Ürdün ve Lübnan ordularının Captagon'un Suriye'den ülkelerine getirilmesini durdurma çabası içinde olduğu belirtildi.
Captagon, son yıllarda Orta Doğu'da adeta veba gibi yayılan, çok fazla bağımlılık yapan amfetamin benzeri bir uyuşturucu.
Captagon şimdi Avrupa, Afrika ve Asya'da bulunuyor.
ESAD AİLESİ VE UYUŞTURUCU TİCARETİ
İngiltere, ABD ve Avrupa Birliği, Mart ayında aralarında Beşar Esad'ın iki kuzeninin de bulunduğu bazı kişilere, Captagon ticaretine karıştıkları şüphesiyle yaptırım uygulamaya başladı.
BBC'nin haberine göre, Suriye'nin narko-devletinin derinliklerinde yürüttüğü araştırmada, yaptırım listesindekilere ek olarak başka üst düzey Suriyeli yetkililerin de uyuşturucu ticaretine karıştığını gösteren kanıtlar olduğu ileri sürüldü.
Şam hükümeti uyuşturucu ticaretine karıştığını daha önce reddetmişti.
SURİYE'DEKİ KARARGAHTA UYUŞTURUCU
Temmuz 2022'de, Suriye'nin güneyindeki Süveyda şehrinde, rejimle ittifak yapan milislerin lideri Raji Falhout'un karargahı, rakip bir grup tarafından basıldı. Karargahda, dağıtılmak üzere hazırlanmış Captagon haplarının bulunduğu çantalar ve hap üretiminde kullanılabilecek bir makine, Falhout'un Suriye askeri kimlik kartı ve kilidi açılmış bir cep telefonu bulundu.
Habere göre, Falhout ile "Ebu Hamza" adını verdiği Lübnanlı bir kişinin mesajlaşarak, makinenin satın alınması için iki isim Ağustos 2021'de cep telefonundan mesajlaştıklarında, gündemleri makine Lübnan'dan Suriye'ye taşınması planlandı.
HİZBULLAH VE UYUŞTURUCU İDDİALARI
Ebu Hamza'nın gerçek kimliğinin Hüseyin Riad el-Faytrouni olduğu beliritilen haberde, el-Faytrouni Hizbullah ile bağlantılı olduğu Suriyeli gazetecilere dayandırıldı.
Lübnan'daki Hizbullah savaşçılarının uyuşturucu kaçakçılığına karıştığı iddialarını reddettiği aktarılan haberde, Süveyda kökenli Suriyeli bir gazetecinin "Hizbullah işin içinde ancak üyelerinin malların taşınmasında ve kaçakçılığında kilit rol oynamamasına çok dikkat ediyor" ifadesine yer veriliyor.
ASKERLERİN UYUŞTURUCU TİCARETİNDEKİ ROLÜ
Öte yandan bir askerin itirafının yer aldığı haberde, asker arkadaşlarının aylık maaşının 150 bin Suriye Lirası'ndan (60 dolar) az olduğu, birçoğunun gelirlerini artırmak için yerel çapta uyuşturucu satıcısına dönüştüğü ve bunun onlar için rutin hale geldiği bilgisi paylaşılıyor.
Haberde, ismi verilmeyen askerin şu ifadeleri yer alıyor:
"Fabrikaya gitmemize izin verilmedi. Bir buluşma yeri seçerlerdi ve biz de Hizbullah'tan satın alırdık. Malları alır ve hareketimizi kolaylaştırmak için 4. Tümen ile koordineli çalışırdık."
MAHİR ESAD'IN TÜMENİ
Suriye ordusu'nun seçkin bir birimi olan 4. Tümen'in hükümeti iç ve dış tehditlerden korumak olduğu ve başında 2018'den beri Devlet Başkanı Beşar Esad'ın küçük kardeşi Mahir Esad tarafından yönetildiği belirtilen haberde, Batılı ülkeler Mahir Esad'a, Suriye'deki acımasız yöntemleri nedeniyle yaptırım uygulandığı, ayrıca Mahir Esad'ın adı ayrıca kimyasal silah kullandığı iddiasına yer veriliyor.
