'İsrail'in rehineleri kurtarması neredeyse imkansız'
İsrail’in Gazze Şeridi'ne yönelik kara harekâtı başlatması beklenirken, Hamas’ın kaçırdığı ve muhtemelen yeraltı tünel labirentinde tuttuğu, aralarında Amerikalıların da olduğu onlarca rehine için endişeler artıyor.

Oluşturma Tarihi: 2023-10-18 12:48:29

Güncelleme Tarihi: 2023-10-18 12:51:20

Arap sitesi Al Monitor'un İngilizce sayfasında yazan Elizabeth Hagedorn, Gazze'e götürülen İsrailli rehineleri kurtarmak bir yana, bulundukları yerleri tespit etmek bile İsrail ve ABD için çok zor olduğunu söyledi.

Hagedorn'un yazısından öne çıkan paragraflar:

Rehinelerin pek çoğu Kibbutz Reim yakınlarındaki bir trans müzik festivalinde ele geçirildi. Acil müdahale ekipleri daha sonra o bölgede en az 260 ceset bulmuştu. Geri kalan rehinelerin çoğu ise cumartesi sabahı militanların baskınına uğrayan, İsrail'in güney sınırı yakınlarındaki kasabalardan kaçırıldı.

Beyaz Saray çarşamba günü yaptığı açıklamada öldüğü teyit edilen 22 ABD vatandaşı dışında en az 17 ABD vatandaşından haber alınamadığını belirtti.

Gazetecilere konuşan Beyaz Saray Sözcüsü Kirby, "Tek bir grup hâlinde mi tutuluyorlar yoksa birkaç gruba mı ayrıldılar bilmiyoruz. Yer değiştirip değiştirmediklerini, hangi sıklıkta ve nerelere götürüldüklerini bilmiyoruz" dedi.

Amerikalılar, Gazze'de rehin tutulduğu düşünülen 100-150 kişi arasında yer alıyor.

Gazze'de aktif olan silahlı Filistin İslami Cihat Örgütü de elinde 30'dan fazla esir olduğunu iddia ediyor.

Rehinelerin tam olarak nerede tutulduğunun belirlenmesi, fazlasıyla zor bir görev olacak. Gazze, 360 kilometre karelik yüzölçümü ve 2,3 milyonluk nüfusu ile dünyadaki en yoğun nüfuslu yerlerden biri. Yorumculara göre rehineler muhtemelen evlerde, sığınaklarda ve Hamas'ın geniş yeraltı tünel ağında tutuluyor. Bu saklanma yerleri, komut verildiğinde patlatılacak şekilde düzenlenmiş olabilir.

West Point Askeri Akademisi'ne bağlı Çağdaş Savaş Enstitüsü'nde yoğun nüfuslu kentsel alanlarda askeri operasyonlar konusunda uzman olan John Spencer şöyle konuştu: "Gazze'deki şehirlerin altında ayrı bir şehir var. İnsan istihbaratına muhtaçsınız. Hamas rehineleri oradan oraya taşıyabilir ve yeraltı ağları nedeniyle bunlar dışarıda hiç görülmeyebilir.”

Kilometrelerce uzunluktaki tüneller Hamas tarafından silah taşıyıp depolamak ve İsrail topraklarına sızmak için yapıldı. 2006 yılında, Hamas komandoları bir tünelden gelen iki İsrail askerini öldürdü ve Gilad Şalit adında üçüncü bir askeri esir aldılar. Şalit beş yıl sonra İsrail'in 1000'den fazla Filistinli tutukluyu salıvermesi karşılığında serbest bırakıldı. Serbest bırakılan tutuklulardan biri olan Yahya Sinvar bugün Hamas'ın Gazze'deki lideri.

Washington Yakın Doğu Politikaları Enstitüsü'nde araştırmacı olan ve Obama yönetiminde İsrail-Filistin meseleleri konusunda danışman olarak çalışan David Makovsky'ye göre İsrailli ve yabancı uyruklu rehinelerin varlığı İsrail'in Gazze'deki askeri operasyonlarını zorlaştıracak ama caydırmayacak.

