Avustralya hükümeti ile sosyal medya devi Facebook, haber içeriklerine ücret düzenlemesi öngören bir yasa nedeniyle karşı karşıya gelmiş durumda. Ancak yaşananlar, dünyanın güney doğu ucundaki bir ülkeyi ilgilendiren bir durum olmaktan çok daha öteye geçti.
Facebook Avustralyalı kullanıcıların tüm haber içeriklerine erişimlerini keserek sorunu çok başka bir boyuta taşıdı.
Avustralyalı medya devi Rupert Murcdoch'ın gazetelerinden biri bu adımı "savaş nedeni" olarak niteledi.
BBC'de yayınlanan Tech Tent isimli teknoloji podcastta, Mark Zuckerberg'in elini çok fazla yükselttiği yorumu yapıldı. Öyle ki, başka ülkelerin de Avustralya'nın izinden gitmesine yol açabileceği değerlendiriliyor.
"Tam anlamıyla batırdılar"
Eğer Zuckerberg, bu erişim yasağı ile dünyanın diğer yerlerindeki siyasetçilerin de, Facebook'u denetim altına almak konusunda yeniden düşünmeye itmeyi amaçladıysa, bunu başardı.
Hatta daha da ilerisi, şimdi bu siyasetçiler, Facebook'un kanatlarını kırpma konusunda daha kararlı görünüyorlar.
En başta, Facebook'un bu cesaret gösterisi, nobranlık olarak algılandı.
Eski bir BBC muhabiri olan ve Avustralya'da gazetecilik yapan Steve Evans, "Ellerine yüzlerine bulaştırdılar, buna hiç şüphe yok" yorumunu yapıyor ve devam ediyor:
"Sadece medya organizasyonlarını engellemekle kalmadılar, devletin sağlıkla ilgili sayfaları da engellendi. Yani, anlık olarak güncellenebilen, örneği Covid ile ilgili gelişmeler de Facebook'ta ulaşılmaz hale geldi"
Bunun sonucu olarak, yalnızca Avustralya gazeteleri değil dünyadan da Facebook'a tepki yağdı.
ABD'de Demokrat partili Kongre üyesi David Cicilline, Facebook'un yaptığının demokraside bir karşılığı olmadığını söyledi ve "Bir ülkeyi dizleri üzerine çöktürme tehdidi, tek güç benim ilanıdır.”
İngiltere'de de milletvekili Julian Knight, şirketin zorbalık yaptığını savundu ve "Ne Avustralya'da ne de dünyanın geri kalanında doğru işler yapmıyorlar" dedi.
Karşı görüş ne diyor?
İnternet çağında bir çok hükümet, gazetelerinin gelirlerinin erimesi ile ilgili, teknoloji devlerine karşı daha sert olma zamanının geldiğini düşünüyor olabilir.
Ama elbette madalyonun bir de öteki tarafı var.
Facebook'u sert şekilde eleştirenlerde dahi, Avustralya'nın attığı adımın yerindeliği konusunda ikna olmayanlar bulunuyor.
İnternet sunucuları ağı World Wide Web'i geliştiren Sir Tim Berners-Lee, uzun süredir sosyal medya şirketlerini, sanal zorbalık ve yalan haberin yayılması karşısında yeterince adım atmamakla eleştiriyor.
Ancak internetin yaratıcı Avustralya'daki senato oturumunda yasayı eleştirdi. Berners-Lee, "Şirketlerin belirli içerik linklerinin dünyaya yayılması ile ilgili para ödemeye zorlarsak, mevcut haliyle internet kullanılamaz hale gelir" görüşünü dile getirdi.
Ona göre, "açık interneti" savunan 'ağ tarafsızlığı' prensibinin tehdit altına girebilecek olması diğer tüm endişelerin önünde geliyor.
'Mark ciddi bir sendeleme yaşıyor'
Tabii bir de, Avustralyalı medya devi Rupert Murdoch'un, Facebook ve Google ile sert bir şekilde karşı karşıya gelmeden internet gelirlerini artıracak olması nedeniyle, bu yasanın asıl kazananı olduğunu düşünen bir kesim de var.
Facebook, İngiltere'nin de aralarında olduğu bazı ülkelerdeki yayıncılara, haber içerikleri için ödeme yaptığını üstüne basarak söylüyor.
Avustralya'da da benzer bir anlaşma ortaya çıkma ihtimalinin yakın olduğu görüntüsü vardı.
Ama son durumda görüşme masasını deviren Mark Zuckerberg, halkla ilişkiler savaşında ciddi bir sendeleme yaşıyor gibi görünüyor.
Kaynak: BBC Türkçe
