Fransa Cumhurbaşkanı Macron zor günler geçiriyor. Hükümetin politikalarından rahatsız olan Sarı yelekliler ve Çiftçilerden sonra şimdi de emeklilikte yaşa takılmak istemeyen çalışanlar 5 Aralık'ta ülke genelinde genel greve hazırlanıyor.
5 ARALIK'TA FRANSA'DA HAYAT DURACAK
Fransız Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un seçim vaatleri arasında bulunan ama henüz gerçekleşemeyen emeklilik reformu yeniden ülke gündemine taşındı. Reformun olumsuz sonuç doğuracağını düşünen çok sayıda sendika, çalışanları greve çağırdı.
5 Aralık günü toplu taşımadan sağlık çalışanlarına, eğitimcilerden avukatlara, birçok sektörde aynı anda başlatılacak grevlerin ülkeyi günlerce kilitleyebileceği düşünülüyor.
KİMLER GREVE KATILIYOR?
İlk aşamada Paris Özerk Ulaştırma İdaresi (RATP) tarafından belirlenen 5 Aralık tarihine kısa sürede Fransız demir yolu şirketi SNCF de destek verdi. Air France çalışanlarının da katılacaklarını açıklamalarıyla, taşımacılık sektörü büyük oranda birleşti.
Lise ve üniversite öğrencileri sendikaları da grev çağrısına olumlu yanıt verdi. Bunun üzerine ilk, orta ve yüksek öğretimde görevli eğitmenler de grev yapacaklarını duyurdu.
“ÖLÜ ADALET GÜNÜ”
Grevin önemli boyut kazanmasıyla Fransa Barolar Birliği, "Ölü Adalet Günü" adı altında bir eylem yapma çağrısında bulundu. Yargıçlar sendikası da destek vereceklerini duyururken, Milli Polis Birliği sembolik olarak bir kısım karakolları kapatacaklarını belirtti.
Sarı Yelekliler, 5 Aralık günü büyük bir eylem hazırlığında olduklarını açıkladı. Bunun yanı sıra posta, enerji, basım-yayın ve ziraat sektörlerinde de çalışanların greve katılması bekleniyor.
Sağlık çalışanları, 5 Aralık grevine katılmasalar da 30 Kasım ve 10 Aralık'ta eylem yapacaklarını duyurdu.
EMEKLİLİK REFORMU NASIL GREVE NEDEN OLDU?
Fransa'da emeklilik sisteminin yıldan yıla daha fazla açık vermesi nedeniyle Macron hükümeti, iktidara geldiğinden beri reform yapma niyetini belirtiyor. Macron, farklı sektörlere tanınan ayrıcalıklara son verilerek tüm çalışanların eşit şartlarda emekli olmasını istediğini ifade ediyor.
Hükümetin hazırladığı son rapora göre, eğer önlem alınmazsa, Fransa'daki emeklilik sistemi 2025 yılında 8 ila 17 milyar euro açık verecek. Bu açığın önüne geçmek için sunulan öneriler arasında emeklilik için 'yaş dönüm noktası' (âge pivot) ve 'büyük baba yasası' (clause du grand-père) bulunuyor.
FRANSIZLAR EMEKLİLİKTE
YAŞA TAKILMAK İSTEMİYOR
Fransa'da emekli olmak için çalışanların en az 62 yaşını doldurmuş olmaları gerekiyor. Bu yaşa kadar diğer şartları da dolduran çalışanlar, tam emeklilikten faydalanabiliyor. 67 yaşında emekli olan çalışanlara ise bu şartlar aranmaksızın tam emeklilik veriliyor.
Yaş sınırının artırılması tartışılırken, ortaya atılan önerilerden biri de emeklilik 'yaş dönüm noktası'nın 64'e sabitlenmesi. 'Yaş dönüm noktası' olarak adlandırılan bu sisteme göre daha erken emekli olmak isteyenler bazı haklardan maruz kalırken, daha geç emekli olanlara da daha fazla hak tanınacak.
Tartışma konusu olan bir diğer reform da 'büyük baba yasası' olarak adlandırılan sistem. Buna göre yeni yaş sınırları, yasanın yürürlüğe girmesinden itibaren çalışmaya başlayanlar için geçerli olacak. Yani yasa bugün çalışanları etkilemeyecek.
Ancak sendikalar, bu değişimin çok sert ve adaletsiz olacağı görüşünde. Bunun yerine 15 ila 30 yıla yayılan kademeli bir değişim talep ediyor.
GREV NE KADAR S ÜRECEK?
4 Aralık gecesi Fransa saati ile 22.00'da başlayacak olan grev 5 Aralık tüm gün sürecek. Sendikalar, taleplerinin karşılanmaması durumunda süresiz olarak grevi devam ettireceklerini belirtiyor.
Diğer yandan hükümet de emeklilik reformu çalışmalarını hızlandırdı. Ancak yeni yasa tasarısının en aralık ayı ortasında hazır olacağı tahmin ediliyor.