Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kazakistan'ın başkenti Astana'da düzenlenen TDT Devlet Başkanları Konseyi 10. Zirvesi'nde konuştu.
Türk devletleri ile ilişkilerin pekiştirilmesinin, Azerbaycan dış politikasının önceliklerinden biri olduğunu belirten Aliyev, etnik ve kültürel köklerin ve ortak geçmişin, ilişkilerinin temelini oluşturduğunu kaydetti.
Aliyev, 2009'da Nahçıvan'da düzenlenen zirveden geçen sürede Türk devletlerinin farklı alanlardaki ilişkilerinin kurumsallaştığını ifade ederek TDT'nin başarılı gelişme yolu geçtiğini vurguladı.
TDT'nin uluslararası düzeyde büyük nüfuza sahip olduğunu belirten Aliyev, son 2 yılda TDT üyesi ülkelere 20 ziyaret yapıldığını bildirdi.
Aliyev, Karabağ'ın sembol şehri Şuşa'nın 2023 Türk Dünyasının Kültür Başkenti ilan edilmesine destekleri nedeniyle TDT liderlerine teşekkür etti.
TDT üyesi ülkelerle ekonomik ilişkilere de değinen Aliyev, "Azerbaycan, Türk devletlerinin ekonomisine 20 milyardan fazla yatırım yaptı. Bunun önemli miktarı Türkiye'ye yapılan yatırımlardır. Ortak yatırım fonlarının kurulması süreci başladı. Azerbaycan-Özbekistan Yatırım Fonu ve Azerbaycan-Kırgızistan Kalkınma Fonu kuruldu. 2023'ün ocak-eylül aylarında 2022'nin aynı dönemine kıyasla Azerbaycan'ın TDT ülkeleriyle ticaret hacmi yüzde 40 arttı." bilgisini paylaştı.
Aliyev, ilişkilerin gelişmesinde ulaştırma ve lojistik alanlarının önemli yere sahip olduğunu belirterek "Azerbaycan, Orta Asya ülkeleriyle Türkiye ve Avrupa piyasaları arasında güvenilir transit ülke gibi kendisini kanıtladı. Azerbaycan Doğu-Batı Ulaştırma Koridoru'nun sürdürülebilir faaliyetine katkı sunuyor." dedi.
Dünyanın farklı bölgelerinde uluslararası hukuk kurallarının kabaca ihlal edildiğini hatırlatan Aliyev, "Savaşlar ve çatışmalar alevleniyor. Bu durumda ülkelerin savunma potansiyeli güvenliğin başlıca garantörüne dönüşüyor. Üye ülkeler arasında güvenlik, savunma ve savunma sanayisi gibi alanlarda iş birliği daha da artırılmalıdır." diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Aliyev, Azerbaycan topraklarının 30 yıl Ermenistan işgali altında kalmasından, Ermenistan'ın Azerbaycan şehirlerinde yaptığı yıkımlardan, yıllarca hiçbir sonuç vermeden süren müzakere sürecinden ve 2. Karabağ Savaşı'ndan bahsederek "Azerbaycan, kendini savunma hakkını kullanarak Ermenistan'ı mağlup etti ve toprak bütünlüğünü temin etti ve tarihi adaleti sağladı. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin Ermenistan ordusunun Azerbaycan topraklarından derhal ve kayıtsız şartsız çıkmasını öngören 4 kararını Azerbaycan kendisi sağladı. 44 gün süre savaş, Ermenistan'ın yenilgisini kabul eden belgeyi imzalamasıyla sona erdi." değerlendirmesini yaptı.
2026 sonuna kadar Karabağ ve Doğu Zengezur'a 140 binden fazla insan geri dönecek
Eylül'de Karabağ'da gerçekleştirdikleri antiterör operasyonuyla bölgede Azerbaycan'ın egemenliğinin tam sağlandığını bildiren Aliyev, "Antiterör operasyonunda sivillere ve sivil altyapıya hiçbir zarar verilmedi. Azerbaycan, uluslararası hukuka tam uydu. Bölgeyi iki kez ziyaret eden BM Misyonu da bunu onayladı." ifadelerini kullandı.
Aliyev, işgalden kurtarılan bölgelerde geniş kapsamlı imar ve ihya çalışmaları başlattıklarını anlatarak "Bu amaçla Azerbaycan bütçesinden 7 milyar dolar harcandı. 2024'de de en az 2.4 milyar dolar harcanacak. Toprakların gerçek sahipleri Laçın ve Fuzuli şehirlerine ve 3 köye döndü. 2026 sonuna kadar Karabağ ve Doğu Zengezur'a 140 binden fazla insan geri dönecek." dedi.
Fuzuli'de okul ve kültür merkezi inşa eden Özbekistan ve Kazakistan liderlerine teşekkür eden Aliyev, konuşmasını "Büyük Türk dünyasının parçasıyız. Dostluk ve kardeşliğimizin ebedi olacağına, TDT'nin uluslararası nüfuzunun daha da artacağına eminim." sözleriyle tamamladı. AA