ABD Başkanı Donald Trump, Cuma günü hayatını kaybeden Anayasa Mahkemesi Yargıcı Ruth Bader Ginsburg'ün yerine 4-5 adayı değerlendirdiğini söyledi. Trump'ın kadın bir yargıç adayı belirlemesi bekleniyor.
VOA'nın haberine göre; Başkan Trump, Pazartesi sabahı Fox & Friends programına verdiği röportajda, Indiana'dan Amy Coney Barrett ve Florida'dan Barbara Lagoa'nın adaylar arasında olduğunu doğruladı. Her iki yargıç da, Başkan Trump'ın daha önce bu eyaletlerdeki temyiz mahkemelerine atadığı isimler. Trump, 38 yaşındaki Allison Jones Rushing'in de aday listesinde olduğunu söyledi.
Başkan Trump, Anayasa Mahkemesi'ne atayacağı yeni yargıcı belirleme sürecinde yargı sistemine 40-50 yıl boyunca görev yapacak genç bir ismi tercih ettiğini söyledi.
ABD Başkanı'nın adayını, Ginsburg için düzenlenecek cenaze törenlerinin tamamlanmasının ardından Cuma ya da Cumartesi günü açıklaması bekleniyor.
Başkan Trump'ın Anayasa Mahkemesi'ne seçimlerden önce bir yargıç daha atayacak olmasına Demokratlar tepkili. Cumhuriyetçi Parti içinden de bazı senatörler yargıcın seçimlerden sonra atanması gerektiği yönünde görüş bildirdi.
Başkan Trump ise hem Cumhuriyetçi Parti için hem de herkes için bu konuyu bir an önce sonuçlandırmanın iyi olacağını söyledi. ABD Başkanı Trump'ın destekçileri, Cumartesi gecesi Kuzey Carolina eyaletinde düzenlediği mitingde, “O koltuğu doldur” sloganı atarak, Anayasa Mahkemesi'ne Ginsburg'ün ölümünün ardından bir yargıcı hemen aday göstermesini istemiş, Trump da niyetinin o yönde olduğunu söylemişti.
Kadın bir yargıcı aday göstereceğini söyleyen Trump, Chicago'daki 7. Temyiz Mahkemesi yargıcı Amy Coney Barrett'ın ve Atlanta'daki 11. Temyiz Mahkemesi yargıcı Barbara Lagoa'nın olası adaylar arasında olduğunu söylemişti.
Ancak Demokrat Parti'nin başkan adayı Joe Biden, Senato'daki Cumhuriyetçilere Anayasa Mahkemesi yargıçlığına aday gösterilebilecek adayın Kasım ayındaki seçimlerden önce oylanmaması çağrısında bulundu.
Pazar günü Pennsylvania eyaletinin Philadelphia kentinde konuşan Biden, “Seçmenin sesine kulak verilmeli. ABD Anayasası'na göre bu atama yetkisinin kimde olduğuna seçmen karar vermeli. Adayı Senato'dan apar topar geçirmeye çalışmak siyasi gücün tecrübesizce kullanılması demektir” ifadelerini kullandı.
Aday gösterme tartışması şiddetlendi
Başkan Trump'ın seçimden altı hafta önce Anayasa Mahkemesi'ne yeni yargıç atama girişimi, Trump'ın belirleyeceği adaya destek vereceklerini söyleyen Senato'daki Cumhuriyetçiler ve yeni yargıcın belirlenmesinin seçimden sonraya bırakılması çağrısında bulunan Demokratlar arasında tartışma başlattı.
Başkan Trump, belirleyeceği adayın Senato tarafından seçimden önce hızlı bir şekilde onaylamasını istiyor. Ancak Senato'da 47'ye karşı 53 senatörle çoğunluğu elinde bulunduran Cumhuriyetçiler'in seçim gününden önce harekete geçip-geçmeyeceği net değil.
2016 yılında Cumhuriyetçiler, Demokrat Başkan Barack Obama'nın o yılın Şubat ayında hayatını kaybeden Anayasa Mahkemesi Yargıcı Antonin Scalia'nın yerine aday gösterdiği Merrick Garland için oylama yapmayı reddetmiş, halkın söz sahibi olabilmesi için yüksek mahkemede boşalan koltukların seçim yılında doldurulmaması gerektiğini belirtmişlerdi.
O dönem başkan adayı olan Donald Trump da yeni başkan yemin edip göreve başlayana kadar onay sürecinin bekletilmesi gerektiğini söylemişti. 2016 yılı Mart ayında CNN'e konuşan Trump, “Bence bu seçimi yeni başkan yapmalı. Cumhuriyetçiler'e bu konuda katılıyorum” demişti.
Bazı Cumhuriyetçiler, Anayasa Mahkemesi'ne yeni yargıç atanmasına ilişkin oylama ve onay sürecinin, seçimi Joe Biden'ın kazanması ve Senato'da kontrolün Cumhuriyetçiler'den Demokratlar'a geçmesi ihtimaline rağmen, en azından seçimlerden sonra Kongre'nin yapacağı oturuma bırakılmasını istedikleri yönünde görüş bildirdi.
48 yaşındaki Barrett ve 52 yaşındaki Lagoa'nın aday gösterilmeleri halinde Cumhuriyetçiler'in desteğini alması; Demokratlar'ın da tepkisini çekmesi muhtemel. Anayasa Mahkemesi yargıçlığına getirilecek isim ömür boyu bu görevde kalıyor. Ruth Bader Ginsburg'ün ölümünün ardından boşalan koltuğun Trump tarafından doldurulması halinde, Anayasa Mahkemesi'ndeki muhafazakar-liberal yargıç dengesinde muhafazakarların daha da güçlenmesi olası.
Şu anda Anayasa Mahkemesi'nde 5 muhafazakar, 4 de liberal yargıç görevde. Ancak Trump'ın Ginsburg'ün ölümünün ardından yeni bir isim atamasıyla, muhafazakar yargıç sayısı 6'ya yükselebilir. Anayasa Mahkemesi yargıçlığına seçilecek olan kişi, önümüzdeki yıllarda kürtaj, bireysel silahlanma, dini özgürlükler, ifade özgürlüğü, göçmenler, sağlık hizmetleri yasası gibi pek çok tartışmalı konu başlığında önemli kararlarda söz sahibi olacak.
Başkan Trump daha önce de Anayasa Mahkemesi yargıçlığına Neil Gorsuch ve Brett Kavanaugh'yu aday göstermiş, her iki aday hararetli geçen oturumların ardından Senato onayı alarak göreve başlamıştı.
