Haziran 2020'de kurulan koalisyon hükümeti hakkında Kosova Anayasa Mahkemesinin "anayasaya aykırı olduğu" kararını vermesinin ardından erken genel seçime gidilmesi kararlaştırılırken, 2010'dan sonraki tüm genel seçimlerin erken olması da dikkati çekiyor.
Avdullah Hoti'nin başbakan olarak görev aldığı son hükümetin güven oylaması sırasında, Aşkalilerin Entegrasyonu Partisi (PAİ) Milletvekili Ethem Arifi hakkında işlediği bir suç nedeniyle 1 yıl 3 ay hapis cezası bulunmasını dikkate alan Anayasa Mahkemesi, 22 Aralık 2020'deki kararında Arifi'nin güven oylamasındaki oyunu geçersiz saydı.
120 sandalyeli mecliste 61 milletvekilinin oyuyla seçilen hükümet, Anayasa Mahkemesinin kararının ardından düşerken, Mahkeme vekaleten Cumhurbaşkanlığı görevini yürüten Vjosa Osmani'den 40 gün içinde erken genel seçim tarihini duyurmasını istedi.
Osmani, 7 Ocak 2021'de meclisi feshederek, 14 Şubat 2021'i seçim tarihi olarak açıkladı.
8'inci genel seçim olacak
Pazar günkü seçim, Kosova'da 1998-1999 yıllarında yaşanan savaşın ardından yapılacak 8'inci genel seçim olacak. Bugüne kadarki seçimlere rekor katılım ise yüzde 64 ile 2001'deki ilk genel seçimde oldu.
120 sandalyeli meclise girmek için 28 siyasi oluşumun yarışacağı seçimde, toplam 1 milyon 794 bin 862 kayıtlı seçmen ülke genelindeki 888 seçim merkezinde oy kullanabilecek.
Salgın kısıtlamaları gölgesinde seçim kampanyası
Adayların 3 Şubat'ta başlattığı seçim kampanyaları 12 Şubat'ı 13 Şubat'a bağlayan gece yarısına kadar sürecek.
Seçim kampanyaları yeni tip koronavirüs (Kovid-19) kısıtlamaları gölgesinde geçerken, sosyal medyada paylaşılan fotoğraflarda neredeyse tüm büyük siyasi parti liderleri ve destekçilerinin salgın kurallarına uymadıkları ve ilgili yasayı ihlal ettiği görüldü.
Priştine Belediyesi Müfettişliği, siyasi partilere ihlaller nedeniyle cezai işlem de uyguladı.
Siyasi oluşumlar ve başbakanlık adayları
Başbakan adayı olarak genel başkanları Albin Kurti'yi gösteren Kendin Karar Al Hareketi (VV), seçim kampanyasını "Hep Birlikte ve Doğru" sloganıyla yürüttü. Adli kurumların kararı doğrultusunda milletvekili listesinde yer alamayan Kurti, kuracakları hükümetin ilk işinin halkın en az yüzde 60'ını aşılamak olduğunu vurgulayarak, istikrarlı ekonominin de öncelikleri olacağını söyledi. Kurti, yönetimi iş, eğitim, adalet ve sağlık olmak üzere dört ana hizmetle destekleyeceklerini ifade etti.
Kosova Demokratik Birliğinin (LDK) eski milletvekili ve halen cumhurbaşkanlığı görevini vekaleten yürüten Vjosa Osmani ise bu seçime VV ile birlikte girecek. Osmani, VV ile vardığı anlaşmaya göre, cumhurbaşkanlığı seçiminde seçilmesi için VV'nin desteğini alacak.
LDK ise bu seçim kampanyasını "Devlet Devlettir" sloganıyla yürütürken, bu partinin başbakanlık için adayı Avdullah Hoti oldu. Hoti, kuracakları hükümetin önceliklerinin istikrar, normallik ve kalkınma olacağını belirtirken, eski Dışişleri Bakanı Behgjet Pacolli önderliğindeki Yeni Kosova İttifakı (AKR) de bu seçime LDK ile aynı listede katılacak.
Kosova Demokratik Partisi (PDK) ise seçimde Enver Hoxhaj'ı başbakan adayı olarak gösterdi. PDK seçim kampanyasını "Kalkınma" sloganıyla yürüttü.
Eski Başbakan Ramush Haradinaj önderliğindeki Kosova'nın Geleceği İçin İttifak (AAK) ise bu seçimde başbakan adayı çıkarmadı. Seçim kampanyasını "Kosova'nın gücü" sloganıyla yürüten AAK, ekonominin canlandırılması için 1 milyar avroluk fon oluşturacakları taahhüdünde bulundu.
Haradinaj'ın cumhurbaşkanlığı seçiminde aday olacağı biliniyor.
Bu arada, seçimde Kosova Demokratik Türk Partisi (KDTP) ve Yenilikçi Türk Hareket Partisi (YTHP) olmak üzere iki Türk partisi de yarışacak. Fikrim Damka önderliğindeki KDTP bu seçimlerde 26, Ertan Simitçi önderliğindeki YTHP ise 12 milletvekili adayı gösterdi.
KDTP "Bizim Partimiz", YTHP ise "Düşün" sloganıyla seçim kampanyası yürüttü. Geçen yıl kurulan YTHP, ilk kez seçimlere katılacak.
Bugüne kadar hiçbir parti tek başına iktidar olamadı
Kosova'daki savaşın ardından 2001, 2004, 2007, 2010, 2014, 2017 ve 2019'da olmak üzere 7 kez genel seçim yapıldı. 2010'dan bu yana ise tüm seçimler erken genel seçim olarak kayıtlara geçti. Bu durum, büyük ölçüde zorluklarla ve mecliste salt çoğunluğu elde ederek hükümete gelen, ardından iç ve dış politikada farklı konulardaki karşıt görüşler nedeniyle başarısız olan koalisyonların ülkede ciddi siyasi istikrarsızlığa yol açmasına neden oluyor.
Kosova Meclisi, 10'u Sırp toplumunun temsilcileri ve 10'u ülkedeki diğer azınlık toplumlarının temsilcilerinden olmak üzere 120 sandalyeden oluşuyor. Çok partili, nispi temsil sistemiyle azınlıkların meclisteki yerlerinin garanti altına alındığı bir ülke olması nedeniyle Kosova'da bugüne kadar hiçbir parti mecliste tek başına iktidar elde edecek çoğunluğu sağlayamadı, koalisyonlar arasındaki anlaşmazlıklar ise ülkeyi erken seçimlere götürdü.
