Orta Doğu'da tansiyon bugün yeniden yükseldi. İran, bugün hava sahasına giren ABD'ye ait askeri bir insansız hava aracını düşürdüğünü açıkladı. Ancak ABD hava aracının uluslararası hava sahasında vurulduğunu ve bunun tahrik olmaksızın yapılan bir saldırı olduğunu açıkladı.
Olaya çok sert tepki gösteren ABD Başkanı Trump ise, yazdığı Twitter mesajında, “İran çok büyük bir hata yaptı!” ifadelerini kullandı.
Başkan Trump Beyaz Saray'da gazetecilerin İran'ın ABD'ye ait hava aracını vurmasının ardından ülkeye askeri müdahale düzenlenip düzenlenmeyeceğine dair soruya "Yakında öğreneceksiniz" şeklinde yanıt verdi.
TANSİYONU DÜŞÜREN AÇIKLAMA YİNE TRUMP'TAN GELDİ
Ancak Trump daha sonra yaptığı açıklamada ise, saldırının kasti yapıldığına inanamadığını ve saldırının emrini bir general ya da başka birinin yanlışlıkla verdiği izlenimine kapıldığını belirterek, "drone'un içinde biri olsaydı bu çok büyük fark oluştururdu” ifadelerini kullandı.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ise İran'ın ABD'ye ait drone'u vurmasından duyduğu kaygıyı dile getirerek her iki tarafa da maksimum itidal çağrısı yaptı.
İran Devrim Muhafızları insansız hava aracının İran hava sahasında düşürüldüğünü iddia etmiş, Reuters haber ajansına konuşan Amerikalı kaynaklar da İran tarafından fırlatılan füzenin hava aracını düşürdüğünü doğrulamıştı.
Reuters'a bilgi veren Amerikan kaynakları da İran tarafından fırlatılan füzenin hava aracını uluslararası hava sahasında düşürdüğünü söyledi. Reuters'a konuşan ABD'li yetkili düşürülen MQ-4C Triton tipi insansız hava aracının, donanmalarının envanterinde bulunduğunu belirtti.
Amerikan savunma sanayi şirketi Northrop Grumman tarafından üretilen Triton tipi insansız hava araçları 24 saatten uzun süre havada kalabiliyor, 16 kilometre irtifaya kadar çıkabiliyor.
ABD tarafından üretilen RQ-4 Global Hawk tipi insansız hava araçları, her hava koşulunda 30 saatten fazla havada kalarak, büyük bölgelerin gerçek zamanlı ve büyük çözünürlükte fotoğraflarını çekebiliyor.
İran'ın açıklamasında olayın Hürmüzgan eyaletindeki Kühmübarek'te meydana geldiği belirtildi.
İRAN, ABD'NİN ‘HAVA SAHASI
İHLALİ'Nİ BM'YE TAŞIYOR
Öte yandan İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, ABD'ye ait insansız hava aracının (İHA) hava sahası ihlali gerekçesiyle Devrim Muhafızları Ordusu tarafından Hürmüz Boğazı üzerinde vurulmasına ilişkin Twitter hesabından açıklama yaptı.
Zarif açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
"ABD, İran'a karşı ekonomik terörizm uyguladı, bize karşı örtülü operasyonlar yürüttü şimdi ise topraklarımızı ihlal ediyor. Biz savaş istemiyoruz ancak hava, kara ve denizlerimizi cansiperane koruyacağız."
Düşürülen İHA'nın uluslararası hava sahasında vurulduğunu savunan ABD'li yetkililerin yalan söylediğini öne süren Zarif, "Bu yeni saldırganlığı BM'ye taşıyacağız ve ABD'nin uluslararası sular konusunda yalan söylediğini göstereceğiz" ifadesini kullandı.
ABD'nin Mayıs 2018'de nükleer anlaşmadan tek taraflı çekilerek yaptırımları yeniden uygulamaya başlamasından sonra Tahran-Washington arasında yaşanan gerginliğin son haftalarda yaşanan gelişmelerle çatışmaya dönüşmesinden endişe ediliyor.
ORTA DOĞU'DA GERİLİM YÜKSEK
Mayıs ayı ortasından bu yana Orta Doğu'da küresel petrol tedarik yollarının geçtiği bölgede petrol tankerlerine düzenlenen saldırılar gibi yaşanan bir dizi olay Tahran ve Washington'un çatışmaya bir adım daha yaklaşmasına neden oldu.
İran saldırıların sorumluluğunu üstlenmiyor, ancak bölgede gerilimin artması petrol ihracatında aksaklıklar olacağı endişesiyle ham petrol fiyatında artışa neden oldu. Perşembe günü ham petrolün fiyatı 3 dolardan fazla artarak varil başına 63 dolara çıktı.
Tahran Mayıs ayında 2015'te BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri ve Almanya'yla imzalanan uluslararası nükleer anlaşmanın kısıtlamalarının dışına çıkabileceği uyarısında bulunmuştu. Bunun nedeni ABD'nin geçen yıl anlaşmadan çekilerek İran'a ekonomik yaptırımları yeniden yürürlüğe koymasıydı.
İran anlaşmaya imza atan Avrupalı ülkelerin 60 gün içinde İran ekonomisini ABD yaptırımlarından kurtarmanın yolunu bulamaması halinde daha yüksek oranda uranyum zenginleştirmeye başlayacağını söylemişti.
Pazartesi günü Washington gerginliği bir adım daha tırmandıracak bir adım atarak Ortadoğu'ya ek bin adet ABD askeri, Patriot füze savunma sistemi ile insanlı ve insansız hava gözlem araçları göndereceğini açıklamıştı.
Trump yönetimi Çarşamba günü İran'a baskı konusunda uluslararası destek almak için 13 Haziran'da Umman Körfezi'nde düzenlenen tanker saldırılarında kullanıldığı iddia edilen mayın parçalarını sergiledi. ABD bunların İran menşeili olduğu görüşünde.
Avrupalı diplomatlarsa tanker saldırılarından İran'ı sorumlu tutmak için daha çok delile ihtiyaç olduğunu söylüyor.