NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Doğu Akdeniz geriliminde iki NATO müttefiki Türkiye ve Yunanistan'ın teknik görüşmelere başlamayı kabul ettiğini açıklamıştı. Ankara “Diyaloğa hazırız” derken, Atina “Önce Türkiye gemilerini çekmeli” dedi.
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg yaptığı yazılı açıklamada, iki ülkenin Doğu Akdeniz'de kazara çatışmaları önlemek amacıyla görüşmeler yapma yönünde mutabakata vardıklarını bildirmişti. Atina ise Ankara ile böyle bir uzlaşmaya vardıklarını yalanladı, Türkiye'nin önce doğal gaz ve petrol arama faaliyetlerinde bulunan gemilerini bu bölgeden çekmesi gerektiğini savundu.
Ankara ise NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in taraflar arasındaki askeri ve teknik görüşmelere destek verdiğini, Yunanistan'dan da aynı şeyi beklediğini bildirdi.
Ancak Associated Press (AP) haber ajansına konuşan Yunan bir yetkili, NATO'da teknik görüşmelere başlanacağı açıklamasının gerçeklerle bağdaşmadığını söyledi.
Adını vermemek koşuluyla konuşan Yunan yetkili, gerilimin düşmesinin ancak bütün Türk gemilerinin Yunanistan kıta sahanlığından derhal çekilmesiyle mümkün olacağını savundu.
Türk Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada ise Ankara'nın diyaloga hazır olduğu belirtildi. Yazılı açıklamada, bu görüşmelerin Türkiye ile Yunanistan arasındaki ikili meselelerin çözümüne değil, esasen iki ülke askeri makamları arasında daha önce ikili düzeyde de ele alınan düzenlemelerle alakalı olduğu kaydedildi.
"Yunanistan'ın NATO Genel Sekreteri'nin bu inisiyatifine destek vermesini bekliyoruz" denilen açıklamada, Türkiye'nin Yunanistan ile arasındaki tüm meselelerin uluslararası hukuk çerçevesinde çözümü için önkoşulsuz olarak diyaloğa hazır olduğu mesajı yeniden vurgulandı.
Dışişleri Bakanlığı'nın açıklamasında, "NATO Genel Sekreteri Doğu Akdeniz'de yaşanan gerilimin azaltılması, deniz ve hava unsurları arasında istenmeyen kazaların önlenmesi için bir inisiyatif almıştır. Ülkemiz tarafından da desteklenen bu inisiyatif Genel Sekreterin bugün açıkladığı üzere, iki ülke arasında NATO bünyesinde askeri - teknik nitelikteki görüşmelerin başlatılmasına matuftur.'' denildi.
“Ayrıştırma (de-confliction) odaklı bu görüşmeler, Türkiye ile Yunanistan arasındaki ikili meselelerin çözümüne değil, esasen iki ülke askeri makamları arasında evvelce ikili düzeyde de ele alınan düzenlemelerle alakalıdır. Yunanistan'ın NATO Genel Sekreteri'nin bu inisiyatifine destek vermesini bekliyoruz” ifadeleri kullanıldı.
“Diğer taraftan, ülkemizin Yunanistan ile aramızdaki tüm meselelere, uluslararası hukuk çerçevesinde, adil ve hakkaniyete uygun kalıcı çözümler bulunması için, önkoşulsuz olarak diyaloğa hazır olduğunu bu vesileyle bir kez daha hatırlatmak isteriz." denildi.
NATO üyelerinin çarpışma ya da karşılıklı ateş açılmasının önüne geçmek amacıyla ayrıştırma mekanizmalarını devreye sokmaları pek sık görülen bir durum değil. NATO'nun daha çok savaş gemiler ve uçakları arasında bir kaza ya da olay yaşanmaması için Rusya'ya askeri diyalog ve iletişim çağrılarında bulunduğu biliniyor.
Türkiye'den “Rusya bölgede
tatbikat yapacak” açıklaması
Türkiye daha önce, gemilerinin doğal gaz ve petrol arama faaliyetinde bulunduğu bölgelerde, 8-22 Eylül ve 17-25 Eylül tarihlerinde Rusya'nın donanma tatbikatı yapacağını açıklamıştı. Yunan ve Türk Silahlı Kuvvetleri geçtiğimiz ay aynı bölgede tatbikat yapmıştı.
ABD'nin Güney Kıbrıs Rum Kesimi'ne yönelik 33 yıldır uyguladığı silah ambargosunu kaldırmasının ardından Türkiye'nin açıkladığı Rus tatbikatı konusunda Moskova'dansa bir açıklama gelmedi. Böyle bir tatbikata ilişkin açıklamayı Rusya'nın adına neden NATO üyesi Türkiye'nin yaptığı da netlik kazanmadı.
Türkiye ve Rusya arasındaki askeri, siyasi ve ekonomik ilişkiler son yıllarda önemli ölçüde güçlendi. Rusya'nın Doğu Akdeniz'de önemli düzeyde askeri varlığı bulunuyor ve düzenli olarak da bu bölgede tatbikat yapıyor.
Yunanistan ve Türkiye arasındaki gerilimin çözülmesi için devreye giren AB dönem başkanı Almanya diplomasi çabasını sürdürüyor. Almanya Başbakanı Angela Merkel Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la görüştü.
Avrupa Birliği Doğu Akdeniz'deki enerji faaliyetlerini sonlandırmaya zorlamak amacıyla Türkiye'ye yaptırım uygulama tehdidinde bulunuyor.
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ise Perşembe günü yaptığı açıklamada bölgede Güney Kıbrıs Rum Kesimi ve Yunanistan'la tatbikat yapan Fransa'ya yüklenerek Paris'i bölgede zorbalıkla suçladı.
Uluslararası basına Yunanistan'ın Fransa'dan yaklaşık 20 adet Rafale savaş uçağı ve iki gemi alacağına ilişkin haberler yansımıştı.
Kaynak: VOA