Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri'nin (ÖDBG) askeri konseye iktidarı sivillere devretmesi için baskı yapmak amaçlı başlattığı sivil itaatsizlik eylemleri Sudan'ın başkenti Hartum ve diğer büyük şehirlerdeki hayatı bütünüyle felç etti.. Buna karşılık askeri konsey, sokaklardaki güvenlik varlığını güçlendirmek, hayatı normale döndürmek, yolları açmak, şehirlerdeki hareketliliği kolaylaştırmak ve kamusal tesisleri korumak üzere çalışmalarda bulundu.
AGK: TÜM SİYASİ GÜÇLERLE
MÜZAKERELERE AÇIĞIZ
Sudan Askeri Geçiş Konseyi (AGK), bir anlaşmaya varmak için tüm siyasi güçlerle müzakerelerde bulunmaya açık olduğunu bir kez daha yineledi ve başarısız olunması durumunda ise dokuz ay içinde genel seçimleri yapmak üzere harekete geçeceğini belirtti.
AGK Sözcüsü Şemseddin el-Kebaşi, Sky News Arabia'ya verdiği demeçte, ülkenin içerisinden geçtiği hassas koşullarda ÖDBG'nin ülkedeki tansiyonu tırmandırmasından dolayı duyduğu üzüntüyü dile getirdi. Askeri konseyin görüşleri birbirine yakınlaştıracak her türlü girişime açık olduğunu ifade eden Kebaşi, “Müzakerelere geri dönmeye ilişkin herhangi bir sorunumuz yok. Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed tarafından sunulan önerilere bütünüyle katılıyoruz” ifadelerini kullandı.
HARTUM SOKAKLARI BOŞALDI
Hartum sokakları ve ülkenin belli başlı şehirlerinin bir kısmı yayalardan ve araç trafiğinden boşaldı. Çok sayıda devlet kurumu, banka ve kamu sektöründeki şirket, sivil itaatsizlik çağrısına cevaben kapılarını kapattı.Görgü tanıklarının ifadesine göre şehir, az sayıda yaya ve birkaç araç dışında bomboştu. Özel sektör şirketleri ve kurumları çalışmalarını durdurdular. Sudan Merkez Bankası çalışanlarının yüzde 90'dan fazlası greve katıldı. Diğer bankalar da dün kapılarını kapattılar.
Şarku'lAvsat'a konuşan ÖDBG Sözcüsü Reşid Said, ÖDBG tarafından yapılan sivil itaatsizlik çağrısına çoğu özel sektör ve devlet kurumunun cevap verdiğini söyledi. Said, gerçekleştirilen bu eylemlerin, askeri konseye ‘Sudan halkının çoğunluğunun özgürlük ve değişim koalisyonun arkasında olduğu ve koalisyonun müzakerelere karşı reddedici yaklaşımını desteklediği' mesajını gönderdiğini dile getirdi. Ayrıca halkın ‘askeri konseyin oturma eylemi alanında gerçekleştirdiği operasyonların ardından onlarca kişinin ölümünden sorumlu olduğunu kabul etmesi, bu cinayetleri işleyenlerin tespit edilmesi ve kovuşturulmaları için bir uluslararası soruşturma komisyonunun oluşturulması, tüm siyasi tutukluların serbest bırakılması, basın özgürlüğünün temin edilmesi, internet yasağının kaldırılması” gibi koalisyon tarafından öne sürülen şartları desteklediğini belirtti.Said, tek amacı iktidarın sivillere devredilmesi olan sivil itaatsizlik eylemlerinin siyasi bir sürecin yolunu açabileceğini vurguladı.
“TÜM TUTUKLULAR SERBEST BIRAKILMALI”
ÖDBG liderlerinden Sıddık Yusuf, devlet kurumları çalışanları tarafından gerçekleştirilen grevin yanı sıra özellikle bankalar ve telekomünikasyon şirketleri gibi hayati önem taşıyan sektörlerde yapılan grevlerin tüm beklentileri aştığını dile getirdi. Askeri konseyin oturma eylemini kırma girişimleri sırasında yaşanan olaylara ilişkin uluslararası soruşturma komisyonu kurulması hususundaki kararlılıklarını yineleyen Yusuf, askeri konseyin oturma eylemi alanında gerçekleştirdiği operasyonların ardından onlarca kişinin ölümünden sorumlu olduğunu kabul etmesi ve herhangi bir müzakereye başlanmadan önce tüm siyasi tutukluların serbest bırakılması gerektiğini söyledi.
Öte yandan AGK, sokaklardaki güvenlik varlığını güçlendirmek, hayatı normale döndürmek, yolları açmak, şehirlerdeki hareketliliği kolaylaştırmak ve kamusal tesisleri korumak üzere çalışmalarda bulundu.
ASKERİ KONSEY ÖLÜMLERDEN
PROTESTOCULARI SORUMLU TUTTU
Ayrıca dün askeri konsey tarafından yayınlanan bir bildiride, sivil itaatsizlik çağrısının ciddi bir karşılık bulmadığı ve özgürlük ve değişim koalisyonunun hızlı destek güçlerini kışkırtmaya devam ettiği yer aldı. Yolların barikatlara kapatılmasını kınayan konsey, bu tür eylemlerin bütünüyle suç teşkil ettiği ve yasalara aykırı olduğu değerlendirmesinde bulundu. Dün meydana gelen çatışmalarda 4 sivilin hayatını kaybetmesinden dolayı duyduğu üzüntüyü dile getiren konsey, yaşanan ölümlerden dolayı özgürlük ve değişim koalisyonunu sorumlu tuttu ve grubu ‘mahalle komitelerini barikatlar kurmak için çocukları kullanmaya sevk etmekle ve başkalarının özgürlüklerine tecavüz etmekle' itham etti.
