Reuters haber ajansı, Arnold & Porter Kaye Scholer isimli şirketle Türkiye arasında, Türkiye'nin F-35 programına katılımı için lobicilik faaliyeti yürütmesini öngören anlaşmanın bir yıl daha uzatıldığını yazdı.
Ajans, haberi kamuoyuna yeni açılan bir ABD Adalet Bakanlığı belgesine dayandırıyor.
Washington DC merkezli Arnold & Proter'la imzalanan 1,5 milyon dolar değerindeki "stratejik ve yasal danışma hizmetleri" sözleşmesi, Ağustos 2022'ye kadar geçerliliğini koruyacak.
Belge, 20 Eylül'de kamuoyunun erişimine açıldı. Yasalara göre lobicilik faaliyeti yapan hukuk firmaları, bu kapsamdaki uluslararası anlaşmaları kamuoyuna açıklamak durumunda.
Türkiye, firmayla ilk anlaşmasını Şubat ayında altı aylık sözleşme imzalayarak yapmıştı.
Sözleşmede, "Arnold & Porter'ın Türkiye'nin Ortak Savaş Uçağı Programı'nda kalabilmesi için strateji önerilerinde bulunması ve karışık jeopolitik ve ticari faktörlerin ele alınması" öngörülüyor. Firmanın "Türkiye'nin uluslararası önemde ve değerli bir ortak olarak programda kalmasının diğer ülkelerin de çıkarına olacağını anlatması" planlanıyor.
Firmanın Türkiye ile çok uzun süredir lobicilik ilişkisi var.
F-35 programında İngiltere ve Kanada da bulunuyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu için gittiği New York'ta gazetecilere açıklamalarda bulunmuş ve F-35 program konusunda ABD'nin verdiği sözü tutmadığını belirtmişti:
"Bakın biz F-35'leri aldık, 1 milyar 400 milyon dolar ödeme yaptık ve bu F-35'ler bize teslim edilmedi. Amerika önce bunu bir defa halletmeli. Bize S-400 konusunu bahane edip F-35'leri vermemek, her şeyden önce bir defa devletler arası ilişkilerde, ne diplomasi noktasında bir kimlik ortaya koymadır."
Türkiye Rusya ile S-400 anlaşması sonrası F-35 programından çıkartıldı
Türkiye, Rusya'dan S-400 hava savunma sistemi satın aldı ve bu sistemin parçaları Haziran 2019'da Türkiye'ye ulaşmaya başladı.
ABD, bu sistemin NATO sistemleriyle uyumlu olmadığı ve bazı gizli askeri bilgilerin Rusya'nın eline geçebileceği gerekçesiyle Türkiye'ye tepki gösterdi.
Bu kapsamda ABD, 17 Temmuz 2019'da Türkiye'yi, proje ortağı olduğu F-35 yeni nesil savaş uçaklarının üretim sürecinden çıkarttığını duyurdu.
Projeyi yürüten ABD'li savunma şirketi Lockheed Martin, Türkiye'de üretilen parçaların Mart 2020'den itibaren ABD'de üretileceğini açıkladı.
Türkiye uçakların kokpit göstergelerinden iniş takımlarına kadar yüzlerce parçayı üretiyordu. Aynı zamanda filosuna katmak üzere yaklaşık 100 kadar uçak sipariş etmişti.
Türkiye'ye teslim edilen iki F-35 uçağı ABD'de tutuldu. Türk pilotlar ABD'ye giderek F-35'leri kullanmak için eğitim alıyordu ancak bu eğitimler de aynı yıl Temmuz sonunda bitirildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, o dönem "F-35'te yaşananlar kararlığımızı artırdı, inşallah kendi savaş uçağımıza kavuşacağız" açıklaması yapmıştı.
Yaklaşık bir yıl sonra da ABD Senatosu'nun Silahlı Hizmetler Komitesi, daha önce Türkiye'ye satılan ancak teslim edilmeyen altı adet F-35'in ABD Hava Kuvvetleri tarafından kendi kullanımı için modifiye edilmesine de onay verdi.
Kaynak: BBC Türkçe