İsmi açıklanmayan Türkiye'den bir dışişleri yetkilisinin Kral Selman'ın peş peşe gelen Mısır ve Türkiye ziyaretlerine dair haberleri doğruladı.
SİSİ İSTANBUL'A GELECEK MİYDİ?
Ancak yetkili, Arap basınında yazıldığı gibi "Kral'ın Sisi'yi İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) zirvesi için İstanbul'a getirmek gibi bir planı olduğu" haberlerinin gerçeği yansıtmadığını söyledi.
İKİ ÜLKEYE DE TEK MESAJ
Yetkili'nin aktardığına göre Kral Selman'ın tek mesajı her iki tarafa da verdiği "normalleşme" konusundaydı.
DIŞİŞLERİ BAKANI DA RİYAD'IN ISRARI İLE GELDİ
Mısır Dışişleri Bakanı Şükri'nin zirveye katılımının da Riyad'ın çabalarıyla gerçekleştiğini ifade eden yetkili, "Şükri'nin Erdoğan'la el sıkışması ya da Çavuşoğlu ile özel görüşme yapması zaten beklenmiyordu" diyerek Bakan'ın Sisi'nin mesajını okuyup zirveyi ve İstanbul'u hızla terk etmesinin sürpriz olmadığını ima etti.
SELMAN MEMNUN
Yetkili'nin ifadelerine göre Mısırlı Bakan'ın kısa süre de olsa İstanbul'a gelmiş olması bile, Kral Selman'ı memnun etti.
KRAL, İSRAİL İLE NORMALLEŞMEYİ DE DESTEKLİYOR
Kral Selman'ın İsrail-Türkiye ilişkilerinin normalleşmesi için yapılan görüşmeleri de desteklediği biliniyor. Kral, Kahire'de yaptığı görüşmelerde iki ülke arasındaki süreci hatırlatmış ve Doğu Akdeniz'de daha geniş kapsamlı bir işbirliği gerekliliği vurgusu yapmıştı.
MISIR MEMNUN DEĞİL
Ancak İsrailli yetkililer, Mısır'ın Türkiye-İsrail normalleşmesinden memnun olmadığı bilgisini verdi. Hamas'ı tehdit olarak gören Sisi liderliğindeki darbe yönetimi, Gazze'deki şartların geliştirilmesinden yana değil. İsrail kaynakları, Netanyahu ile Sisi'nin arasının ise iki ülke liderlerinde daha önce hiç görülmediği kadar iyi olduğunu da söylüyor.
ADALAR KONUSU SUUD-İSRAİL ANLAŞMASI MI?
Kral Selman Kahire'ye yaptığı beş günlük resmi ziyarette, Suriye ve Yemen'de Suudi Arabistan'a daha aktif destek vermediği için ilişkilerinin gerildiği Mısır'la on beşten fazla anlaşma imzaladı. 2013'te Sisi'nin darbeyle iktidara gelmesinin ardından Suudi Arabistan ülke ekonomisine katkıda bulunmak için 12 milyar dolardan fazla yardım yapmıştı. Kahire ile Riyad arasında imzalanan anlaşmalarda 22 milyar dolarlık petrol anlaşması ve Sina Yarımadası'na yapılacak yardımla birlikte, 1950'den beri Mısır'ın elinde bulunan iki adanın Suudi Arabistan'a geri verilmesi de var. Adaların üzerinden Sina Yarımadası'nı Suudi Arabistan'a bağlayan bir köprü de yapılacak. Yerleşimin bulunmadığı Tiran ve Sanafir adaları, stratejik öneme sahip Akabe Körfezi'nin Kızıldeniz'e çıkışında yer alıyor. Akabe Körfezi'nde İsrail ve Ürdün'e ait limanlar var. Aslında Suudi Arabistan'a ait olan adalar, 1950 yılında Mısır'ın korumasına verilmişti. İsrail'le Arap ülkelerinin savaştığı yıllarda, İsrail'e karşı askeri bir pozisyon oluşturma çabasıyla adalara Mısır askerleri yerleşti. O dönemde Suudi Arabistan'ın Filistin davasında sorumluluk üstlenmemek için adaların kontrolünü Mısır'a verdiği yorumları yapılmıştı. 1967'de Altı Gün Savaşı'nda İsrail iki adayı işgal etti. Ancak daha sonra ABD'nin arabuluculuğuyla varılan barış anlaşmasında adalar Mısır'a geri verildi. Bu anlaşmadaki maddelerle, İsrail'in Mısır'a geri verdiği toprak parçalarının üçüncü ülkelerin eline geçmesinin de önüne geçiliyordu.
ADALARIN VERİLMESİ NE ANLAMA GELİYOR?
İki adanın Mısır'dan Suudi Arabistan'a geri verilmesi, öncelikle İsrail tehdidinin kalkmasından emin olunması, ardından ABD ve İsrail'in de onayının alınmasıyla gerçekleşiyor. Mısır ve Suudi Arabistan arasında altı yıldır adaların yeniden Suudi Arabistan'a teslim edilmesi için görüşmeler sürüyor ancak İsrail karşı çıkıyordu. Türk yetkiliye göre bu anlaşma aslında Mısır ile Suudi Arabistan arasında değil; İsrail ile Suudi Arabistan arasında varılan bir anlaşma.
İsrail ve Suudi yetkililer doğrudan görüştükleri iddialarını reddetse de, iki ülke arasında dolaylı yoldan uzlaşıya varılması sonucu adaların Suudi Arabistan'a geri verileceği açıklandı. Haaretz'e konuşan İsrail Savunma Bakanı Moshe Ya'alon da Suudi Arabistan, Mısır, İsrail ve ABD arasında, anlaşmada yer alan askerî maddeye göre Mısır'dan boşalan yeri Suudilerin doldurması konusunda bir anlaşmaya varıldığını söyledi.
YAŞANANLAR İRAN-ABD ANLAŞMASI SONRASINDA GELİŞTİ
İsrail ve Suudi Arabistan'ın adalar üzerinde yıllar sonra bir uzlaşıya varması, İran ile Batı arasında nükleer müzakerelerin sonuçlanması ve İran'a yönelik yaptırımların kalkmasının ardından gerçekleşiyor. Hem Suudi Arabistan hem İsrail, İran'la varılan nükleer anlaşmaya tepki göstermiş ve ABD'nin bölgedeki en büyük tehdidin kendisini geliştirmesine izin verdiğini söylemişti.
