Tel-Aviv Üniversitesi Dayan Merkezi Türkiye Uzmanı Hay Eytan Yanarocak, İsrail Radyosu kanal 2 de akşam programı konuğu idi. Suruç katliamının değerlendirildiği programı Rafael Sadi'nin çevirisiyle yayınlıyoruz:
Sunucu:
Bugün Türkiye'de Suruç katliamının kurbanlarının cenaze törenleri gerçekleşti. Cumhurbaşkanı Erdoğan 32 kişinin öldüğü katliam nedeni ile IŞİD'i suçluyor. Çoğunluğu genç olan kurbanlar sınırı aşıp Kobani'ye gitmeyi ve şehrin yeniden tamiri için yardım etmeyi planlıyorlardı.
Olaydan 24 saat sonra bile kızgınlık had safhada olup polis Taksim meydanında toplanan göstericileri göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su ile dağıtmaya çalıştı.
Telefonda Tel-Aviv Üniversitesi Dayan Merkezi Türkiye uzmanı Hay Eytan Yanarocak var.
Hay Eytan Yanarocak:
Selamlar iyi akşamlar.
Sunucu:
Suriye'deki savaş Türkiye'nin içine mi sıçrıyor? Ve Türk yetkililer ne yapıyor? Şu anda da bu çok fazla bir savaş sıçraması olarak görünmüyor sanki?
Hay Eytan Yanaraocak:
Evet haksız değilsin. Suriye'deki savaşın başlamasından IŞİD ile karşı karşıya gelmemek için neredeyse her şeyi yaptılar. Onlar IŞİD'in eylemlerini hatta Türkiye içindeki faaliyetlerini bile görmezden gelmeyi tercih ettiler.
Sunucu: Türkiye'nin IŞİD ile iş birliği içinde olduğunu iddia edenler de var.
Hay Eytan Yanarocak:
Türkiye'nin IŞİD faaliyetlerini göremezden gelmesini IŞİD ile iş birliği olarak tercüme edenler oldu tabii. Aslında yaptıkları bunu kale almamak oldu.
Mesela Hatay Havaalanı Suriye sınırındaki bu havaalanı IŞİD elemanlarının Suriye'ye geçişi için en önemli merkez haline geldi. Gaziantep ise IŞİD elemanlarının adeta hastahanesi haline geldi. Bu söylediklerim sır değil.
Benim burada vurgulamak istediğim Türkiye'nin uluslararası baskılar nedeni ile Kobani olayında Kürt Kuvvetlerine geçiş imkanı tanımıştır. Arkasından Kuzey Suriye'deki Tel Al Abyad şehrinin düşüşünü gördük. Bunun sonucunda da Kuzey Suriye'deki güç dengesi değişti. Tel Al Abyad'ı kaybeden IŞİD birdenbire Türkiye için bir tehdit oluşturmaya başladı.
Türkiye ye en yakın yerleşim bölgesi olan Cerablus ise onların yönetimindeydi ve bu yerleşim birimin yanında Azez isminde bir yer daha var ve burada Türkiye'nin işbirlikçileri var. Türkiye bir anda IŞİD'in kendisini tehdit etmeye başladığını hissetti.
Türk polisi hafta başında geniş operasyonlar yapmaya başladı .İstanbul , Kocaeli , Mersin, Urfa, İzmir de ve 30 kişiden fazlası gözaltına alındı.
Türkiye'de bunu intikam olup olmadığı konuşuluyor. Ama birçok akademisyen bunun bir çeşit sindirme hareketi olduğu ifade ediliyor.Eklememiz gereken bir önemli konu ise bu saldırının Suruç'ta yani Şanlıurfa'da Kürtlere karşı bir saldırı olduğudur. Yani olay İstanbul'da meydana gelmemiştir.
İMAJI BOZULDU
Sunucu:
Saldırının Kürtlere karşı ve sınırdan 10 km ötede olması İstanbul'da olmaması Türkler açısından farklı bir durum mu teşkil ediyor? Yani sanki arada fark varmış gibi geliyor.
Hay Eytan Yanarocak:
Orada yalnız Kürtler yoktu, Türkiye'nin her bir yanından gelmiş solcular da vardı ve onların hepsi Türk vatandaşıydı.Kaldı ki Türkiye güçlü bir ülke imajının bozulmasını istemez.
Sunucu: Ve bunun karşısında da eylemde bulunmasını gerektirir herhalde?
Hay Eytan Yanarocak:
Evet kesinlikle Türkiye bu konuda bir şeyler yapmak zorundadır.
Eklememiz gereken bir şey daha ise Türkiye'de henüz hükümet kurulmadı.
Kürt partisi de halen oldukça etkin bir oyuncu bu konuda.Ve kurulabilecek olası bir hükümette yer alabilecek durumda.
BU HÜKÜMET KARAR ALAMAZ
Sunucu:
Seçimlerin 45 gün sonrasından bahsediyoruz. Ve Cumhurbaşkanı Erdoğan Hükümet kuruluşunu geciktirdi sanırım.
Hay Eytan Yanarocak:
Türk Anayasası gereğince Hükmet kurma görev, verildikten sonra 45 gün gereklidir ve Cumhurbaşkanı Erdoğan Başbakan Davutoğluna Hükümet Kurma görevi verdikten sonra 45 gün içinde Hükümet kurulması gerekiyor. Bekleyelim ve görelim neler olacak.
Türkiye'nin Suriye'ye girmek gibi bir karar alacağını beklemiyorum veya benzeri adımlar olacağını sanmıyorum. Bu türden bir kararın yeni ve daha yasal bir hükümet tarafından alınması gerekir.
SİNA'DA DA TÜRKİYE KONUŞULUYOR
Sunucu:
Bitirmeden son bir soru daha, son günlerde Mısır cephesinde de Türklerin etkinliği konuşuluyor.Özellikle Sina yarımadasında mesela, Türkler bu söylemlere herhangi bir şekilde tepki veriyorlar mı?
Hay Eytan Yanarocak:
Her şeyden önce Türk basınında bununla ilgili herhangi bir yayın mevcut olmadığını hatırlatmak isterim.
Bildiğim kadarı ile Türk Hükümeti Müslüman Kardeşler'e destek veriyor. Ancak IŞİD'e değil. Veya Sina Yarımadasındaki Ansar Beit El Makdis'e. Bu iki farklı şey. Ama kim bilebilir ki her şey olabilir.
Sunucu: Tel-Aviv Üniversitesi Dayan Merkezi Türkiye Uzmanı Hay Eytan Yanarocak sohbetiniz için teşekkür ederim.
Hay Eytan Yanarocak:
Ben teşekkür ederim.