Ekonomik koşulları protesto için Kazakistan'ın birçok yerinde patlak veren gösteriler kontrolden çıktı; güvenlik güçleriyle halk arasında çatışmalar başladı. Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev, olayları kontrol altına alamayacağını görerek Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'nü müdahale etmeye davet etti. Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Uluslararası İlişkiler Uzmanı Dr. Bahadır Kaynak, Kazakistan krizinin beklenmeyen bir anda patlak verdiğini söyleyerek etkileri üzerine değerlendirmelerde bulundu.
Dr. Bahadır Kaynak, Eski Sovyet Cumhuriyetleri ülkelerinin kurduğu örgütün davet edilmesinin, Rusya'nın kendi arka bahçesi gördüğü bu coğrafyanın elden çıkmasına müsaade etmeyeceğini gösterdiğini söyleyerek, “Görülen o ki, Rusya'nın da dahil olmasıyla halk, güç kullanılarak bastırılacak” dedi.
KAZAKİSTAN'DAKİ OLAYLAR İLK DEĞİL
Kazakistan'da ekonomik koşulların ağırlaşması sebebiyle baş gösteren bu olayların ilk olmadığı kaydeden Dr. Kaynak, “On sene önceki hadiselerin daha yerel kalmıştı. Bu defa ülkenin geneline yayılan ciddi bir hadiseyle karşılaştılar. Eski Sovyet coğrafyasında buna benzer hadiseler daha önce yaşanmıştı. 2014'te Ukrayna'da patlak veren halk hareketleri nihayetinde hükümetin devrilmesine ve Batı yanlısı bir rejimin göreve gelmesine yol açtı” hatırlatmalarında bulundu.
Rusya'nın yine kendisi açısından son derece stratejik öneme sahip bu ülkenin tamamına yönelik bir müdahalede bulunmadığını ancak Kırım ve Donbas'ta Rusya destekli güçlerin kontrolü ele almasına destek verdiğini belirten Dr. Kaynak, “2020 yılında ise Belarus'ta hükümet karşıtı gösterilerle karşılaştık. Bu halk hareketlerini iş başındaki hükümet güvenlik güçlerinin müdahalesiyle bastırdı” ifadelerini kullandı.
“PETROL VE DOĞALGAZ KAYNAKLARI NEDENİYLE RUSYA SEYİRCİ KALMAZ”
Kazakistan'daki bu durumu, eski Sovyet cumhuriyetlerinde art arda görülen ekonomik gerekçeli halk hareketlerinin yeni bir perdesine benzeten Dr. Kaynak, “Bu gösteriler sonucunda, Rusya'ya yakın hükümetlerin devrilip Batı yönelimli iktidarların kurulmasına Moskova tepki gösteriyor. Kazakistan'ın hem petrol ve doğalgaz kaynakları hem de jeopolitik konumu Putin'in olayları uzaktan seyretmesinin mümkün olmadığını gösteriyor” diye konuştu.
“KAZAKİSTAN'IN FARKI ABD'NİN İLİŞKİLERDE ROL OYNAMASI”
Dr. Kaynak, Kazakistan'ın Ukrayna ve Belarus'a göre farklılıklarının da vurgulanması gerektiğine değindi. Kazakistan her ne kadar Rusya'ya çok yakın olsa da Soğuk Savaş sonrası ABD enerji şirketlerinin de faaliyet gösterdiği bir alan olduğuna dikkat çekti. Nazarbayev'den beri Kazakların Amerikalıları bir şekilde işin içinde tuttuğunu belirterek, “Bununla birlikte Rusya'yla olan özel ilişkilerine ihtimam gösteriyorlar. Dikkat çekilmesi gereken bir diğer noktanın da Kazakistan'ın Orta Asya'nın gücünü artıran Çin'in de nüfuz alanı olduğuna işaret etti. “Ukrayna ve Belarus ne kadar Avrupa jeopolitiği açısından önem taşıyorsa Kazakistan'ın da Rusya-Çin arasındaki hassas Avrasya dengesinde önemli bir ülke olduğu belirtilmeli” dedi. DHA
