TIMETURK | HABER MERKEZİ
Suudi Arabistan'ın milli petrol şirketi Saudi Aramco'ya yönelik cumartesi günü gerçekleştirilen saldırılar sonrasında ülkenin petrol üretimi durdu. Bugün günlük üretimin üçte birine tekrar başlanacağı söylense de cumartesiden bu yana 5,7 milyon varil üretim kaybı yaşandı. Suudi Arabistan ve ABD'li yetkililerse saldırının kim tarafındna gerçekleştirildiği sorusunun peşinde.
Cumartesi günü Yemen'deki Husiler bir açıklama yaparak saldırıyı üstlendiklerini ima etseler de ABD'li kaynaklar buna inanmıyor ve şüphelerin İran ya da Irak üzerinde yoğunlaştığını düşünüyor.
IRAK'TAN KALKAN İRAN SİHA'LARI
Bu kapsamda Middle East Eye tarafındna önemli bir iddia gündeme getirildi. David Hearst imzalı haberdeki kaynaklarda ilginç. Hears, Irak istihbarat kaynaklarına dayandırdığı haberinde İran'a ait SİHA'ların (silahlı insansız hava aracı) Irak topraklarından havalanarak Suudi petrol santrallerini vurduğunu iddia etti.
IRAK'TAKİ HAŞDİ ŞABİ ÜSLERİNDEN KALKTI
Hearst, Iraklı bir istihbarat yetkilisinin kendisine saldırının Irak'ın güneyindeki Haşdi Şabi üslerinden başladığını söylediğini belirtti.
"İSRAİL'İN HAŞDİ ŞABİ SALDIRILARINA BİR MİSİLLEME OLARAK SUUDİ ARABİSTAN VURULDU"
Yetkili, Suudi Arabistan'ın doğusunda iki önemli Aramco tesisi olan Abqaiq ve Khurais'e yapılan saldırıların, Ağustos'ta, İsrail tarafından Irak'taki Haşdi Şabi üsleri, cephanelikleri ve konvoylarına yapılan saldıra misilleme olduğunu söyledi.
Habere göre Haşdi Şabi, İsrail'in bu saldırılarının Suudiler tarafından koordine edildiğini düşünüyor.
"SALDIRININ İKİ NEDENİ VAR"
İstihbarat yetkilisi şunları söyledi:
"En son saldırı iki nedenden kaynaklanıyor: İran'dan ABD'ye bir mesaj. İran kuşatması devam ettiği sürece, bölgede istikrar olmayacak. Bununla birlikte, ikinci doğrudan neden, Suriye'de PYD'nin kontrol ettiği bölgelerden, İran yanlısı Haşdi Şabi üslerine karşı başlatılan İsrail saldırına karşı güçlü bir intikam. Bu İsrail saldırıları, Suudiler tarafından desteklendi ve finanse edildi. Son saldırının (Saudi Aramco saldırısı) en yıkıcı olmasının nedeni de bu, önceki saldırılar daha sembolik ve küçük bir zarar verme amacıyla yapılmıştı."
SUUDİ BAKAN'IN PYD BÖLGESİNE ZİYARETİ
İstihbarat yetkilisi Haşdi Şabi saldırının Suudi Bakan'ın PYD bölgesini ziyareti sırasında planlandığını söyledi.
Suudi Arabistan'ın Körfez İlişkileri Bakanı Tamer El Sabhan, Haziran 2019'da Suriye'yi ziyaret etmiş Arap aşiretlerle görüşerek PYD'ye destek istemişti. 13 Haziran'da Suriye'deki PYD bölgesini ziyaret eden Sabhan, aşiretlerle Deyrizor'daki El Ömer Petrol sahasında görüştü. Anadolu Ajansı'nın yerel kaynaklara dayandırdığı haberine göre Sabhan'a bu ziyaretinde eşlik eden isim de ABD'nin IŞİD karşıtı koalisyondaki temsilcisi William Robak.
Sabhan'ın toplantı sırasında aşiretleri Türkiye ve Katar ile yakınlaşmamaları konusunda uyardığı da gelen bilgiler arasındaydı.
Haşdi Şabi saldırıları da bu ziyaretten yaklaşık 1 ay sonra gerçekleşti.
IRAK'TAKİ HAŞDİ ŞABİ HEDEFLERİNE SALDIRILAR
Ağustos 2019'da Irak'ta bulunan İran'a yakın Haşdi Şabi üslerine düzenlenen ve yoğunlukla cephanelik, silah ve mühimmat depolarının hedef alındığı 4 hava saldırısının -politika gereği- üstlenmese de İsrail tarafından yapıldığı değerlendiriliyor. Buna göre Haşdi Şabi'nin mühimmat depolarının bulunduğu Şuheda, Eşref, Sakr ve Beled üslerine, 19 Temmuz-20 Ağustos tarihlerinde hava saldırıları düzenlendi. Saldırıların tamamının İsrail'den değil, Suriye'nin kuzeyinde ABD'nin "müttefik" olarak tanımladığı PYD bölgesinden gerçeleştirildiği belirlendi.
