Moskova'daki ‘şok' gelişme dünya basının gündemine oturdu.
Son aylarda Rus paralı asker şirketi Wagner Group'un sahibi milyoner iş insanı Yevgeny Prigozhin ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in arasının açıldığı bildirildi. Prigozhin'in Putin'e darbe yapma ihtimaline karşı Kremlin'in alarma geçtiği ileri sürüldü.
Ayrıca Kremlin'in, Prigozhin'le ilgili basında çıkan haberlerin durdurulması talimatı verdiği öne sürüldü. Talimat, Prigozhin'in siyasi gücünden korkulması ve Ukrayna'daki Rus ordusuna yönelik kamuoyu eleştirisinin ardından geldi.
Basında çıkan haberlerde, Kremlin'in Prigozhin'in siyasi gücünün artmasından korkmaya başladığı ve hatta geçen Pazartesi günü bazı medya mensuplarına Prigozhin'le ilgili haber yapmaktan kaçınmaları talimatı verildiği öne sürüldü.
İngiliz Telegraph gazetesine göre; Putin'e verdiği destekle tanınan Rus analist Sergey Markov'un, "Kremlin, Prigozhin'den korkuyor ve onun başarılarını desteklemek istemiyor. Onun siyasi arenaya girmesine izin vermek istemedikleri açık, çünkü onun ne yapabileceğini tahmin etmek imkansız" dedi.
Ayrıca Wagner Grubu Özel Askeri Şirketi ile bağlı bir Rus Telegram kanalı olan Gray Zone de, resmi hesabından yaptığı açıklamada, Sergey Markov'un görüşlerini destekleyen açıklamada bulundu. Grey Zone, medyaya Prigozhin'i görmezden gelmek ve başarılarını daha fazla teşvik etmemek için kesinlikle böyle bir direktif verildiğini kaydetti.
Rus insan hakları aktivisti Vladimir Oshkin ise, "Prygozhin, Putin'i Ukrayna'da devam eden askeri operasyonlarda kendilerine daha fazla yetki vermeye ikna etmek için geçen yıl General Sergey Sorovkin ve Çeçenya lideri Ramazan Kadirov ile bir araya geldi.
Prygozhin istediği yetkiyi alamayınca, generalleri alenen aşağılamak gibi kirli yöntemler kullandı. Bu da Sorovkin'e ve askeri geleceğine büyük zarar verdi. Geçen Ocak ayında Ukrayna'daki Rus kuvvetlerinin komutanı olarak görevinden kovuldu. Bunun üzerine Putin, Ukrayna'daki Rus ordusunun başına Valery Gerasimov'u atadı" dedi.
Ayrıntıları bilen kaynaklara göre ise, Prygozhin'i görevden alma talimatı, Wagner kuvvetlerinin önceki gece Ukrayna'da, Bakhmut'un birkaç kilometre kuzeyinde bulunan Krasna kasabasını ele geçirdiğini açıklamasının ardından geldi.
Altı aydan fazla bir süre boyunca, Wagner ve Rus ordusu, stratejik öneme sahip, ancak etrafındaki çatışmaların şiddeti nedeniyle sembolik önem kazanan Bakhmut'u zorla ele geçirmeye çalışıyordu. Kremlin harekete geçti
Öte yandan Japon Times'da Yevgeny Prigozhin ile çıkan haberde de, “Özel ordusu Rusya'ya Ukrayna'da bir savaş zaferi vermek için çok çalışıyor. Ancak artan kanıtlar Kremlin'in Rusya'nın Wagner paralı asker grubunun kurucusu Yevgeny Prigozhin'in aşırı siyasi nüfuzu olarak gördüğü şeyi frenlemek için harekete geçtiğini gösteriyor” denildi.
Gazete haberini şöyle sürdürüyor:
61 yaşındaki eski bir mahkûm olan Prigozhin, son aylarda Ukrayna'daki kanlı rolü nedeniyle manşetlere konu oldu ve bazen Batı'da gerçek hayattaki bir James Bond kötü adamı olarak tasvir ediliyor.
Rusya'nın üst düzey askeri yetkililerine alenen hakaret etmekle ve savaş alanındaki başarısını kendi lehine çevirmekle suçlanan Prigozhin, özel ordusu için onbinlerce hükümlünün askere alınması için harekete geçti.
Profili o kadar belirgin hale geldi ki, müttefikler ve analistler onun siyasette resmi bir iş veya kariyer peşinde olduğunu tahmin etmeye başladılar.
Ancak Kremlin'in Prigozhin'e Savunma Bakanlığı'na yönelik aleni eleştirilerini durdurmasını emrederek ve devlet medyasına ondan veya Wagner'den ismiyle bahsetmeyi bırakmasını tavsiye ederek bu tür spekülasyonları engellemek için harekete geçtiğine dair artan kanıtlar var.
Bu arada geçen hafta Prigozhin'in, hapishanelerden hükümlü toplama hakkının da elinden alınması siyasi geleceğine bir darbe olarak yorumlandı. Politik oyuncu?
Kıdemli bir Kremlin uzmanı olan Tatiana Stanovaya da, Carnegie Endowment for International Peace için yazdığı bir makalede ise, Prigozhin'in düşüşü yakın görünmese de, cumhurbaşkanlığı yönetimiyle bağlarının kopmaya başladığını yazdı.
"İç politika müfettişleri onun siyasi demagojisinden, resmi kurumlara saldırılarından veya bir siyasi parti kurmakla tehdit ederek Putin'in personelini trolleme girişimlerinden hoşlanmıyor ki bu Kremlin'deki herkesin başını ağrıtabilir" diye yazdı.
Stanovaya, “Sadece tanınmış bir figür haline gelmedi; gözle görülür bir şekilde kendi görüşleri olan tam teşekküllü bir politikacıya dönüşüyor” dedi.
'Yıldızı söndü'
ABD'li düşünce kuruluşu Silverado Policy Accelerator'ın Rusya doğumlu başkanı Dmitri Alperovitch ise, Prigozhin'in manevra alanının daraldığını hissettiğini söyledi.
“Prigozhin'in yıldızı söndü” diyen Alperovitch, Twitter'da orduya ve diğer seçkinlere yönelik eleştirisinde haddini aştığını, şimdi ise kanatları kırpılıyor" yorumunda bulundu.
Yıllarca süren inkarların ardından Prigozhin, Eylül ayında gölgelerden çıkıp Wagner'i 2014'te kurduğunu itiraf etti.
Kendisini acımasızca verimli bir vatansever operatör ve Rusya'nın üst düzey yöneticilerini beceriksiz ve iletişimsiz olarak gösterdi.
Paralı askerleri Afrika ve Orta Doğu'da faal olan Prigozhin, geçen hafta kendisinin ve adamlarının bir gün ortaya çıktıkları kadar hızlı bir şekilde ortadan kaybolabileceklerini öne sürdü ve “Artık ihtiyacımız kalmadığında toplanıp Afrika'ya geri döneceğiz” dedi.
