 5 bin kilometrelik sistemin kurulması dahi hedefler için yeterli olacak.
Yolun üzerinde enerji olmadığını belirten eRoadArlanda yetkilileri ikili rayın duvardaki prizlerden farksız olduğunu belirtiyor. Elektrik akımı 5-6 santimetrelik alt yüzeyden geliyor. Yapılan testlerde yola tuzlu su dökülmesi durumunda dahi enerjinin sadece 1 volt olduğu tespit edilirken bunun çıplak ayakla yürümeye engel teşkil etmediği açıklandı.
İsveçli bir bakanın da hazır bulunduğu törenle açılan yol için Almanya'da Berlin'de de kurulması için görüşmelere de başlandığı bildirildi.
Fotoğraf: NCC Joakim Kröger