Mahir Esad'ın, 4. Tümen'i büyük bir ekonomik aktöre dönüştürdüğü bilgisi eski bir Suriyeli subaydan aktarılırken, Mahir Esad ev tümeni hakkındaki şu ifadesine dikkat çekiliyor:
"Suriye'de savaş sırasında subayların ve rütbelerin içinde bulunduğu zorlu mali koşullar nedeniyle, 4. Tümen'in birçok üyesi kaçakçılık yaptı. Suriye'deki kontrol noktalarından geçebilen tek birim buydu. O nedenle tümendeki subayların araçları; aşırılık yanlılarının taşınmasında, silah ve uyuşturucu ticaretinde kullanılmaya başlandı."
"CAPTAGON KRALI İŞ İNSANI"
Haberde adı geçen Hassan Daqqou hakkında ise bir başka uyuşturucu ağına dair bilgiler paylaşılıyor:
"Hassan Daqqou adlı kötü bir şöhrete sahip Lübnan ve Suriye vatandaşı iş insanı aleyhinde açılan dava 2021'de Lübnan'da başladı. Lübnan basını, Daqqou için, "Captagon Kralı" diyordu. Daqqou, Malezya'da büyük miktarda uyuşturucu ele geçirildikten sonra Captagon kaçakçılığından suçlu bulundu.
Nakliyat kapsamında, piyasa değerinin 1 milyar ile 2 milyar dolar arasında değiştiği tahmin edilen yaklaşık 100 milyon hap, Suudi Arabistan'a gönderilecekti. Bu nedenle operasyon, tarihin en büyük uyuşturucu baskınlarından birine dönüştü.
Dava gizli olarak görüldü ancak ekibimiz yargıçla görüştü. Yargıç bize, kanıtların çoğunun Daqqou ile birkaç uyuşturucu kaçakçısı arasındaki telefon görüşmelerinin takibiyle toplandığını söyledi.
Daqqou, davada, Captagon kaçakçılarıyla savaşmak için Suriye ordusunun 4. Tümeni ile işbirliği yaptığını söyledi ve kanıt olarak 4. Tümen kimlik kartını mahkeme heyetine sundu. BBC'ye yaptığı açıklamada da masum olduğunu savundu ve mahkemenin kendisinin Captagon sevkiyatına karıştığına dair hiçbir kanıt bulamadığını söyledi.
Ancak Daqqou kaçakçılıktan suçlu bulundu. Yargıç BBC'ye, Suriyeli yetkililerin Captagon ticaretine karıştığına dair hiçbir kanıt bulunmadığını söyledi.
Ancak araştırmamız kapsamında 600 sayfalık mahkeme belgelerini incelediğimizde, farklı bir hikayeyle karşılaştık. Bir belgede, Daqqou'nun "Patron" dediği birine gönderdiği WhatsApp mesajlarının bir dizi ekran görüntüsü vardı. Telefon numaraları çoğunlukla birçok kez tekrarlanan aynı rakamdan oluşuyordu ve bu da onu değerli bir sözde "altın numara" yapıyordu.
BBC, Suriye'deki çeşitli üst düzey kaynaklarla konuştu. Bu kaynkalar, numaranın Tümgeneral Ghassan Bilal'e ait olduğunu doğruladı. Numarayı defalarca aradık ancak yanıt alamadık.
General Bilal, Mahir Esad'dan sonra 4. Tümen'de 2 numaralı isim. Bilal'in Zırhlı Tümen'in güçlü güvenlik bürosunu yönettiği anlaşılıyor.
WhatsApp mesajlarında Daqqou, "Patron" ile Captagon olduğuna inandığımız "malların", Suriye'de 4. Tümen'in büyük bir üssünün bulunduğu Saboora kasabasına taşınmasını ve güvenlik izinlerinin yenilenmesini tartışmış.
"Patron" gerçekten General Bilal ise konuşma Suriye'nin en kıdemli subaylarından birinin milyarlarca dolar değerindeki yasa dışı Captagon ticaretiyle bağlantılı olduğunu anlamına geliyor. Yorum almak için kendisine ulaşmaya çalıştık. Ancak kendisi bize yanıt vermedi.
Suriye, Mayıs ayında tekrar Arap Birliği'ne kabul edildi. Devlet Başkanı Beşar Esad, 10 yıldan uzun süredir ilk kez bölgesel bir zirveye katıldı. Ayrıca Kasım ayında Birleşik Arap Emirlikleri'nde yapılacak COP28 İklim Zirvesi'ne davet edildi.
Uluslararası toplumun Suriye'nin Captagon bağımlılığından vazgeçmesi için Şam rejime ne ölçüde baskı yapmaya çalışacağı sorusu ise bu aşamada yanıtsız kalıyor.
BBCTürkçe
