“Önce Amerika” söylemiyle yürütülen ABD'nin tarifeli ticaret hamleleri, küresel ekonomi üzerinde baskı oluşturmaya devam ederken, bu gelişmelerin ABD doları üzerinde ciddi bir değer kaybına yol açtığı görüldü.
Dolar endeksi, euro, İsviçre frangı, Japon yeni, Kanada doları, İngiliz sterlini ve İsveç kronu karşısında değer kaybederek 99,014 seviyesine, yani son üç yılın en düşük seviyesine geriledi. Aynı süreçte euro/dolar paritesi 1,1474'ü test ederek dikkat çekici bir yükseliş kaydetti.
Bahçeşehir Üniversitesi Dr. Öğretim Üyesi Rahmi İncekara, yaşanan gelişmelerin küresel yatırımcıların dolardan uzaklaşmasına neden olduğunu ve avronun yeni güvenli liman olarak öne çıktığını söyledi.
“Dolar, küresel risk algısıyla değer kaybederken, avro ise yatırımcıların güvenli limanı haline geliyor,” diyen İncekara, girdilerini dolarla temin edip, ihracatını avro üzerinden yapan Türk ihracatçısının bu süreçten pozitif etkilendiğini belirtti.
İncekara, eurodaki artışın, ihracat rakamlarını yükselttiğini, dolayısıyla cari açığı daraltabilecek olumlu bir etki yarattığını da kaydetti.
TÜRKİYE İHRACATININ YARISI AVRUPA'YA
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, 2024 yılının ilk üç ayında Türkiye'nin toplam ihracatı 65 milyar 305,6 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu ihracatın yüzde 51'i Avrupa ülkelerine yapıldı. Avrupa'ya yapılan dış satım ise 33 milyar 70,8 milyon doları buldu.
Uzmanlar, ihracatın avro bazında yapılmasına rağmen verilerin dolar cinsinden yayımlandığını hatırlatarak, eurodaki artışın dolar cinsinden ihracat rakamlarını da yukarı çektiğini ifade etti.
İncekara, paritenin Türkiye açısından ne anlama geldiğini şöyle özetledi:
“Avronun değer kazanması sayesinde, sattığımız ürün başına daha fazla dolar karşılığı elde ediyoruz. Bu da 1 birimlik ihracatla, belki 1,15 birimlik ithalatı karşılamak anlamına gelir. Parite yükselirse, dış ticaret verilerine olumlu etkileri daha net görülecektir.”
Pariterium Danışmanlık Kurucusu İsmet Demirkol ise Trump'ın tarifeli restleşmelerinin ardından Çin'in rezervlerini dolardan çıkarıp altına yönlendirmesinin, dolar üzerindeki baskıyı artırdığını söyledi.
“Avronun güç kazanması, Türkiye'nin ham madde ithalatını daha ucuz hâle getiriyor. Aynı zamanda ihracatçı açısından döviz bazlı avantajlar doğuruyor,” dedi.
Demirkol, AB ile ABD arasında yaşanabilecek misilleme savaşlarının Avrupa'da ekonomik daralmaya yol açabileceğini, bu durumun Türkiye'nin Avrupa'ya ihracatında geçici yavaşlamaya neden olabileceğini ancak avro güçlü kaldığı sürece bu etkinin sınırlı kalacağını belirtti.
AA
