Bosna Hersek Ordusu eski generallerinden Jovan Divjak, 84 yaşında yaşamını yitirdi.
Bosna Hersek'te 1992-1995'te yaşanan savaşta, Boşnaklarla ülkenin bağımsızlığı için mücadele eden Sırp kökenli eski general Divjak'ın başkent Saraybosna'da vefat ettiği belirtildi.
Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Boşnak Üyesi Sefik Dzaferovic, yayımladığı taziye mesajında, Divjak'ın zor zamanlarda iyi tarafı seçtiğini ve zorlukla mücadele ettiğini belirterek, "Yaptıklarıyla askeri onurun sembolü olmuştur. Ailesine ve yakınlarına başsağlığı diliyorum." ifadesini kullandı.
General Divjak kimdir?
Jovan Divjak, 1990'larda Bosna Savaşı sırasında Saraybosna'yı Sırp kuvvetlerine karşı savunan Bosna Ordusu'nun Ana Personel Komutan Yardımcısı olarak görev yapan eski bir Bosna Ordusu generalidir. Bosna'da, savaştan bu yana vatandaşların hayatını iyileştirmek için çalışarak insan haklarını savunan Divjak, Josip Broz Tito'nun muhafızlarından biri olarak görev yapmıştır. Tek amacı ülkesini koruyup birlikte içinde tutmak olan Dijvak, Sırbistan tarafından hain ilan edilmiştir. Çünkü Karadziç'in propagandası, Bosnalı Müslümanlarla bir arada yaşamanın imkansız olmasıdır. Dolayısıyla Divjak'a yapılması zor bir seçim sunulmuştur. Divjak ise amacını unutmayarak 3 Mayıs 1992'de savaşın en çekişmeli olaylarından birinde, adını lekeleyecek bir rol oynamıştır.
Tito'nun anlayışını benimseyen Divjak, "Biliyosunuz, Yugoslavya'da iki temel element vardı. Biri silah, diğeri ise güç. Ancak bu iki element insanları yeteri kadar koruyamadı. Her ülkede bir zorluk vardı. Ben de 1984'ten beri zorluk yaşıyorum, aslında en büyük hayalim psikoloji bitirmekti. Her zaman insanları anlamanın en iyi yolunun iletişim olduğunu düşündüm. Bu durum beni savaş zamanında başarılı kıldı diyebilirim. Yeni öğretim, Tito sayesinde Boşnakların da diğerleriyle aynı haklara sahip olduğunu kabul etmiyor. Anayasa hep şunu söyler: ‘Bosna Hersek'in 3 bel kemiği vardır. Boşnaklar, Sırplar, Hırvatlar.' Yani siz Türk vatandaşı olarak dışarıda kalıyorsunuz. Aynı temel haklara sahip değilsiniz. Bu 3 bel kemiğinden biri olmadığınız müddetçe de olamazsınız. Burada gördüklerim beni mutlu etti. Kültürünüzü çok güzel ve çok insancıl bir şekilde sürdürüyorsunuz. Bunlar sizin kökleriniz. Geçmişinizin tüm iplerini sıkı tutun. Bosna'da hiçbir şey değişmedi. Her şey hala Bosna'nın. Suyu, ormanları, toprakları, radyoları, belediyeleri… Her şey yerli yerinde ve her şey Bosna Hersek'in" dedi.
Bosna'danın en temel probleminin 'soykırım' yapıldığı halde bunun kabul edilmemesi olduğunu söyleyen Divjak, "Bosna'nın problemi, soykırım yapanların bu soykırımı kabul etmemesidir. Daha kötüsü ise kabul etmemelerinin yanında insanları daha da kışkırtmaları. Dikkat edin, cezalandırılan suçluların eğitim hayatlarında da bir şanı var. Bu beni gerçekten rahatsız ediyor. Sırbistan'daki çocukların okullarında iç savaştan bahsetmeleri, ‘soykırım' adı altında kendi topraklarını koruduklarını söylemeleri beni ciddi anlamda rahatsız ediyor. Üstüne üstlük, NATO'nun Sırbistan'a saldırısını da okuyorlar. Belli belirsiz… Ve şimdi görüyoruz ki; çocuklar hiç olmadıkları kadar ırkçı, hiç olmadıkları kadar milliyetçi söylemlerle birbirine nefret kusuyorlar.