Ülkedeki güvenlik durumunun bozulmasını yollarda kurulan barikatlara bağlayan askeri konsey, bu barikatların güvenlik güçlerinin suçlularla başa çıkmasını engellediğini belirtti. Şehirlerdeki belirli taraflarca oluşturulan organize grupların silah elde etmeye ve böylece silahlı kuvvetlere karşı olan savaşı sürdürmeye çalıştığına dikkat çeken konsey, bazı siyasi güçlerin ülkede karışıklık çıkarmak ve şehirleri savaş alanına dönüştürmek için benimsediği cezai sorumluluk gerektiren davranışları kınadı. Ayrıca güvenlik hizmetleri içerisindeki yahut hızlı destek ile ordu arasındaki çatışmalara dair söylentilerin, vatandaşlar arasında güvensizliği yayma amacı taşıdığını belirtti.
ÖLÜ SAYISI 118'E YÜKSELDİ
Öte yandan Sudan Doktorları Merkez Komitesi,dünkü çatışmalarda dört barışçıl protestocunun hızlı destek güçleri tarafından öldürüldüğünü ve uzun süredir devam eden oturma eylemine son vermek isteyen askerlerin pazartesi günü başlattığı operasyondan bu yana ölenlerin sayısının 118'e yükseldiğini açıkladı. Ayrıca komiteye göre durumu kritik olanlar dışında devlet hastanelerinde ve özel hastanelerde gerçekleştirilen greve katılım oranının yüzde 100'e ulaştığını söyledi.
Sudan Eczacıları Merkez Komitesi tarafından yapılan basın açıklamasında ise askeri konseye bağlı kuvvetlerin birçok kamu ve özel hastaneyi kapattığı ve askeri güçlerin ülkedeki ana eczaneye baskın düzenleyerek ilaçların hastanelere dağıtılmasını engellediği belirtildi. Eczacılar, askeri konsey güçleri tarafından ilaç deposunun ele geçirilmesinin ve hastanelerin kapatılmasının yaralıların yaşamları için doğrudan bir tehdit olduğu değerlendirmesinde bulundular. Ayrıca Birleşmiş Milletler'e (BM) ve bölgesel ve uluslararası sağlık kuruluşlarına, ilaçların vatandaşlara ulaşmasının sağlanması için rol almaları çağrısında bulundular.
Elektrik sektöründeki bir grup işçi, farklı elektrik sektöründe çalışan bazı mühendislerin güvenlik güçleri tarafından tutuklandıklarını belirterek, greve devam ettiklerini vurguladılar. Görgü tanıkları, Sudan Bankası çalışanlarının yüzde 90 oranında grev yaptıklarını aktardılar. Öte yandan, Sudan Bankası Genel Başkan Yardımcısı Muhammed Ahmed el-Bişri, AGK Başkanı Abdülfettah el-Burhan tarafından atanması kararından sonra görevinden istifa ettiği için mazur görülmesini talep etti. Reuters'in haberine göre Bişr, görevinden istifa ettiği için AGK Başkanı Abdülfettah el-Burhan'dan özür dileyerek, “Ülkenin içerisinden geçtiği mevcut koşullar ve geçici bir sivil hükümetin kurulamaması, merkez bankasının ekonomik krize yönelik politikalar düzenlemesini zorlaştırıyor” ifadesini kullandı.
Ülkedeki protesto gösterilerine öncülük eden ÖDBG, vatandaşlara ‘evlerinde kalmaları, çalışmalarını durdurmaları ve 11 Nisan'dan bu yana ülkeyi kontrol eden AGK'ye daha fazla baskı yapmak amacıyla sivil itaatsizliği sürdürmeleri' çağrısında bulundu.
Sivil itaatsizlik eylemlerinin ilk gününde Hartum bütünüyle felç oldu. Yaya ve araç hareketliliği büyük ölçüde azalırken; bankalar, özel şirketler ve kurumlar kapılarını kapattılar. Protestocular grevi sürdürme konusundaki kararlılıklarını dile getirirken, bir basın çalışanı yaptığı açıklamada Sudan Meslek Odaları Birliği (SPA) greve son verildiğini açıklayana kadar işe geri dönmeyeceklerini söyledi.
Hartum havaalanındaki hava trafiği “neredeyse felç olmuş” durumda. Çoğu uluslararası havayolu şirketi Sudan uçuşlarını askıya alırken, internetin kesilmesi seyahat acentelerinin hizmetlerinin durmasına sebep oldu.
Demokratik Avukatlar İttifakı'nın üyelerinden olan bir avukat, Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte, Omdurman ve Hartum mahkemelerindeki grev oranının neredeyse yüzde 100'e ulaştığını söyledi. Ayrıca avukatların ofislerini kapattıklarını, evlerinde kaldıklarını ve greve katıldıklarını belirterek şöyle devam etti:
“Demokratik Avukatlar İttifakı ve Demokratik Avukatlar Cephesi, güvenlik güçleri ve hızlı destek kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen ihlaller hakkında rapor hazırlamak için bir operasyon odası oluşturdu. Operasyon odası meydana gelen olaylarda tutuklanan 50 kişinin serbest bırakılması için bir rapor hazırladı.”
ÖDBG,Hamideti olarak bilinen AGK Başkan Yardımcısı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu liderliğindeki Hızlı Destek Kuvvetleri'ni,başkent Hartum'da Genelkurmay Başkanlığı binasının önünde devam eden oturma eylemine yönelik aşırı güç kullanmakla itham ediyor.
Kaynak: Şarku'l Avsat