Moskova'da dün Türk günü yaşandı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov Türk mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu, Savunma Bakanı Sergey Şoygu ise Türk mevkidaşı Hulusi Akar ve MİT Müsteşarı Hakan Fidan'la görüşmelerde bulundu. Sonra hep birlikte Kremlin'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in huzurunda tekrar bir araya geldiler. Görüşmeye Putin'in Suriye Özel Temsilcisi Aleksander Lavrentiev de katıldı.
Putin'in Kremlin'de Türk heyetiyle yaptığı görüşmenin, birkaç haftadır askeri bir operasyon için hazırlıkların yürütüldüğü Suriye'nin kuzeybatısındaki Idlib vilayetine odaklandığı belirtildi.
Görüşmeler, Ankara'nın Moskova'ya 3 milyon insanın yaşadığı İdlib'deki savaşın insani felakete neden olabileceğine dair yaptığı ikazların ardından geldi.
PUTİN: SAYENİZDE İLERLEME KAYDETTİK
Putin, misafirlerini "Ülkelerimizin çabaları sayesinde ve diğer devletlerin de katılımıyla Suriye krizinin çözümünde ciddi ilerlemeler kaydetmeyi başardık " sözleriyle karşıladı.
Putin'e kendilerini kabul ettiği için teşekkür eden Çavuşoğlu, "Sevgili dostunuz Sayın Erdoğan size selamlarıyla en iyi dileklerini gönderdi ve yakın gelecekte İstanbul'u ziyaret etmenizi beklediğini kaydetti. Bir balık lokantasına gitme anlaşmanız var" dedi.
DÖRTLÜ ZİRVE MESELESİ
Bu arada İstanbul'da sadece restorana gidilmesi planlanmıyordu.
AK Parti Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan İstanbul'da Putin'in yanısıra Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Angela Merkel'in de davet edileceği bir toplantıda Suriye'deki durumu konuşmak istiyordu. Tarih de verilmişti: 7 Eylül.
Ancak ağustos ortalarında Kremlin basın sözcüsü Dmitry Peskov, Putin'in planlarında böyle bir çalışma ziyaretinin olmadığını duyurdu.
Dün Lavrov da Çavuşoğlu ile ortak basın toplantısında şunları söyledi:
"Rusya, bir kez daha Astana görüşmeleri için temas kurmaya çalışan Paris'le beraber İngiltere, ABD ve ilgili Arap ülkelerinin dahil olduğu diğer grupla da konuşmaya hazırdır. Ancak her birimiz hangi hedeflerin peşindeyiz, bilmemiz lazım.''
Rusya'nın Batılı ülkelerden tek bir talebi var: Suriyeli sığınmacıların evlerine dönmelerine yardımcı olmaları ve bu sürecin bir parçası olarak Suriye'nin yeniden inşasına katılmaları planı.
'MERKEL İLE MACRON'UN İSTANBUL'A GETİRECEK BİR ŞEYİ YOK'
Ancak Batı ülkeleri, başta ABD olmak üzere, Suriye'deki siyasi çözüm sürecinden önce bu meseleleri tartışmayı reddediyor. Dolayısıyla Merkel ile Macron'un İstanbul'daki olası bir dörtlü toplantıya getirecek hiçbir şeyi yok. Suriye ile ilgili diğer konular içinse Türkiye ile Rusya'nın Avrupalı ortaklarına ihtiyacı yok.
'YOĞUN GÖRÜŞME TRAFİĞİNİN SEBEBİ İDLİB'
Bu türden çok sık görüşmeler yapılmasının tek sebebi, Türkiye sınırına bitişik olan Suriye'nin kuzeybatısındaki İdlib vilayetinin durumu. 'Suriye hükümet güçlerinin teröristlere karşı askeri operasyon başlatması', son haftalarda giderek artan şekilde gündemde.
'İDLİB'E RUS ÖZEL KUVVETLERİNİN DE KATILIMIYLA İLKİN KARA OPERASYONU YAPILACAK'
Kommersant gazetesine konuşan bir askeri kaynak, İdlib'deki durumun son derece zor olduğunu söyledi:
"Orada hava gücünü tam teşeküllü kullanmak mümkün değil, çünkü sivil nüfus arasında büyük bir kayıp riski söz konusudur, bu nedenle, öncelikle karadan hareket etmek gerekecek. Bu kara operasyonuna sadece Suriye hükümet birlikleri değil, aynı zamanda Rusya Savunma Bakanlığı'nın özel kuvvetleri de dahil olacak."
ANKARA OPERASYONU İSTEMİYOR
Daha önce Ankara'dan, yaklaşık 3 milyon insanın yaşadığı İdlib'deki askeri operasyonun, yeni sığınmacı dalgası dahil insani bir felakete yol açacağı konusunda pek çok ikaz gelmişti. Erdoğan, böyle bir operasyonun yapılması durumunda Türkiye'yi Astana'dan çekme tehdidini gündeme getirmişti.
'RUSYA İDLİB'LE İLGİLİ TÜRKİYE'DEN BEKLENTİLERİNİ HİÇBİR ZAMAN SAKLAMADI'
17 Ağustos'ta Rus askeri yetkililer Suriye'nin kuzeybatısındaki durumun çözümüne yönelik Türk mevkidaşlarına öneriler sundu.
Bugüne dek Moskova, Türkiye'den beklentilerinin İdlib'in kontrolünün yüzde 60'ını elinde tutan Kaide kolu Nusra dahil silahlı cihatçı grupların dağıtılması olduğunu hiçbir zaman saklamadı. Çeşitli kaynaklara göre, İdlib'de yaklaşık 50-60 bin militan bulunuyor.