Bosna'nın geleceği hakkında "Bosna'nın geleceğinin engellendiği çok açık. Sırp Parlamentosu bunu engelliyor. 2006 yılında yapılan anlaşmada, NATO'ya katılım projesi imzalanmıştı. O zaman hükümet birkaç şey için onay verdi. Tabii burada Putin'in de baskısı var. Geçen sene Putin Sıbistanda iken hükümet, Güvenlik Konseyi'ndeki Rus büyükelçisinin, İngiliz Hükümeti tarafından sunulan Srebrenitsa soykırımının ilanını veto ettiğini söyledi. 2 yıl önce İngiltere, soykırımla ilgili yeni bir bildiri sundu. Herkes Rusya'nın vetosunu onayladı. Ne yazık ki Avrupa, en önemli konular üzerine durmuyor. Düşünün, Bosna Hersek'in parçalarını değiştirmeye çalışıyorlar. Bir lokomotif var ve en başında Sırbistan var. Kimse birbirini çiğneyemez! Beni rahatsız eden diğer konular ise:
- Federasyon'da 2-3 kanton yerine 10 kanton olması.
- Boşnakların kendi içlerinde çatışması. Bakın ne kadar çok parti var. Dikkat edin, çoğunuz SDP, SBB, Straka za Bosnu i Hercegovinu gibi patileri tutuyorsunuz ve federasyondakilerin çoğu Boşnak. Çok az Sırp ve Hırvat kaldı
Bu kavgalar, Boşnakların Srebrenitsa belediye başkanını kaybetmesine kadar getirdi durumu. Çünkü 1 yerine, 3 Boşnak çıkmış oluyor ve gelip Sırbistan'ı geçiyor" dedi
Son olarak Kosova-Sırbistan sorununu değerlendiren Divjak, "Kosova bir kere bağımsızlığını ilan etti ve ayrı bir ülke olarak kabul edildi. Sırbistan'dan ayrı ve bağımsız artık. Önemli bir bölge ve Kosova gibi şehirler için çözüm süreci hep uzar. Eninde sonunda çözülecek
Amerika ve diğer bazı ülkeler de Bosna'da yaşananları ‘soykırım' olarak nitelendirmiyor. Ancak ben, 53 yıldır Bosna'da yaşayan ve orada savaşmış biri olarak yapılanın ‘soykırım' olduğunu söylüyorum. Üç aşırı politika var. Aşırı Boşnaklık, aşırı Sırplık ve aşırı Hırvatlık. Boşnakların bu aşırı politikası, metillenme eğilimidir. Sırpların aşırı politikası ise: Hayallerindeki büyük Sırbistan'a bağlanmak, Karadağ'ı ve Kosova'yı almak. Ancak orada bir koordinasyon yok. Benim kimseyle kişisel bir problemim yok. Sırbistan'a gidemiyorum çünkü ben onlar için bir vatan haini ve savaş suçlusuyum. Eğer bir tarafta kalmazsanız okulunuzu bitiremez, iş sahibi olamazsınız ve size hiçbir zaman hiçbir yerde ayrıcalık tanınmaz" ifadelerini kullandı.
Herkesin kendi problemleri var. Sırbistan ister kabul etsin ister kabul etmesin. Süreç istediği kadar uzasın. Anlaşma sağlanmak zorunda" ifadeleriyle sözlerini tamamladı. Sancak bölgesiyle ilgili yöneltilen soruyu ise, "Sancak tam olarak Bosna'ya bağlanmalı" şeklinde cevapladı.
