Nihilizm (hiççilik) nedir?
Felsefi literatürde yer edinen ve akademik camiada sıkça karşımıza çıkan nihilizm nedir?

Oluşturma Tarihi: 2022-01-11 15:24:19

Güncelleme Tarihi: 2025-03-03 21:34:27

Türkçe karşılığı ile kısmen fikir sahibi olduğumuz nihilizm; bilgiyi, varlığı ve ahlakı yok sayar. Bu akıma göre kesin bilgiye ulaşmak ve varlığı ispatlamak imkansız, sahip olunması muhtemel değerler de insanların bir varsayımı olarak aslında hiçbir şey ifade etmeyen olgular olarak kabul edilir.

Her şeyi şüphe ile karşılayan ve reddeden, yokluğun güzellemesi üzerinden varlığını ispat eden nihilizm, devlet, din, aile gibi her türlü ‘otorite'ye karşı çıkar.

NİHİLİZM NEYİ SAVUNUR?

Latince'de 'hiç' anlamına gelen nihil sözcüğünden türetilen Nihilizm neyi savunur? Her şeye bir başkaldırı ile kendini tanıtan bu düşünce sisteminde maddecilik, yararcılık ve bilimsel usçuluk kabul görür. Bilginin imkanına şüphe ile yaklaşan nihilizmin hal böyle iken bilimsel usçuluğa dair sadakati de dışarıdan şüphe ile karşılanabilir zira hiççilik, bilimin toplumsal sorunlar karşısında yetersiz kaldığını kabul eder.

Nihilizmin en büyük temsilcisi kabul edilen Friedric Nietzsche başlarda Schopenhauer'dan etkilenmiş, daha sonra nihilizmin eksik ve yanlış yanlarının olduğunu düşünerek bu akımı yeniden temellendirmiştir. Ona göre nihilizmi yanlış yaşayaları ‘pesimistler' olarak ifade eden Nietzsche, her şeyin inkarını kabul etmez ve yaşamın değerinin yüceltilmesi gerektiğini savunur. Zira değer yaratabilen insan üstün insandır.

-

Nihilizm, tarih boyunca birçok filozof ve düşünür tarafından farklı yönleriyle ele alınmış, özellikle varoluşsal kaygılar ve toplumun değer sistemlerine yönelik eleştiriler açısından önemli bir akım olarak görülmüştür. Nietzsche'nin nihilizmi yeniden yorumlaması, bu akımın sadece bir reddediş değil, aynı zamanda yeni bir değer yaratma süreci olarak ele alınması gerektiğini ortaya koymuştur. Günümüzde nihilist düşünce, bireyin anlam arayışı, otoriteye başkaldırı ve modern toplumdaki değerler üzerine yapılan tartışmalarda hâlâ etkisini sürdürmekte ve birçok sanat eseri, edebi metin ve felsefi akım üzerinde belirleyici bir rol oynamaktadır.