VoMa, oMa veya diğer adıyla "Hayatta Kalma Sanatı", Ermenistan'da faaliyet gösteren paramiliter bir örgüt olarak biliniyor. 2014 yılında eski istihbaratçı Vova Vortanov tarafından kurulan örgüt, 16 yaş ve üzeri Ermeni vatandaşlara, Erivan'da paramiliter silah, dövüş eğitimi vermektedir.
VOVA VORTANOV KİMDİR?
Şubat 2019'da Vova Vartanov, Erivan'daki Turan ajansıyla yaptığı röportajda faaliyetlerinin ayrıntılarını, örgütünün hedeflerini açıkladı ve savaş deneyiminden bahsetti.
Vartanov, Karabağ hareketinin başlangıcındaki askeri tecrübesi dikkate alınarak, Ermenistan ve Karabağ'da öz savunma birimlerini organize etmekle görevlendirildi.
VORTANOV'UN AÇIKLAMALARI
"Kasım-Aralık 1989'da ilk derin keşif ekibini topladık ve Ocak 1990'da ilk kez Azerbaycan'ın Gazah bölgesine gittik. Diğer operasyonlarımız hakkında konuşmayacağım" diyen Vartanov, çeşitli operasyonlara ve askeri operasyonlara katıldığını doğruladı ancak bunlarla ilgili bilgi vermedi.
"Ocak 1992'de muharip birliklerin oluşumuna başlandı ve daha sonra bunlar Ermeni ordusunun bir parçası oldu. O dönemde Savunma Bakanı Vazgen Sarkisyan'ın danışmanı ve onun özel ekibinin bir üyesiydim. Vartanov, "Bizim görevimiz Ermeni istihbaratının taktik ve stratejik konularıydı"
"Resmi versiyona göre Sovyet birlikleri Gürcistan'a askeri mühimmat ve silah götürüyordu. Ancak Gazze'ye girdiğimizde askeri mühimmatın Ermenistan'dan Azerbaycan'a, Gazze'den onlarca kilometre uzaktaki depolara nakledildiğini gördük."
Yetiştirdiği gençlerin Azerbaycan'la olası bir savaşa katılıp katılmayacakları konusundaki bir soruya yanıt veren Vartanov, onların zaten Nisan 2016'daki savaşa katıldıklarını söyledi.
"Astlarım Karabağ'ın güney ve kuzeyindeki savaşlara gönüllü olarak katılarak kendilerini iyi gösterdiler ve Azerbaycan kuvvetlerinin ilerleyişinin durdurulmasına yardımcı oldular"
"Azerbaycan ordusunun mevcut savaş kabiliyetini nasıl değerlendiriyorsunuz?" Vartanov soruyu şöyle yanıtladı: "Dürüst olmak gerekirse bunu gerçekten takdir ediyorum. Orduya harcadığınız para işe yaramazdı. Ordunuz fena değil; normal silahlar, eğitim. Beğendim ama motivasyon sorunun var."
"Ermenilerin bu kadar modern silahları yok ve Azerbaycan'dakinden daha azlar ama bizim de yeterli silahımız var ve kontrol altında tutuyoruz. Bu sadece sizi değil, Osmanlı ordusunu da durduracak en önemli şeydir. Ermenilerin ve Azerilerin motivasyonu arasındaki fark nedir? Motivasyonunuz incinen özgüveninizdir, dolayısıyla sayısal üstünlüğünüze rağmen onlar size karşı savaşı kazandılar ve bizim de hayatta kalma arzumuz var"
:Ermenilerle Azerilerin birbirleriyle uyumsuzluğuna ilişkin soruya cevabı: "Sizin göçebe bir zihniyetiniz var, bizim ise yerleşik bir zihniyetimiz var. Bu nedenle bir arada yaşamamız zor" cevabını verdi.
Vortanov'un Ermenilerin Azerbaycanlılara karşı savaş suçu işleyip işlemediği sorusuna cevabı:
"Eminim ki bunu yaptılar çünkü herkesi kontrol etmek imkansızdı. Savaş suçu denilebilecek eylemlerin olduğuna eminim. Ancak sivil halka karşı herhangi bir suç işlenmedi" diye iddia etti Vartanov.
Vartanov, YouTube'daki çok sayıda video röportajında, Azerbaycan'daki ulusal azınlıkları, Azerbaycan yetkililerine karşı silahlı ayaklanmaya açıkça çağırıyor. Ayrıca Ermenilerin yeni topraklar işgal etmesi gerektiğini ve Kura Nehri'nin Ermenistan'ın Azerbaycan'la yeni sınırı olması gerektiğini de ilan ediyor.
Vartanov, Eylül 2020'de askeri operasyonların başlamasından önce yılda birkaç kez Kelbecer'de toplantılar düzenledi ve yabancı Ermenilere dağlarda ve özellikle Azerbaycan'ın işgal altındaki Kelbecer ve Laçin bölgelerinde sabotaj ve savaş operasyonları yürütmeyi öğretti.