Avrupa Birliği (AB) ve İngiltere, Brexit ayrılık anlaşması hakkında ortak açıklama yaptı.
AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Maros Sefcovic ve İngiltere Başbakan Yardımcısı Michale Gove'un, Brexit ayrılık anlaşmasının uygulanması ve çözülmemiş konuları ele alan bir toplantı yaptıkları belirtilen açıklamada, "AB ve Birleşik Krallık tarafından yapılan yoğun ve yapıcı çalışmalardan sonra özellikle İrlanda ve Kuzey İrlanda Protokolü de dahil bütün konularda prensipte anlaşma sağlandı." ifadesi kullanıldı.
Açıklamada, hayvan, bitki ve diğer ürünlere yönelik sınır kontrol noktaları, ihracat beyannameleri, ilaç temini, süpermarketlere gıda temini gibi alanlarda uzlaşı sağlandığı, ayrılık anlaşması ve İrlanda Protokolü'nün 1 Ocak 2021'den itibaren yürürlüğe gireceği bildirildi.
Anlaşma neticesinde Birleşik Krallık'ın, İç Piyasalar Yasası'nın 44., 45. ve 47. maddelerini geri çekeceği ve vergi yasasında da benzer hükümlerin yer almayacağı kaydedildi.
Süreç hakkında
Geçen yıl varılan Brexit anlaşmasına göre, Birleşik Krallık, AB'den ayrılsa da Kuzey İrlanda AB'yle Gümrük Birliği içinde kalmayı sürdürecekti.
İngiliz hükümeti, eylül ayında parlamentoya sunduğu İç Piyasalar Yasa Tasarısı ile AB ile daha önce uzlaştığı Brexit ayrılık anlaşmasını "tek taraflı" olarak değiştirme yoluna gitti. Söz konusu tasarı, İngiliz bakanlara Kuzey İrlanda ve Birleşik Krallık'ın geri kalanı arasındaki ticaret konusunda daha fazla yetki veriyordu.
AB, bu girişimi, imzalanmış, onaylanmış ve yürürlükte olan Brexit ayrılık anlaşmasının ve İrlanda Protokolü'nün "ihlali" olarak gördü. AB, tasarının uluslararası hukuka aykırı olduğunu belirterek, düzenlemenin geri çekilmesini istemiş ve bu konuda hukuki süreç başlatacağı uyarısında bulunmuştu. Sağlanan uzlaşı ile İngiltere, Brexit ayrılık anlaşmasına uygun davranmayı taahhüt etmiş oldu.
İngiltere'nin Brexit ayrılık anlaşmasını ihlal eden girişimi, AB ile sürdürdüğü ticaret anlaşması müzakere sürecine de zarar veriyordu.
Brexit süreci
İngiltere, Galler, Kuzey İrlanda ve İskoçya'dan oluşan Birleşik Krallık'ta, Haziran 2016'da yapılan AB referandumunda yüzde 48'e karşı yüzde 52 ile Brexit kararı alınmıştı.
AB'den resmen 31 Ocak'ta ayrılan İngiltere, Birlik ile başta ticaret olmak üzere ikili ilişkiler konusunda kapsamlı müzakereler yürütüyor.
AB ile İngiltere arasındaki müzakerelerde "adil rekabetin sağlanması", "ticari anlaşmazlıkların nasıl çözüleceği" ve "balıkçılık" sorunlu konuları oluşturuyor.
Anlaşmaya varılamaması halinde iki taraf arasındaki ticari ilişkiler, 31 Aralık sonrasında Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarına göre yapılacak. Bu tarihe kadar olan geçiş süreci boyunca İngiltere, AB kurallarına bağlı kalmayı sürdürüyor.