İstanbul Başkonsolosluğu irtibat görevlisi Metin Topuz'un Fetullahçı Terör Örgütü'nden tutuklanması sonrasında Türkiye'ye 'vize' ambargosu uygulama kararı alan Amerika'ya misilleme yapan Ankara karara aynı şekilde cevap verdi.
Dün ise Metin Topuz'un tutuklanmasından 4 gün sonra başka bir görevli N.M.C ile ilgili de soruşturma başlatıldığı ortaya çıktı. Ardından ABD'nin aldığı vize kararını, bu gelişme üzerine aldığı ortaya çıktı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı ise ‘diplomatik bağışıklığı' olmayan N.M.C'nin ifade için adliyeye davet edildiğini açıkladı. N.M.C'nin Büyükelçilik'te saklandığı iddiası doğrulanamazken Amasya'da yaşayan eşi ve çocuğu ise gözaltına alınarak sorgulandı. N.M.C'nin Emniyet ile ABD'li diplomatlar arasındaki irtibat görevlisi olduğu iddia edildi.
ABD Büyükelçili Müsteşarı da Dışışleri Bakanlığı'na çağrılarak alınan kararın tekrar gözden geçirilmesi talebi iletildi. ABD Büyükelçisi John Bass'ın ABD konsolosluk görevlilerine soruşturmalarla ilgili görüşme talebi ise Adalet Bakanı Abdülhamit Gül tarafından geri çevrildi.
NATO TARİHİNDE İLK
Türkiye'nin Kıbrıs Barış Harekatı'ndan sonra ABD'nin silah ambargosu ile yetindiğini, doğrudan Türk halkını hedef alan bir karar almadığına dikkat çeken uzmanlar, vize geriliminin NATO üyesi iki ülke arasındaki en ciddi sorun olduğunu söylüyor. Ayrıca bu durum NATO tarihinde de ilk kez yaşanıyor.
TÜRK-AMERİKAN İLİŞKİLERİ
Karar'dan Kenan Butakın ve Erol Metin'in haberine göre 9 Kasım 1800'de George Washington firkateyninin resmi ziyaret kapsamında İstanbul'a demirlemesiyle başladığı düşünülen Türk-Amerikan ilişkilerinde tarih boyunca çok sayıda kriz meydana geldi. İki ülke arasında yaşanan gerilimlerden öne çıkanlar şöyle;
* 1795: Akdeniz'de izinsiz dolaşan iki Amerikan ticaret gemisine el konuldu.
* 1801: ABD ve Osmanlı arasında Kuzey Afrika'da Birinci Berberi savaşı çıktı.
* 1917: I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı, 2 Nisan'da ABD'nin Almanya'ya savaş ilan etmesinden sonra ilişkilerini kesti.
* 1923: ABD, 24 Temmuz'da imzalanan Lozan Antlaşması'nı onaylamadı. İsmet İnönü, ABD temsilcisiyle ‘Genel Anlaşma'da mutabık kaldı, ABD Senatosu iki anlaşmaya da onay vermedi. Kriz 1927'de ‘Geçici Anlaşma' ile aşıldı.
* 1964: ABD Başkanı Lyndon B. Johnson, Başbakan İsmet İnönü'ye Türkiye'nin Kıbrıs'a müdahalesini önlemek amacıyla. tehdit ve hakaret içeren oldukça kaba bir üslupla mektup yazdı.
* 1974: TSK, 20 Temmuz'da Kıbrıs'a çıktı. ABD, Türkiye'ye silah ambargosu uyguladı. Ankara da ABD üslerini kapatarak misilleme yaptı. Ambargo 1978'de bitti.
* 1992: Muavenet mayın gemisi 2 Ekim'de Ege'deki NATO tatbikatında ABD gemisi Saratoga tarafında vuruldu, 5 asker şehit oldu, 22'si yaralandı.
* 2003: ABD, Irak'a ikinci müdahalesinde Türkiye'deki üslerini kullanmak istedi. TBMM'ye sunulan 1 Mart tezkeresinin reddedilmesiyle iki ülke ilişkileri krize girdi.
* 2003: 4 Temmuz'da Süleymaniye'dekii 11 TSK mensubu, ABD'li askerlerce aşlarına çuval geçirilerek yakalandı.
* 2016: İşadamı Rıza Sarraf, 22 Mart'ta ABD'de tutuklandı. Sarraf davası kriz başlıklarından biri oldu.
* 2016: ABD, IŞİD'le mücadele kapsamına PYD'ye ağır silah yardımına başladı. Sevkiyat 3 bin TIR'ı aştı.
* 2016: 19 Temmuz'da, 1999'da ABD'ye giden FETÖ lideri Gülen'in tutuklanması talep edildi. Prosedür geçen ay tamamlandı, ancak ABD Gülen'i iade etmedi.
* 2017: Türkiye, Rusya ile S-400 Hava Savunma Sistemleri'nin alımı konusunda el sıkıştı. ABD, füzelerin NATO sistemine uygun olmadığını savunurak bu duruma karşı çıktı.
ABD 12 ÜLKEYE YASAK UYGULUYOR
ABD yönetimi şu anda 13 ülkeye vize yasağı uyguluyor: İran, Irak, Libya, Somali, Suriye Yemen, Sierra Leone, Gine, Eritre, Çad, Kuzey Kore ve Venezuela. Şu anda Belarus ve Kamboçya'ya da kısmi bir vize ambargosu var.
ABD'NİN 3 YILDA VERDİĞİ VİZELER
* 2014
Göçmen Vizesi: 4020
Seyahat Vizesi: 100.024
* 2015
Göçmen Vizesi: 4740
Seyahat Vizesi: 104.844
* 2016
Göçmen Vizesi: 4814
Seyahat Vizesi: 113.240