Makovsky Hamas'ın stratejisine ilişkin şöyle konuştu: "Bu insanları canlı kalkan olarak kullanacaklar. 'Yeraltı tünellerini mi bombalıyorsunuz? Biz de o insanları burada tutuyoruz' diyecekler. Yine de şu anki hava İsrail'in ne olursa olsun karadan gireceği yönünde."

İsrailliler arasında bir umut, Hamas'ın Şalit'le ya da bundan önce ele geçirip halen elinde tuttuğu iki İsrailli siville yaptığı gibi rehineleri pazarlık kozu olarak kullanmayı planlıyor olabileceği. Ancak Hamas liderleri anlaşma yapmak için acele ediyormuş gibi görünmüyor.

Hamas Siyasi Bürosu'nun Katar'da yaşayan üyesi Hüsam Bedran, Al-Monitor'a salı günü yaptığı açıklamada “Savaş şu an en yoğun döneminde. Tutuklular konusunu ya da başka bir şeyi müzakere etmenin zamanı değil” dedi.

Dikkatler, Hamas yöneticilerine Doha'da ev sahipliği yapan ve Gazze'ye önemli yardımlarda bulunan müzmin arabulucu Katar'a çevrilmiş durumda. Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Al-Monitor'a yaptığı açıklamada tutsakların serbest bırakılması için "tüm taraflarla sürekli temas hâlinde olduklarını" söyledi ancak ayrıntı vermek istemedi.

Al-Monitor muhabiri Jared Szuba'ya konuşan iki ABD askeri yetkilisi, Pentagon'un seçkin Müşterek Özel Operasyonlar Komutanlığı'nın İsrail'e planlama ve istihbarat desteği vereceğini söyledi. Söz konusu komutanlığa bağlı Delta Gücü birimi bilhassa rehine kurtarma operasyonlarında uzmanlaşmış durumda.

CIA'in Özel Operasyonlar Grubu'nun İsrailli yetkililerle çalışıyor olması da muhtemel. İsrail, rehineleri kurtarma planlarına ilişkin sessiz kalsa da muhtemelen rehinelerin nerede tutulduğuna dair yeni, güvenilir bir istihbarat alır almaz kurtarma girişiminde bulunmak üzere kuvvetler hazırlıyor.

Böyle bir istihbarata ulaşmak için İsrail'in hem Gazze'deki geniş muhbir ağından hem de havadan gözetleme araçları ile elektronik dinlemeden yararlanması gerekecek. İsrail istihbaratı cumartesi gününe kadar tüm bu izleme kabiliyetleriyle övünüyordu.

Mossad'ta istihbarat müdürü ve Savunma Bakanlığı'nda Siyasi-Askeri Büro başkanı olarak çalışmış olan Zohar Palti konuya ilişkin şöyle konuştu:

“Olağanüstü kabiliyetlere sahiptik. Bunu nasıl kaybettiğimize dair bugün pek çok soru işareti var. Gazze'ye girecek kuvvetlere istihbarat sağlamak için çok kısa sürede daha iyi bir iş çıkarmak zorundayız."

Eski bir üst düzey Pentagon yetkilisi olan Mick Mulroy, tüm muharip operasyonlar içinde rehine kurtarmanın en zorlusu olduğunu, başarı şansını arttırmak için istihbarat servislerinin yanı sıra İsrail özel kuvvetleri ve Müşterek Özel Operasyonlar Komutanlığı'nın birlikte çalışması gerektiğini söyledi.

Mulroy şöyle konuştu: “Bir kurtarma girişiminin başladığını anlayan düşman rehineyi saniyeler içinde öldürebilir. Başarılı olmak için mükemmele yakın bir istihbarat, olağanüstü bir uygulama ve doğrusu biraz da şans gerekir.”