Independent Türkçe, Science Alert, CNN, iScience
Japon mutfağının kadim lezzetlerinden miso, uzayda ilk kez fermante edildi. ABD ve Danimarka'dan bilim insanlarının ortaklaşa yürüttüğü araştırmada, misonun uzay koşullarında nasıl evrileceği incelendi. Deney kapsamında hazırlanan üç ayrı miso karışımı, Massachusetts eyaletindeki Cambridge, Danimarka'nın başkenti Kopenhag ve alçak Dünya yörüngesindeki Uluslararası Uzay İstasyonu (UUİ) olmak üzere üç farklı noktaya gönderildi.
Miso karışımları, 30 gün boyunca özel koşullarda fermante edildi. Cambridge ve UUİ'deki karışımlar; sıcaklık, nem, basınç, ışık ve radyasyon gibi çevresel etkenleri takip eden özel kaplarda saklandı. Kopenhag'taki örnek ise sıradan bir fermantasyon sürecine tabi tutuldu. Sürenin sonunda UUİ'deki "uzay misosu" Dünya'ya getirildi ve üç numune karşılaştırıldı.
Araştırmanın sonuçları 2 Nisan'da iScience adlı hakemli bilim dergisinde yayımlandı. Uzayda yapılan misonun tadının, Dünya'da üretilenlerden belirgin biçimde farklı olduğu tespit edildi. Özellikle "cevizimsi" ve "kavrulmuş" tatlar öne çıktı. Bu farklılık, uzay istasyonundaki yüksek sıcaklıkların etkisiyle oluşan ve fermantasyonu hızlandıran pirazin bileşiklerinden kaynaklandı.
Araştırmacılar, uzayda hazırlanan misoda bazı bakteri türlerinin daha yoğun bulunduğunu ve sadece bu numunede rastlanan tekil bir bakteri türü tespit ettiklerini açıkladı. Bu durum, mikro yerçekimi ve yüksek radyasyon gibi koşulların, fermantasyona katılan mikroorganizmaların büyüme ve metabolizma süreçlerini derinden etkilediğini gösterdi.
UZAYDA MİKROPLARIN VARLIĞI SORU İŞARETLERİ YARATTI
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden (MIT) Maggie Coblentz, çalışmanın yazarlarından biri olarak şu ifadeleri kullandı:
"UUİ'deki fermantasyon, mikrobiyal ölçekte yaşayan bir sistemin mikrobiyal topluluğunun çeşitliliği sayesinde nasıl gelişebileceğini gösteriyor ve uzayda yaşamın var olma potansiyelini vurguluyor"
Steril olduğu düşünülen UUİ'deki bu deney, insan dışı yaşamın uzayda var olabileceğini gündeme taşıdı. Aynı zamanda, bitki ve mikropların Dünya dışı ortamlara taşınmasının biyoetik yönüyle de yeniden tartışılması gerektiğini gözler önüne serdi.
Çalışmanın bir diğer yazarı Danimarka Teknik Üniversitesi'nden Joshua Evans, uzayda miso gibi yiyeceklerin üretiminin gelecekteki uzun soluklu görevlerde astronotların moral ve verimini artırabileceğini söyledi. Evans,
"Daha geniş anlamda, yeni aşçılık biçimlerini teşvik edebilir ve alan büyüdükçe uzay araştırmalarında aşçılık ve kültürel temsili genişletip çeşitlendirebilir" dedi.
Bu araştırma, yalnızca misonun lezzet farkını ortaya koymakla kalmadı; aynı zamanda uzay ortamında gıda üretiminin nasıl evrilebileceğine dair de kritik veriler sundu. Astronotların menüsüne besleyici, kültürel ve duygusal değer taşıyan yiyeceklerin eklenmesi, hem görev başarılarını hem de uzayda yaşam senaryolarını doğrudan etkileyebilecek potansiyele sahip.
Kaynak:
