Ortadoğu Enstitüsü (MEI) Türkiye Programı Direktörü Gönül Tol, Ortadoğu'daki gelişmelerin ışığında ABD ve Türkiye arasındaki gergin ilişkiler üzerine değerlendirmelerde bulundu. Tol, "Obama'nın Erdoğan konusunda çok büyük bir hayal kırıklığı içinde olduğudur,” dedi.
Amerikanınsesi.com'da yer alan bilgide; Başkanı Barack Obama ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında beş yıl önceki yakın dostluğun artık mazide kaldığı ve her iki tarafın da “sükutu hayale uğradığı” öne sürüldü.
Gönül Tol, Türk-Amerikan ilişkilerinin bugünkü atmosferi için “çok gergin” ifadesini kullandı, iki tarafın da belirli bazı nedenlerden dolayı karşı tarafa suçlamalarda bulunduğunu söyledi.
Gönül Tol, Ankara'nın kendi Kürt meselesini çözemediğini, bunun yerine, ABD'yi PYD ve PKK'yı desteklemek ve cesaretlendirmekten sorumlu tuttuğunu kaydetti. Tol, “Ankara, Türkiye'de patlayan her bomba ve Suriye ile ilgili tüm sorunlar için parmağıyla Washington'a işaret ediyor” dedi.
PKK'yı “terörist” olarak tanımlayan ABD, PYD ve silahlı kolu YPG için aynı ifadeyi kullanmıyor ve gruplarla IŞİD'e karşı askeri işbirliği yapıyor.
"ABD BİR YIL YALVARDI"
Tol, ABD tarafının ise Ankara'yı IŞİD'in üzerine yeterince gidememek, bu örgütün palazlanmasına yardımcı olmak ve faaliyetlerine de ses çıkarmamakla suçladığını ifade etti. Gönül Tol, ABD'nin, İncirlik Hava Üssü'nün IŞİD'le savaşan uluslararası koalisyona açılması için Türkiye'ye “tam bir yıl yalvardığını” kaydetti. Gönül Tol, “Sonuçta, Türkiye, IŞİD'e karşı artık daha fazla çaba harcıyor ama, bu kez de Türkiye'nin PYD politikası işleri çok güçleştiriyor,” dedi. Gönül Tol, ABD'nin, Türkiye'yi “IŞİD sorununun çözümü önündeki bir engel gibi” gördüğünü belirtti. Tol, “Çünkü, PYD elinde geniş bir toprak parçası bulunan etkili bir kuvvet. Ama, Türkiye'nin baskısı yüzünden Cenevre'ye bile gidemiyor. İki taraf da diğerinin Suriye politikası yüzünden büyük düş kırıklığına uğradı. Obama da Erdoğan da,” dedi.
"SÜRECE DÖNÜLMELİ"
Tol, ABD'deki Kasım seçimlerinden sonra, görev süresi 20 Ocak'ta sona erecek olan Başkan Obama'nın yerine kim gelirse gelsin ABD'nin Suriye'de Kürtler'le çalışması gerektiğine ise özellikle işaret etti. Gönül Tol, Türkiye kendi Kürt meselesini çözmediği ve Kürtler'le ilgili tutumunu değiştirmediği sürece, Ankara ile Washington arasındaki gerginliklerin devam edeceğini belirtti. Tol, “Washington, Türkiye'de çözüm sürecine dönülmesini, masaya oturulmasını istiyor. Türkiye'nin PYD politikasının değişmesi için bunu gerekli görüyor,” diye konuştu.
"CAMİYE GİTMEYECEK"
Gönül Tol, etkili “Atlantic” dergisinde Jeffrey Goldberg tarafından kaleme alınan makaleyi hatırlatarak, Türk tarafının, bu makalede Başkan Obama'ya atfedilen Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'la ilgili görüşlerine son derece öfkelendiğine dikkat çekti. Tol, Başkan Barack Obama'nın, Nükleer Güvenlik Zirvesi için bu ay sonunda Washington'da olacak Tayyip Erdoğan ile “zirve çerçevesinde” biraraya gelebileceğini belirtti. Tol, “Erdoğan, Obama'nın, Maryland'deki caminin açılmasına katılmasını çok istiyordu ve buna önem veriyordu. Ancak, bendeki bilgilere göre bu pek gerçekleşmeyecek gibi,” dedi.
Tol, beş yıl önceki Obama-Erdoğan dostluğunun artık bittiğini kaydetti. Gönül Tol, “Aynı makaleden anladığımız, Obama'nın Erdoğan konusunda çok büyük bir hayal kırıklığı içinde olduğudur,” diye konuştu.
BİDEN MESAJLARI
Gönül Tol, Obama Yönetimi'nin Suriye nedeniyle Türkiye'de demokrasi, basın ve ifade özgürlüğü gibi konularda uzun süre konuşmak ve eleştirilerde bulunmak istemediğini söyledi. Ancak, Tol, ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden'ın Türkiye'ye yaptığı son ziyaretin “çok güçlü mesajlar” içerdiğini ifade etti.
Joe Biden, İstanbul'da, barış isteyen akademisyenlere yönelik soruşturmalar ve medyaya yapılan baskıları çok sert bir dille eleştirmişti. Joe Biden, Erdoğan'ın “casusluk” yapmakla suçladığı Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar'ın oğluyla görüşmüş ve “Çok cesur bir baban var” demişti.
"TÜRKİYE İZOLE OLDU"
Jeffrey Goldberg, Atlantic dergisindeki makalesinde, Başkan Obama'nın, Erdoğan için “beceriksiz ve otoriter” olduğunu düşündüğü görüşüne yer vermişti. Gönül Tol, Ankara'nın söz konusu makaleye açıklık getirilmesini istediğini, ancak ne makaleye açıklık getirildiğini ne de Beyaz Saray'ın bir yalanlamada bulunmadığının altını çizdi. Gönül Tol, basın mensuplarının çok ısrarlı soruları karşısında, ABD'nin resmi sözcülerinin sadece Türkiye ile ilgili “endişe” dile getirmesinin ve Jeffrey Goldberg'in Atlantic dergisinde yazdıklarını yalanlamamasının “güçlü mesajlar” olduğunu kaydetti.
Obama, ABD Başkanı seçildikten sonra sık sık Türkiye'yi “model ülke” olarak gösterdi. Başkan Obama, Ortadoğu bölgesiyle ilgili konularda Tayyip Erdoğan'ın düşüncelerine önem verdi ve sık sık tavsiyelerine başvurdu. Ancak, Suriye'de başlayan savaş Obama'yı giderek Erdoğan'dan uzaklaştırdı ve bugünkü noktaya getirdi. Çok sayıda analist ve uzman, çevresindeki bütün komşularıyla sorunları bulunan ve Rusya ile savaşın eşiğine kadar gelen Türkiye'nin “'izole bir ülke” haline geldiğinde birleşiyor.