'Putin’in siyasi ve askeri gücü zayıfladı'

Kadir Has Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serhat Güvenç, Evrensel Gazetesi'nden Serpil İlgün'ün Ukrayna-Rusya savaşının öne çıkan gelişmeleri ile ilgili sorularını cevaplandırdı.

"Güç hiyerarşinde askeri bakımdan Çin'le Rusya yer değiştirecek" diyen Prof. Dr. Serhat Güvenç, "Rusya stratejik hedeflerine ulaşamadıkları çok açık ama bir başarı öyküsü sunmaları gerekiyor." yorumunda bulundu.

Putin'in Ukrayna'daki hedeflerine erişmesinin artık zor olduğunu belirten Prof. Dr. Serhat Güvenç şunları söyledi:

"Aslında, ben de bunu her yerde dile getirmeye çalışıyorum. Putin, bu krizin başında neyi hedefliyordu, Avrupa'nın düzenini ABD ile birlikte kararlaştırmak. Yani, “sen benim dengim olduğunu kabul et, biz Avrupa'yı yeniden kurgulayalım!” Biden'e söylüyordu bunu. Nasıl kurgulayalım? 1997 öncesi duruma dönelim, yani NATO'ya girmiş eski Varşova Paktı ülkelerindeki tüm birliklerinizi çekin, üslerinizi kaldırın ve buralara nükleer silah koymayın. Finlandiya ve İsveç gibi ülkeler de NATO'ya girmesin. Putin, “Ukrayna meselesini” çabuk halledip, onu bir basamak olarak kullanıp Rusya'nın dünyanın yönetiminde eşit söz sahibi bir ülke olarak kabul edilmesi gibi daha yüksek stratejik hedeflere ulaşacaktı. Bu artık çok zor.

Ukrayna'da karşılaştığı başarısızlık bir sonraki aşamaya gitmesinin önüne engel olduğu gibi, Finlandiya ve İsveç NATO'ya üye olursa yapabileceği bir şey kalmadı. Askeri gücü kullanmadan, onun potansiyeliyle siyasi hedeflerinizi elde ederseniz bu bir başarıdır. 24 Şubat öncesinde Rusya'nın bu konularda daha ciddiye alınma ihtimali vardı, artık yok. Maharet, askeri gücü kullanmadan onun potansiyelinden istifade etmek. Aslında bu kıvama da getirmişti, herkes Kırım'ın ilhakını ve Donbas'taki ayrılıkçıların yarattığı fiili durumu Ukrayna'ya kabul ettirmeye yakındı ama Putin'e bunlar yetmediği için hem askeri gücünü zayıflatmış oldu, hem de siyasi hedefleri için pazarlık gücünü yitirdi. Galiba güç hiyerarşinde askeri bakımdan Çin'le Rusya yer değiştirecek."

Buça'daki sivil ölümlerle ilgili tablonun çok vahim olduğunu söyleyen Prof. Dr Güvenç, "Putin tarihe geçecek ama tarihin doğru tarafında geçmeyecek eğer Buça'da yaşananlar doğrulanırsa." dedi.

Prof. Güvenç konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Savaşın bir propaganda cephesi olduğunu da göz ardı etmeden çok aceleci bir yorum yapmak istemiyorum. Olan biteni batılı kaynaklar üzerinden takip ediyorum. O kaynakların yansıttığına göre bu boyutta bir vahşetin yaşanmış olma ihtimali yüksek gibi gözüküyor. Bu da karşımıza savaş suçlarını, insanlığa karşı işlenmiş suçlar gibi konuları gündeme getiriyor. Zelenskiy bunun etkisini arttırmak için soykırım sözcüğünü de kullandı. Soykırım niteliğinde olduğunu düşünmüyorum eldeki verilerle, ama orada yaşanan kıyım bu boyuttaysa, büyük felaket hakikaten. “Putin tarihe geçmek için bütün bunları yaptı” deniyordu, Putin tarihe geçecek ama tarihin doğru tarafında geçmeyecek eğer Buça'da yaşananlar doğrulanırsa.

Savaş kötü bir şeydir, savaşı masumane yürütmek diye bir şey yoktur, savaşı beyaz eldivenle yürüten bir ordu yoktur. Böyle diyorsa yalan söylüyordur. Dolayısıyla “Ruslar böyle yapar, Amerikalılar böyle yapar”ı kategorik olarak kabul etmiyorum, Amerikalıların Irak'ta yaptıklarını da gördük, bu tür işler Bosna'da, Ruanda'da yaşandı, Rusya gibi bir ülkenin savaş yürütürken bu konularda bu kadar kontrolsüz olması, kendine biçtiği rolle uyuşmuyor, bu nedenle de reddediyor. Reddetmek zorunda başka çaresi de yok. “Ben Nazilerden arındıracağım” diye yola çıktığınız bir ülkede, Nazilerin yaptıklarını aratmayacak işlere soyunursanız, kendinizle çelişmiş olursunuz."