Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile baş başa görüştü. Görüşmenin ardından iki lider Türkiye-İran Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi'nin ikinci toplantısına başkanlık etti.
Bugün çok anlamlı bir buluşmayı gerçekleştirdiklerini belirten Erdoğan, Yüksek Stratejik Konsey Toplantısının ikincisinin Tahran'da gerçekleştirmenin mutluluğu içerisinde olduklarını dile getirdi.
Bu toplantıda 8 anlaşma ve bir mutabakat metninin de imzalanmasıyla önemli bir adım atıldığını aktaran Erdoğan, "Gerek siyasi alanda, ekonomik, ticari, kültürel bütün bu alanlarda neler yapabileceğimizi en geniş anlamda değerlendirme fırsatı bulduk" diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle devam etti:
"Bu arada bölge adeta bir ateşten çember. Bunları aramızda konuşma imkanımız oldu. Terörle mücadele konusu değerlendirme fırsatımız oldu. Tabi siyasi noktada uluslararası alanda ne gibi adımları müşterek atabiliriz, bunları aramızda konuştuk. Ekonomik alanda ise belli bir hızı ne yazık ki kaybettik. Çok çok iyi giderken, son 2013, 2014'te bir düşüş söz konusu. Bir hedef belirlemiştik, 30 milyar dolar gibi. Maalesef bu hedefte şu anda geriyiz. 4 milyar dolar yaklaşık bizim ihracatımız. 10 milyar dolar İran'ın Türkiye'ye ihracatı söz konusu. Aramızdaki tabi ticaret açığı da İran lehine çok çok fazla. Tabi burada yaptırımlar oldu vesaire. Bütün bunlar maalesef bu tabloyu ortaya çıkardı ve tahrik etti."
Şimdi yeni dönemde çok daha farklı adımları dayanışma içerisinde birlikte atmak istediklerini belirten Erdoğan, "Aslında bu adımı atmak için her iki tarafta irade var. Ama biraz burada gecikmeler oluyor. Bu gecikmeleri aşmamız lazım" değerlendirmesinde bulundu.
Erdoğan, şunları kaydetti:
"Bu noktada ısrarla üzerinde durduğumuz konu, örneğin enerjide şu anda biz İran'ın doğalgaz ihracatının çok ciddi bir kısmını, yüzde 90-95 gibi, biz alıyoruz. Bu tabi önemli bir oran. Fakat fiyatlara gelince, fiyatlar noktasında şu anda en pahalı doğalgazı İran'dan ithal ediyoruz. Aslında bu fiyat şu anda aşağıya çekilmiş olsa biz tabii ki İran'dan alacağımız doğalgazı çok daha artırırız. Çünkü Türkiye, doğalgaz tüketiminde ilerleyen, özellikle sanayisinde ve bir de artık illerin dışında ilçelere dağılan şebekesiyle ihtiyacı var. Onun için de tabi bir taraftan çeşitlendirmeyi yapıyoruz. Ama bir taraftan da bu doğalgaz ihtiyacımızı uygun fiyatlarla karşılayacağız ki vatandaşımıza da ucuz doğalgaz verebilelim ve vatandaşımız da bu noktada mağdur olmasın."
Dost ve kardeş iki ülkenin bu noktada birbiriyle dayanışma içerisinde olması gerektiğini belirten Erdoğan, "Şimdi bu gerçeği ben burada söylemek durumundayım. Şu anda en pahalı doğalgazı biz İran'dan alıyoruz. Bu noktada olmak istemeyiz. Bunu uygun bir yere taşımamız lazım, getirmemiz lazım" dedi.
"30 milyar dolarlık hedefi bir an önce yakalamalıyız"
Erdoğan, "Tabi bir diğer konu da özellikle bizim enerji noktasında, elektrik enerjisini de İran'dan aldığımız düşünülürse bu noktada da ne denli bir dayanışma içerisinde olduğumuzu bu da gösterir. Fakat biz bu dayanışmamızı hiç bir zaman bir kenara koymak istemiyoruz. Bunu tabi ki devam ettireceğiz. Ama asıl hedef, diğer ürünler noktasında da 30 milyar dolarlık hedefi bir an önce yakalamamızdır" diye konuştu.
Erdoğan, medeniyet, inanç, kadim değerler noktasındaki birlikteliğin de işe katılması halinde İran ile müşterek yapılacak çok şey olduğunu söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti:
"Döviz kuru noktasında biz başka paraların baskısı altında kalmayalım. Ekonomide İran'ın yerli parasıyla Türkiye'nin yerli parası bizim alışveriş noktasındaki aracımız olsun. Biz ne doların baskısı altında kalalım ne avronun baskısı altında kalalım."
"Tarih adeta katledildi"
Erdoğan, İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile görüşmelerinde bölgesel sorunları da ele aldıklarını belirtti.
Bunların arasında Irak'taki sorunların da yer aldığını ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Irak bizim için hakikaten aslında kan ağladığımız bir yer" diye konuştu.
Türkiye'nin Irak ile 300-350 kilometre sınırının olduğuna dikkati çeken Erdoğan, şunları kaydetti:
"Şu ana kadar orada yüz binlerce insan maalesef öldü. Tarih adeta katledildi, kültür katledildi. Hala katledilmeye devam ediyor. Aynı şekilde Suriye'de şu ana kadar 300 bin insan öldü. Ölen kim? Müslüman ve insan. Kim kimi öldürüyor diye baktığımız zaman ben burada mezhebe bakmıyorum. Beni ne Şia ne Sünni ilgilendirir. Beni burada Müslüman ilgilendiriyor. Ben insan odaklı olarak bakmak durumundayım. Çünkü bizi yaratan Allah, eşrefi mahlukat derken orada bu Müslüman'dır, Hristiyan'dır diye bir tasnif yapmıyor. Yaradılmışların en şereflisi insan diye, böyle bir orada tanımlama yapıyor. İnsan yaradılmışların en şereflisi. Ama yine insan çok acımasız ve bu kadar insan öldürülüyor. Bunu kabullenmek mümkün değil. Öyleyse bizim bir araya gelerek, oturarak, konuşarak bu işin müzakeresini, müşaveresini yaparak artık bu kana, ölüme hep birlikte bir son vermemiz lazım."
Yemen için ortak çalışma
Bu arada, Cumhurbaşkanı ve Ruhani arasındaki görüşmede, Yemen'de barış ve istikrarın sağlanması için iki ülke arasında ortak çalışma yapılması konusunda mutabık kalındığı bildirildi.
İran Cumhurbaşkanı Ruhani
İran Cumhurbaşkanı Ruhani ise konuşmasında, “İran ve Türkiye Yemen'de en kısa zamanda savaşın bitmesi ve dökülen kanların durdurulması konusunda hemfikir” dedi.
Ruhani, "Geçtiğimiz yıl 14 milyar dolar olan ticaret hacmimizi bu yıl sonuna kadar 30 milyar dolara yükseltme hedefi koymuştuk. Bu hedefte ulaşılan noktaları ele aldık" ifadelerini kullandı.
Ülkesinin yürüttüğü nükleer müzakereler konusunda da Ruhani, Türkiye'nin her zaman kendilerine destek verdiğini belirterek, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a teşekkür etti.
