Almanya'da tedavi görüp Rusya'ya döndükten sonra hapse gönderilen muhalif lider Aleksey Navalny'nin serbest bırakılması için ülke çapında gösteriler düzenlenmeye devam ediyor.
Peki bu protestoların asıl amacı nedir, halk neden bu kadar çok tepki gösteriyor, ya da Navalny'nin bu kritik süreçteki etkin rolü nedir?
Tutuklanma süreci ve gelişen olaylar
Rusya Federal Cezaevi Hizmetleri'nden yapılan açıklamada, 29 Aralık 2020'den beri denetimli serbestlik süresinin defalarca ihlali nedeniyle aranan Aleksey Navalnıy'ın, Şeremetyevo Havalimanı'nda gözaltına alındığı duyurulmuştu. Navalnıy daha önce iki yolsuzluk davasıyla ilgili şartlı ceza almıştı. Navalnıy'ın taraftarları, Rus muhalife destek verilmesi amacıyla 23 Ocak'ta Rusya'nın çeşitli kentlerinde izinsiz eylem düzenleme çağrısı yapmıştı.
Rusya İçişleri Bakanlığı, izinsiz eylemler konusunda uyarmıştı. Provokasyon, toplumsal düzene tehdit olarak değerlendirilen bu eylemlerin dağıtılacağı belirtilmişti.
Muhalif tutumuyla öne çıkmıştı
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in kamuoyu önünde en fazla bilinen muhaliflerinden Yolsuzlukla Mücadele Fonu kurucusu Aleksey Navalny adını 2008 yılında Rus siyasetindeki ve kamu şirketlerindeki yolsuzluk ve görevi kötüye kullanma uygulamalarını ifşa eden blog yazılarıyla duyurdu.Asıl mesleği avukatlık olan Navalny bu dönemde büyük petrol şirketleri ve bankalara ait ufak hisseler satın almak suretiyle şirket içindeki ve kamu harcamalarındaki boşlukları tespit ederek takipçilerine duyurmaya başladı.
Süreç içinde iktidardaki Birleşik Rusya Partisi'nin muhalif seslerinden birine dönüştü ve yürüttüğü yolsuzluk karşıtı kampanyalarla o dönemdeki parti lideri Vladimir Putin'in en keskin eleştirmenlerinden biri haline geldi.
Putin ve çevresine yüklendi
Hapse girdikten sonra Youtube kanalından Navalnıy ve ekibi tarafından yayınlanan, Putin ile yakın çevresini hedef alan “Putin için saray: En büyük rüşvetin tarihi” isimli videonun izlenme sayısı da 70 milyona yaklaştı.Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, önceki günkü açıklamasında Navalnıy'a destek amaçlı yapılan protesto gösterilerinin "yasa dışı ve kabul edilemez" olduğunu savunmuştu.
Rus Dışişleri'nden ABD'ye tepki
Rusya Dışişleri Bakanlığı, ABD Büyükelçiliği'nin Rusya'daki izinsiz eylemlere ilişkin yorumununa tepki göstererek sorunu kendi iç işi olarak değerlendirmiş, dış müdahalenin kabul edilemez olduğunu hatırlatmıştı.
Bakanlığın Facebook hesabından yapılan açıklamada, “Kendi sorunlarınızla ilgilenin ve diğer ülkelerin meselelerine karışmayı bırakın” denilmişti.
Federal Cezaevi Servisinin talebi üzerine Simonovskiy Şehir Mahkemesinde Navalnıy aleyhine açılan davanın duruşması güvenlik önlemleri ve fiziki yetersizlikten dolayı Moskova Şehir Mahkemesinde görülüyor.
"Asıl amaç ekonomik nedenler"
Rusya'daki protestolar tüm dünya tarafından dikkatle takip edilirken analistler bu sürecin temelinde siyasetten ziyade ekonominin ağırlık teşkil ettiği kanaatinde. Uluslararası ilişkiler uzmanları bu protestoların asıl amacını halkın değişim istemesi ve devamında pandemiyle yaşanan zorlukların bir patlaması olarak görüyor. Enflasyon ülkede rekor seviyelerde artarken gıad fiyatları da üst seviyelerde. Halk biran evvel ekonomik çözüm sunulmasını talep ediyor. Bazı uzmanlar ise polisin şiddet uygulamayı sürdürmesi ve şiddeti artırması durumunda tüm ülkede protestoların artacağı ve hükümetin de zor durumda kalabileceği uyarısında bulunuyorlar.
