Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın konuşmasından satır başları:
KAZADA HAYATINI KAYBEDENLERE ALLAH'TAN RAHMET DİLİYORUM
Pazartesi günü meydana gelen kazada aralarında 4 vatandaşımızın da bulunduğu 16 kişi hayatını kaybetti. 4 vatandaşımızın için de arama kurtarma çalışmaları devam ediyor. Hayatını kaybeden kardeşlerimize Allah'tan rahmet, ailelerine sabır diliyorum. Aynı kazada hayatını kaybeden diğer ülke vatandaşlarına buradan taziye dileklerimi bildirmek istiyorum. Rus makamları zorlu hava şartlarına rağmen faaliyetini sürdürmüştür. Başta değerli dostum Putin olmak üzere şahsım ve milletim adına teşekkür ediyorum.
Ticaret hacmindeki artış eğilimi devam ediyor. 26 milyar doları ticaret hacmimiz bulmuş durumda. Akkuyu, Türk Akım projeleri emin adımlarla ilerliyor. 2019 çok özel bir yıl olacaktır. Türkiye ve Rusya'da karşılıklı olarak kültür ve turizm etkinliklerini gerçekleştireceğiz. Türkiye'ye misafir ettiğimiz turistlerin arasında Ruslar ilk sırada yer alıyor. Geçen sene 6 milyon Rus misafir ülkemize geldi. Vize muafiyeti halklarımızın kaynaşmasını çok daha güçlendirecektir.
Bugün Suriye'deki durumu ele alma fırsatı bulduk. İdlip mutabakatının takibini yaptık. Arazideki gelişmeleri gözden geçirdik. ABD'nin çekilme kararı üzerinde değerlendirmeler yaptık. Türkiye ve Rusya işbirliği Suriye'nin barış, güvenlik ve istikrarı açısından bir mihenk taşıdır. Rus dostlarımızla koordinasyonu güçlendirmekte kararlıyız. ABD'nin çekilme sürecinde terör örgütlerinin istismar edeceği bir boşluğun doğmaması kritik önemdedir. Türkiye olarak başta DEAŞ olmak üzere YPG/PYD gibi terör örgütlerine karşı bunların temizlenmesi görevimizi özellikle ifade ettim.
Türk-Rus işbirliğini dinamitlemeyi hedefleyen terör örgütlerine karşı ortak bir mücadeleyi vurgulamak istiyorum. Aldığımız kararları süratle uygulayacağız. Bilhassa Anayasa Komitesi'nin kuruluş sürecinin en kısa zamanda tamamlanması aciliyet arzediyor. Görüşmemizde özellikle ilgili arkadaşlarımızın müşterek çalışmalarıyla bu konuda mesafe alınacağına inanıyorum. Suriyeli mültecilerin geri dönüş konusunu da değerlendirdik. Yaklaşık 4 milyon mülteciye kucak açmış bir ülke olarak bu konu bizi yakından ilgilendiriyor.
İşbirliğimizi gerek ikili temaslarla gerekse Astana formatındaki görüşmelerle sürdüreceğiz. Önümüzdeki ay sayın Ruhani'nin de katılımıyla yeni bir üçlü zirveyi Rusya'da gerçekleştireceğiz. Ziyaretimizin ve aldığımız kararların ülkelerimiz için hayırlara vesile olmasını diliyorum, değerli dostum Putin'e gösterdiği misafirperverlik için teşekkür ediyorum.
Putin açıklamalarının satır başları şöyle;
ABD'NİN SURİYE'DEN ÇEKİLMESİ OLUMLU BİR ADIM OLACAKTIR
Bu çalışma terörle mücadele sürecine zarar vermemeli. Bunu devam ettirmeliyiz. ABD'nin Suriye'den çekilmesi olumlu bir adımdır. Elbette ABD'nin askerlerini Suriye'den çekmesi Suriye'yi ne gibi etkileyeceği konuşuldu. Resmi Şam'ın Kürtler'in temsilcileriyle diyalog içerisinde olmasını teşvik ediyoruz. Türkiye ve Rusya, Suriye'nin çatışmadan sonraki dönemde de işbirliği yapmalıdırlar.
AKKUYU SANTRALİ 29 EKİM 2023'DE DEVREYE GİRECEK
Enerji alanda stratejik projeler gerçekleştiriliyor. Türkiye'de ilk nükleer güç santrali Akkuyu kurulmaktadır. 2023 senesinde faaliyete girmesi bekleniyor. Sayın Cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun yıldönümünde bu projenin devreye girmesini istedi. Türkiye'yi partner ülke olarak 2019 sergisine davet ettik. Elbette kültürel ve beşeri temaslar konusu, göçmenler de konu başlığımız oldu. Rus turistler Türkiye'yi ziyaret etmekte birincidir. Görüşmemiz son derece faydalı oldu.
