İran Araştırmaları Merkezi (İRAM) tarafından video konferans yoluyla "2020'nin ardından İran" başlıklı bir panel düzenlendi.
Moderatörlüğünü İRAM Başkan Vekili Hakkı Uygur'un yaptığı panele, İRAM uzmanları Dr. Bilgehan Alagöz, Prof. Dr. Murat Aslan, Hadi Atay, Mehmet Koç, Dr. Turgay Şafak konuşmacı olarak katıldı.
İran dış politikasını değerlendiren İRAM Dış Politika Koordinatörü Dr. Bilgehan Alagöz, Demokrat Parti adayı Joe Biden'in ABD başkanı seçilmesinin İran olan ilişkilerde olumlu bir atmosfer yarattığını ancak, Biden ekibinin İran söyleminin giderek ABD Başkanı Donald Trump çizgisine yakınlaştığının altını çizdi.
İran konusunun Amerikan siyasetinde Cumhuriyetçi ve Demokratlar açısından sürekli gündemde olacağını belirten Alagöz, "Senatoda her ne kadar Demokratlar çoğunlukta olsa da, dış politikada özellikle İran konusunda Cumhuriyetçilerin ve Demokratların birbiriyle örtüşen bir yol tuttuğunu görüyoruz. Genel olarak baktığımızda 2020'nin bütün bakiyesinin 2021'e de sirayet edeceğini söyleyebiliriz" ifadelerini kullandı.
Demokratların nükleer anlaşma söylemini korumasına karşın, İran'ın bölgedeki askeri faaliyetleri, balistik füze sistemleri, gibi yeni konuları da müzakere masasına getireceğini aktaran Alagöz, Biden ekibinin nükleer anlaşmaya ek olarak bir takip anlaşması istediğini de kaydetti.
"İran ekonomisi son üç yıldır negatif büyüme gösteriyor"
İran ekonomisinin 2020 yılında karşılaştığı sorunları ele alan İRAM Başkan Yardımcısı ve Ekonomi Koordinatörü Prof. Dr. Murat Aslan, krizlerin başlıca nedenleri olarak yaptırımlara, petrol fiyatlarındaki sert düşüşe, Kovid-19 salgının ülkedeki iş kollarını etkilemesine ve İran yönetimindeki çift başlılığa işaret etti.
2020 yılında İran ekonomisinde yüzde 6 daralma beklediğini kaydeden Aslan, "ABD'nin peyderpey İran'a yaptırım uygulamasıyla ve bu yaptırımların İran ekonomisine etkisi ile son 3 yıldır peş peşe İran ekonomisinin negatif büyüme gösterdiğini gördük. Eğer, ABD yaptırımları devreye girmeden önce İran ekonomisine 100 derseniz, geçtiğimiz 3 yıllık dönemde İran ekonomisinin yaklaşık 20-24 biriminin azaldığını yani, ülke ekonomisinin beşte birinin gittiğini gözlemliyoruz. Bu inanılmaz bir rakam." değerlendirmesinde bulundu.
Daralan ekonominin özellikle genç ve dar gelirli kesime daha fazla yük getirdiğini kaydeden Aslan, İran toplumunun "patlamaya yakın" bir seviyeye geldiğini belirtti.
Aslan, ülkede petrol ihracat gelirlerinin de istenilenin çok altında olduğunu kaydederek, "İran'da enflasyon yaptırımların öncesi dönemde tek haneli rakamlara düşmüştü ama yaptırımlar sonrası özellikle döviz kurlarındaki artışın doğrudan fiyatlara yansıması ile beraber resmi istatistiklere göre enflasyon oranının yüzde 10'ların altından yüzde 30-40 bandına ulaştığı görülüyor." dedi.
Aslan sözlerini şu şekilde tamamladı:
"Bizim 2021 ile ilgili gözlemimiz, Biden hükümeti geldiğinden sonra Trump'dan farklı bir takım adımlar atacağı ile ilgili beklentiler var ama, biz bu beklentileri en azından ekonomi cephesinde bir toz pembe tablo olarak çizilmesini doğru bulmuyoruz. Biden'ın önümüzdeki dönemde İran'ı bu kadar sıkışmışken bir şeyler almadan çok fazla geri adım atacağını düşünmüyorum."