Dünyanın en güvenli şehirlerinden Çin'in başkenti Pekin'de, emniyet güçlerinin yanı sıra sokaklarda yüz binlerce "kamu güvenliği gönüllüsü" çalışıyor. Sokaktaki her 25 kişiden birinin "gönüllü" olduğu dev metropolde halkın yaşamı, genelde 50 yaş üzeri bu kişilerin yakın gözetiminde bulunuyor.
Pekin Belediyesinin verilerine göre, kentte kayıtlı 850 bin "kamu güvenlik gönüllüsü" bulunuyor. Bu rakam, Çin Komünist Partisi (ÇKP) Kongresi, Ulusal Halk Meclisi Yıllık Toplantıları ile dünya liderlerinin katıldığı uluslararası forum ve zirvelerde geçici görevlilerle 1 milyon 400 bine kadar çıkabiliyor.
21 milyon 500 bin nüfuslu kentte, her 25 kişiden biri gönüllü güvenlik görevlisi olarak çalışıyor. Pekin'in en büyük ilçesi Çaoyang'da her kilometrekarede yaklaşık 300 gönüllü görev yapıyor.
Polise, güvenlik denetimleri ile istasyon ve kavşaklarda kimlik ve eşya kontrolünde yardımcı olan gönüllüler ordusu, tehlikeli durum ve sorunları izlemek için devriye geziyor, sokaktaki yasa dışı faaliyetleri rapor ediyor.
Kırmızı kolluklarından tanınıyor
Yaşları genelde 50 ile 70 arasındaki bu kişiler, kırmızı renkli "kamu güvenliği gönüllüsü" yazılı kollukları ve aynı renkteki şapkalarından tanınıyor. Bu kişiler sokaklarda, pazarlarda dolaşıyor, esnaf ziyaretleri yapıyor, bulundukları mahallelerdeki olaylara ilişkin bilgi topluyor.
Sokaklarda görüp duyduklarını bağlı bulundukları yerel polis karakollarına raporlayan sivil görevliler, dünyanın en güvenli başkentlerinden Pekin sokaklarında neler olup bittiğine ilişkin kesintisiz bilgi aktarımı yapıyor.
Başkent nüfusunun yüzde 4'üne karşılık gelen bu kişiler, nüfusa kayıtlı oldukları mahallelerdeki ÇKP büroları yoluyla kayıt yaptırıp kamu güvenliği için "gönüllü" olduklarını bildiriyor. Yetkililer, meslek kariyerlerinde "sosyalist düzen ve parti ilkelerine bağlı" bir yaşam benimsemiş adaylara, sokakların güvenliğini "gönül rahatlığıyla" emanet ediyor.
Dönüşümlü nöbet esasıyla çalışan gönüllüler, haftada en az üç gün mesai yapıyor.
Yabancı gazetecilere görüntülü röportaj vermek istemeyen bu görevliler, fotoğraflarını çekmek isteyenlere poz vermekten çekinmiyor.
Her grubun kendine has ismi var
Pekin'in kamu güvenliği gönüllüleri, görev yaptıkları ilçelerde kendilerine has isimleriyle toplum nezdindeki sempatisini artırıyor.
"Haydien Sakinleri", "Fıngtay Danışma Grubu", "Dongçıng Gözcüleri", "Şiçıng Büyükanneleri" ve "Çaoyang Kitleleri" gibi eğlenceli isimlerle bilinen gönüllü grupları, genelde emekli kamu personelinden oluşuyor.
Bu gruplardan "Çaoyang Kitleleri", yaklaşık 60 bin üyesiyle şehirdeki en popüler sivil güvenlik ekibi olarak biliniyor. Sosyal medyada "CIA, KGB, MOSSAD ve MI6'nın ardından dünyanın en büyük beşinci haber alma teşkilatı" esprilerine konu olan "Çaoyang Kitleleri", kamu güvenliğine yaptığı "değerli katkılar" nedeniyle yetkililerin takdirini kazanıyor.
Bu grup, 2014'de ünlü sinema oyuncusu Jackie Chan'in oğlu Jaycee Chan'in uyuşturucu kullandığı gerekçesiyle gözaltına alınmasına sebep olan delilleri polise ulaştırmasıyla ünlenmişti.
Çaoyang Polis Departmanının verilerine göre, ilçede görevli gönüllü güvenlik görevlileri, önceki yıl polise 8 bin 300 önemli ipucu sağladı, 370 dosyanın çözümüne katkı yaptı. Bu kişiler ayrıca 250 şüpheliyi ihbar ederek yakalanmasını sağladı ve kamu güvenliğine potansiyel tehdit teşkil ettiği iddia edilen 390 vakayı tespit etti.
Diğer yandan "Çaoyang Kitleleri" adıyla bir akıllı telefon uygulaması bulunuyor. Uygulama üzerinden gerçek kimlik bilgileriyle kayıt yaptıran herhangi bir Çinli, bu platformdan potansiyel bir suçu ihbar ederek 3 bin yüen (yaklaşık 2 bin 441 lira) para ödülü kazanabiliyor.