Fransız seçimlerinde merkez sağ sürprizi

Fransa'da, aşırı sağın rekor kırması beklenen bölge seçimlerinin ilk turunda merkez sağ sürprizi yaşandı. Eski Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy'nin cumhurbaşkanlığı seçimlerini kaybetmesinden bu yana dağılan ve bir bölümü Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un partisine geçen Cumhuriyetçiler (Les Republicains- LR), büyük bir sıçrama yaparak bölge seçimlerinin ilk turunu birincilikle tamamladı. Siyaset sahnesinden silinme riskiyle karşı karşıya olan Sosyalist Parti de önemli sonuç elde etti. Ülke genelinde 6 bölgeyi önde bitirmeyi hedefleyen aşırı sağ Rassemblement (Ulusal Bütünleşme-RN) ise ancak 2 bölgede öne geçmeyi başardı.

Fransa'da 2022'de yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesi prova niteliğine olan Bölge Seçimlerinin en büyük kaybedeni sandık oldu. Uzun süredir politikaya ve politikacılara güvensizliğini dile getiren seçmen sandığa gitmeyince, Fransa tarihinin en düşük katılım oranı yaşandı. Sandığa katılım, Covid 19 salgınının ilk yaşandığı ve korkarak sandığa gidildiği Haziran ayındaki yerel seçimlerden bile daha düşük oranda gerçekleşti. Seçmenin yüzde 68'i sandığa gitmedi, katılım oranı saat 17.00'de yüzde 26, seçim sonunda ise ilk tahminlere göre yüzde 32 oranında gerçekleşti. Bu rakam, Fransa'da cumhuriyet tarihinde kaydedilen en düşük katılım oranı oldu.

Seçimlerin ikinci büyük kaybedeni ise pek çok bölgede yüzde 10 üzerinde oy alamayarak ikinci tura bile kalamayan iktidar partisi La Republique en Marche-LAREM (Cumhuriyete Yürüyüş) partisi oldu.

IPSOS araştırma şirketinin Fransa kamu televizyonu için yayınladığı kesin olmayan ilk sonuçlara göre, merkez sağ LR, rakiplerini net bir şekilde geride bırakarak Fransa genelinde yüzde 29 oy aldı. Seçimlerin şampiyonu olması beklenen aşırı sağ RN yüzde 18,5 ile ikinci, Sosyalist Parti (PS) yüzde 18 ile üçüncü oldu. Yeşiller ittifakı yüzde 12 ile dördüncü oldu. Merkez parti MODEM ile ittifak yapan iktidar partisi LAREM ve radikal sol parti Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) ise yüzde 10 ile 5'inciliği paylaştı. Merkez sağ ve merkez solun dönüşü

Cumhurbaşkanı Macron'un "sağ/sol ve partiler dönemi bitmiştir" diyerek kazandığı cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından, siyasi gözlemciler merkez partilerin sandıkta nasıl bir güç göstereceğini izledi.

Kesin olmayan ilk sonuçlara göre merkez sağ Cumhuriyetçiler (LR) Fransa'nın 13 bölgesinden 6'sında, İle de France, Haute de France, Grand Est, Lyon kentini içine alan Auvergne-Rhone-Alpes , Pays de la Loire, La Reunion bölgelerinde birinci geldi.

Sosyalist ve sol blok 4 bölgede, Nouvelle Aquitaine, Occitanie, Bretagne, Bourgogne-Franche-Comte'de birinci gelerek, seçimlerde iddialı partiler içinde yer aldı.

Aşırı sağ RN ise 2 bölgede, Marsilya ve Nice kentlerini içine alan Provence Alpes-Cote d'Azur ile Centre-Val de Loire bölgesinde birinci oldu.

Normandiya bölgesini merkez adayı, mevcut bölge başkanı eski Savunma Bakanı Herve Morin aldı. Korsika adasında ise adanın otonom olmasını savunan lider Gilles Simeoni yarışı önde bitirdi.

Seçimlerde gözler, merkez sağ LR'in cumhurbaşkanı adayı olması beklenen Haute de France bölge başkanı Xavier Bertrand'da idi. Emmanuel Macron'a rakip olarak 2022'de aday olacağını resmen açıklayan Xavier Bertrand, halen başında bulunduğu Haute de France bölgesinde yüzde 44 ile birinci gelerek, cumhurbaşkanı adaylığını daha da güçlendirdi. Bölgenin iddialı diğer adayı aşırı sağcı Sebastien Chenau ise Bertrand'ı 20 puan geriden takip ederek, yüzde 24.4 oyla ikinci oldu.

Fransa'nın en büyük bölgesi, "Macron'un kalesi" olarak tanımlanan, başkent Paris'in de içinde olduğu İle de France bölgesinde de mevcut bölge başkanı LR adayı Valerie Pecresse yüzde 34 oyla, açık arayla birinci oldu. Pecresse'i en yakından takip eden aşırı sağ RN adayı Jordan Bardella yüzde 14 oy aldı. Pecresse de en yakın rakibine 20 puan fark attı.

Anketlerde 6 bölgede birinci gelmesi beklenen aşırı sağ RN, yalnızca iki bölgede liste başı oldu. Seçimlerin en büyük rekabetinin yaşadığı Marsilya ve güneydeki tatil kentlerini içine alan Provence-Alpes-Cote d'Azur (PACA) bölge başkanı adayı, eski bakan Thierry Mariani yüzde 34,4, ezeli rakibi merkez sağ LR'in adayı Renaud Musselier yüzde 33,6 oy aldı. Solun birklik adayı Jean Laurent Felizia yüzde 16,2 oy aldı. Diğer partiler, yüzde 10 barajının altında kaldı.

Seçimlerin önümüzdeki hafta Pazar günü yapılacak olan ikinci turunda, yüzde 10'un üzerinde oy alan partiler yeniden seçmenin karşısına çıkacak. Ancak iki tur arası sert pazarlıklar sonrası bazı adaylar, önde gelen adayı desteklemek için çekilme kararı da alabilecek.

Seçimlerde genç seçmenin sandığa gitmediği ve bundan en çok aşırı sağın darbe aldığı yorumları yapılırken, RN lideri Marine Le Pen, seçimlerin ardından yaptığı açıklamada, "Sivil bir felaket olan katılım oranının düşüklüğünden büyük üzüntü duydum" dedi. Sonuçların halkın gerçek eğilimini yansıtmadığını belirten Le Pen, "Herkesi büyük bir uyanışa davet ediyorum. Eğer bazı şeylerin değişmesini istiyorsanız, sandığa gitmelisiniz. Sandığa gitmemek, onları cezalandırmaz ödüllendirir. Ancak sandığa giderek, önümüzdeki Pazar günü herşeyi değiştirebilirsiniz" diye konuştu.

Kaynak: VOA