Avrupa Birliği çatısı altında Akdeniz Üniversiteler Birliği (UNIMED) tarafından yürütülen "Libya Yükseköğretiminde Araştırma ve İnovasyonu Geliştirme - IBTIKAR" projesindeki üç Avrupa üniversitesinden biri olan Boğaziçi Üniversitesi, Libya'daki 11 üniversitenin araştırma ve inovasyon kapasitesini artırmak üzere bu ülkedeki partner üniversitelerin akademik ve idari personeline çeşitli eğitimler verecek.
Üniversiteden yapılan açıklamaya göre, 2018'de UNIMED tarafından Libya'daki yükseköğretim kurumlarının araştırma odaklı bir yapıya kavuşturulması hedefinden hareketle oluşturulan IBTIKAR projesine Avrupa Komisyonu Erasmus+ projeleri kapsamında Yükseköğretimde "Uluslararası Kapasite İnşası" başlığı altında yaklaşık 1 milyon avro bütçe ayrıldı.
Projenin Avrupalı ortakları arasında Akdeniz Üniversiteler Birliği (İtalya), Salento Üniversitesi (İtalya), Universidade de Tras-Os-Montes e Alto Duoro -UTAD (Portekiz) ve Boğaziçi Üniversitesi yer alırken, Libya'dan Tripoli Üniversitesi, Bingazi Üniversitesi, Misurata Üniversitesi, Sebha Üniversitesi, Sirte Üniversitesi, Zawia Üniversitesi, El Mergib Üniversitesi, Alasmarya İslam Üniversitesi, Bani Waleed Üniversitesi, Ajdabiya Üniversitesi ve Libya Uluslararası Tıp Üniversitesi bulunuyor.
IBTIKAR projesinin Boğaziçi Üniversitesi'nde yürütücülüğünü Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Naz Zeynep Atay Gök yürütürken, yardımcı yürütücülüğünü Endüstri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Necati Aras üstleniyor. Proje ekibinde Çevre Bilimleri Enstitüsünden Enstitü Müdürü Prof. Dr. Turgut Tüzün Onay, Enstitü Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Burak Demirel ve Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nadim Copty yer alıyor.
Prof. Dr. Naz Zeynep Atay Gök, Libya'daki üniversiteler için araştırma önceliklerinin belirlenmesi, kurumlarda uzmanlığın teşvik edilmesine yönelik stratejilerin geliştirilmesi ve mevcut araştırma merkezlerinin desteklenmesi konusunda yürütülecek çalışmalara Boğaziçi Üniversitesinin destek olacağını anlattı.
Çevre bilimleri alanında araştırma ve inovasyonda Libya üniversitelerine danışmanlık yaparak bu süreçte daha yakın temas halinde çalışılacağını ifade eden Gök, Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsünün çeşitli alanlarda çalışmalar yapılan 12 araştırma laboratuvarında çevre mikrobiyolojisi ve biyoteknoloji, çevre analizleri, biyolojik arıtma, moleküler ekoloji, katı atıklar, toprak kirliliği başta olmak üzere çeşitli araştırmalar yürütüldüğünü belirtti.
"Eğitimlerin yanı sıra akademisyenlerin laboratuvarlarımızı görmeleri amacıyla teknik ziyaretler planlıyoruz"
Gök, proje kapsamında ele alınacak çalışmalara ilişkin şu bilgileri verdi:
"Proje, toplam 8 iş paketinden oluşuyor. İlk 2 iş paketinde Libya üniversitelerinin ihtiyaçları ve talepleri netleştirilecek, buna göre aksiyon planları ile araştırma gündemleri ve araştırma teknolojilerini geliştirmek için izlenecek yollar belirlenecek. Bu çerçevede Libya'daki partner üniversiteler kendi içlerinde hangi konularda ne tür ihtiyaçları olduğunu belirleyecekler. Biz de onların taleplerine göre çalışmalara başlayacağız. Projenin ikinci yılı olan 2022'de Avrupa'dan Libya'da Eğitim başlığı altında üçüncü bir iş paketi gündeme gelecek. Bu iş paketinin yürütücü liderliğini Boğaziçi Üniversitesi olarak biz yapacağız. Çevre bilimleri alanındaki akademik birikimimiz ve uzmanlığımız sayesinde Libya'daki üniversitelere, çevre bilimleri alanında nasıl programlar oluşturabileceklerinden tutun da doktora programlarını nasıl tasarlayacaklarına, laboratuvar güvenliği konusunda ne tür adımlar atmaları gerektiğine uzanan bir dizi konuda eğitimler vereceğiz. Hem akademik hem de idari çalışanlara yönelik olan bu eğitimler ayrı ayrı hem yatay hem de dikey şekilde planlanacak. Süreç içinde seçilmiş bir akademik gruba ise ileri düzeyde araştırma konuları ve doktora programlarının oluşturulmasında destek vereceğiz. Eğitimlerin yanı sıra, partner üniversitelerden akademisyenlerin İstanbul'a gelerek laboratuvarlarımızı bizzat görmeleri amacıyla teknik ziyaretlerin organize edilmesini de planlıyoruz."
IBTIKAR projesinin Libya'daki yükseköğretimin seviyesini dünya üniversiteleri düzeyine taşımayı amaçladığına değinen Gök, şunları kaydetti:
"Burada amaçlanan, araştırma ve inovasyon kapasitesi anlamında Libya'daki yükseköğretim kurumlarının dünya üniversiteler liginde yer bulmalarını sağlamak. Boğaziçi Üniversitesi olarak araştırma birikimimiz ve başarılarımızla birlikte inovasyon yaklaşımımızı dünyadaki başka üniversitelere aktararak onların da belli bir seviyeye gelmesini sağlamaya gayret edeceğiz. Bu uluslararası projede liderlik görevi üstleniyor olmanın üniversitemiz adına önemli bir deneyim olacağına inanıyoruz."
Prof. Dr. Naz Zeynep Atay Gök, 15 Ocak 2021'ta resmi olarak başlayan projede, küresel pandemi nedeniyle bir dizi çevrimiçi toplantıyla ilerlediklerini aktararak, 29 Mart-1 Nisan arasında tüm ortaklarla uluslararası bir toplantı yapıldığını belirtti. Libya üniversitelerinin kendi aralarında düzenledikleri bir başka toplantıya Boğaziçi Üniversitesi olarak katıldıklarını belirten Gök, bu toplantıda Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsü uzmanlarıyla birlikte projeye sunacakları katkıları Libyalı meslektaşları ile paylaştıklarını kaydetti.
Üç yıl sürecek projenin sonunda Brüksel'de düzenlenecek toplantıyla tüm paydaşlar bir araya gelerek proje sonuçlarını uluslararası kamuoyuyla paylaşacak.