Görüşmenin başında kısa bir konuşma yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, özellikle 2018'de sık sık yaptıkları görüşmelerden sonra 2019'da da bu ilk yüz yüze görüşmeyi gerçekleştirmenin memnuniyeti içinde olduğunu belirtti.
SORULAR VE CEVAPLAR
Güvenli bölgede ABD ile somut bir görüşme var mı? Bu konu gündeme geldi mi? Bu konuda Rusya'nın yaklaşım nedir diye sormak istiyorum.
Erdoğan: Güvenli bölge konusunda ilgili bakan arkadaşlarımız görüşlerini devam ettiriyorlar. Bu konuda tehdit oluşturan bölgelerde tedbirleri almak noktasında ABD olumlu yaklaşımını bizlere ifade etti. Bu konuda bizim Rusya ile de herhangi bir sıkıntımız yok. Bu güvenlik bölge olayı terörden arındırılmış bölge hassasiyetidir. Bundan sonraki süreçte ilgili arkadaşlarımız, istihbarat örgütümüz sürekli görüşmek suretiyle bu hassasiyeti koruyacağız.
TÜRK MESLEKTAŞLARIMIZIN ÇABASINI GÖRÜYORUZ
Putin: İdlib'i bugün ayrıntılı olarak görüştük. Türk meslektaşlarımız sözünü yerine getirmek için çaba gösteriyor, bunu görüyoruz. Türk meslektaşlarımızla önümüzdeki dönemde çalışmalarımızın koordine edilmesi ve neler yapmamız gerektiğini görüştük. Bizim ortak fikrimiz bütün teröristlerle birlikte mücadele etmemiz. Bu konuda görüşlerimiz örtüşüyor.
Erdoğan: Değerli dostum gerek İdlib gerekse Anayasa Komitesi'yle ilgili cevabı gayet açık ve net şekilde verdiler. İdlib'te terör örgütlerine karşı mücadelemiz aynı şekilde ortak devam edecektir. Terör örgütleriyle olan mücadelemiz anlık değildir. Hedefimiz orada suriye halkının huzurunu, mutluluğunu sağlayabilmektir. Anayasa Komitesi konusunu aramızda konuştuk. Dışişleri Bakanlarımıza konuyla ilgili diplomatik süreci devam ettirilmesi konusunda, İstanbul Zirvesi'nde aldığımız kararların devam ettirilmesi sözkonusudur. Az önce okunan mektup hakikaten bizleri şaşırtan mektup olmuştur. Ama o onlar için geçerlidir, bizim için geçerli değildir. Hepimizin İstanbul Zirvesi'nde adeta birlikte düşündüğü, kendi arasında kanaat birliğine vardığı netice vardı. Biz bu süreci devam ettireceğiz.
İki ülke arasındaki siyasi, askeri, ekonomik, ticari ve kültürel ilişkilerde çok farklı bir gelişme yaşandığını anlatan Erdoğan, bunun bölgesel güvenliği de çok olumlu istikamette etkilediğini vurguladı.
Bu dayanışmanın bölgenin barışına da çok ciddi bir katkıda bulunduğunu kaydeden Erdoğan, "Astana süreciyle başlatmış olduğumuz üçlü zirveler gerek Soçi, gerek Ankara, gerek Tahran bunlarda gerçekten dünyanın ilgisini çeken görüşmelerimiz oldu. Yine bu görüşmemizle birlikte bu sürecin devamının ben çok faydalı olacağına ayrıca inanıyorum." diye konuştu.
Özellikle turizmdeki gelişmelerin iki ülke halkı arasında çok çok önemli kaynaşmaları sağladığını aktaran Erdoğan, "Aynı şekilde ticari ilişkilerimizdeki gelişme sizlerin de ifade ettiği gibi sürekli bir artış trendinde. Tabii sizinle aramızda büyük bir hedef koyduk, malum 100 milyar dolar ticaret hacmine ulaşmak." dedi.
Öte yandan Erdoğan, Kerç Boğazı'ndaki gemi kazasında hayatını kaybedenlere rahmet diledi. Buradaki hassasiyeti sebebiyle Putin'e teşekkür eden Erdoğan, Rusça "Spasibo" dedi.
Rusya Devlet Başkanı Putin de yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı görüşmelere ilişkin, "Sık sık görüşmelerimizin sonucunu alıyoruz. Değerli dostum Erdoğan, ülkelerimiz arasındaki ilişkilerin bu noktaya gelmesi sizin katkılarınızla olmuştur. Yetkililer ellerinden geleni yapmasına rağmen Kerç'te bir facia yaşandı, hayatını kaybedenler için başsağlığı diliyorum." ifadelerini kullandı.