­­­TIMETURK | HABER MERKEZİ

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun'un resmî daveti üzerine bu hafta Cezayir'i ziyaret edecek. En son 2017'de Cezayir'e giden Macron'un söz konusu ziyareti, iki ülke arasındaki ilişkilerin gerildiği bir zaman dilimine denk gelmesiyle de dikkatleri çekiyor. Fransa, 132 yıl boyunca sömürge yönetimi altında tuttuğu Cezayir'de hâlâ etkili bir aktör olarak boy göstermeye çalışıyor.

Macron, ülkesinde cumhurbaşkanlığı seçim kampanyasının hız kazandığı bir süreçte, diplomatik teamüllere hiçbir şekilde sığmayacak bazı açıklamalar yaparak, Fransa-Cezayir ilişkilerinin krize sürüklenmesine yol açmıştı.

Cezayir var mıydı?

Yeni Şafak'ın haberine göre; Emmanuel Macron'un kriz yaratan açıklamalarından ilki, geçtiğimiz yıl Le Monde gazetesine verdiği bir röportaj sırasında sarf ettiği “1830'dan önce Cezayir diye bir ulus var mıydı?” cümlesiydi. Cezayir'de büyük bir öfkeye yol açan bu sözler, ülkede en üst düzeyde kınanmış, ayrıca sosyal medyada da Macron ve Fransa'ya yönelik bir tepki tufanına yol açmıştı. Cezayir yönetimi sadece karşıt açıklamalarla yetinmemiş, Paris'teki büyükelçisini ülkeye çağırarak, Cezayir hava sahasını Fransız uçaklarına kapatmıştı.

Fransa'dan özür istiyor

Cezayir yönetimi, Fransız sömürgesi döneminde yaşanan hak ihlalleri ve kaybedilen canlar için, Fransa'dan resmî özür talebinde bulunuyor. Şimdiye kadar bu yöndeki istekleri karşılamayı reddeden Paris, 2020'de sömürge karşıtı direniş hareketlerine katılan Cezayirli vatanseverlerin kemiklerini Cezayir'e iade etmekle yetinmişti. Sömürge döneminde yaşanan birçok insanlık suçu konusunda, Fransa hâlâ ayak diremeyi sürdürüyor.

Acılarla dolu bir geçmiş

Fransa, 1830'da işgal etmeye başladığı Cezayir'deki sömürge idaresini 1962'ye kadar sona erdirmedi. Cezayirliler için acı hatıralarla dolu olan bu uzun dönem boyunca yüz binlerce insan hayatını kaybetti. 8 yıllık Cezayir bağımsızlık savaşı ise, 1 milyon civarında Cezayirlinin canına mal oldu. Fransa nihayet ülkeden çekilerek Cezayir'in bağımsızlığını tanımak durumunda kaldı, ancak eski sömürgesini kontrol etmeye çalışma isteğinden hiç vazgeçmedi. Yakın geçmişle hesaplaşan Cezayir yönetimi, son olarak okullarda Fransızca yerine İngilizce eğitime yönelerek, Fransız etkisini kırma konusunda önemli bir adım attı.

Fransa çekilirken Macron Afrika'ya el attı

Macron son dönemde Afrika ülkelerine ziyaretler düzenliyor. Macron geçtiğimiz Temmuz ayında Kamerun, Benin ve Gine-Bissau'yu ziyaret etmişti. Küresel liderlerin seyahat programında nadiren yer alan söz konusu üç ülkeye yapılan gezinin, Fransa ve Afrika arasında ilişkileri yeni bir seviyeye çıkarmayı amaçlayan Macron döneminde düzenlenmesi dikkat çekmişti. Macron ardından Mali'ye gitmiş, Fransa'nın Mali'den çekildiğini açıklamıştı.