İsrail Başbakanı Netanyahu 20 Ağustos'ta Ukranya'nın başkenti Kiev'de saldırıyı yapıp yapmadıkları sorusuna "İran hiçbir yerde dokunulmaz değildir" şeklinde cevap vermişti. Londra'dan yayınlanan Suudi Arabistan destekli Şark'ul Avsat gazetesi de Batılı diplomatik kaynaklara dayandırdığı dünkü haberinde, Tel Aviv yönetiminin, ABD ve Rusya'dan aldığı onayla son haftalarda İran'ın Irak'ta bulunan silah ve füze depolarına saldırılar düzenlediğini ileri sürmüştü.
KUVEYT SARAYI ÜZERİNDE GÖRÜLEN DRONE
Irak istihbarat yetkilisi, Cumartesi günkü Saudi Aramco saldırının hangi üslerden başlatıldığını söylemeyi reddetti. Bununla birlikte, güney Irak ile Suudi petrol sahaları arasındaki mesafenin, Yemen'in kuzeyindeki Husi üslerinden fırlatılmaları durumunda drone'ların uçması gereken mesafenin yaklaşık yarısı kadar olduğunu belirtti.
Drone'ların 500 km ila 600 km uçtuğunu, Yemen'deki Husi üslerinden kaldırılsa 1100 km ila 1300 km arasında uçmak zorunda kalacaklarını söyledi.
Drone'ların Irak'tan, Suudi Arabistan'ın doğusundaki petrol sahalarına doğru hareket ettiği düşünüldüğünde, uçuş güzergahlarının denzi üzerinden ya da Kuveyt üzerinden geçtiği görülüyor.
Kuveyt medyası Cumartesi günü, şehrinin merkezindeki Dar Salwa sarayının üzerinde üç metre uzunluğunda uçan bir drone görüldüğünü bildirdi. Alrai gazetesi, denizden gelen 3 metre uzunluğunda insansız bir uçağın, sarayın 250 metre yakınına kadar indiğini söyledi. Uçak, Al Badaa sahiline yaklaştı. Middle East Eye, bunun Suudi petrol tesislerine yapılan saldırı ile bağlantılı olup olmadığını onaylayamadı.
Kuveyt hükümeti Pazar günü yaptığı açıklamada konuyu araştırdığını söyledi.
IRAK'TAN AÇIKLAMA: BİZİM TOPRAKLARIMIZ KULLANILMADI
Irak Başbakanlık Ofisinden, 15 Eylül Pazar günü yapılan açıklamada saldırılarda Irak topraklarının kullanıldığı iddiaları reddedildi. Açıklamada, "Irak yasalarına bağlı kalarak topraklarını komşu, kardeş ve dost ülkelere saldırmak için kullanılmasına izin vermeyecek" ifadeleri yer aldı. Anayasayı ihlal eden bütün taraflara sert bir şekilde karşı çıkılacağı belirtilen açıklamada, "Gelişmeleri ve bilgileri değerlendirmek için Iraklı taraflardan oluşan bir komisyon oluşturuldu" denildi. Irak'ın bütün taraflara karşılıklı saldırıları durdurmaları için sürekli çağrılar yaptığı hatırlatılan açıklamada, "Irak söz konusu gelişmeleri yakından izlerken, gerilim ve askeri çözüm önerilerinin artmasından duyduğu endişeyi dile getirirken bütün kardeşleri ile dayanışma içerisindedir" ifadelerine yer verildi.
"KAYA İLE SERT BİR ZEMİN ARASINDA"
Irak Başbakanı Adel Abdul Mehdi, aylardır ABD ile İran arasındaki vekalet savaşı sırasında ülkesinin kullanılmasını engellemeye çalışıyor. ABD ordusu, bu yılın başlarında, Körfez'deki petrol tesislerine ynelik saldırılardan Irak Hizbullah'ını sorumlu tutarak, karşılık vereceğini söyledi.
ABD, Irak Hizbullah'ına yönelik tehdidini hiçbir zaman gerçekleştirmedi. Bunun yerine, İsrail'in Suriye'deki uçaklarının PYD bölgesini kullanmasına izin verdi.
Irak istihbarat yetkilisi konyla ilgili "Başbakanımız Abdulmehdi, kaya ile sert bir yer arasında. Hem İranlılara hem de Amerikalılara; Irak'ın onlarca yıl süren savaşlardan, çatışmalardan ve iç savaştan tükendiğini söyledi" ifadelerini kulandı.