Emeklilik yaşı, sigortalı olarak ilk defa işe başlanan tarihe ve çalışılan statüye göre değişmekle birlikte kademeli olarak artıyor. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra işe başlayan kadın 58, erkek 60 yaşını doldurmak ve en az 9000 gün prim gününü tamamlamak koşuluyla emekli olabiliyor. Esnaf ve memur statüsünde çalışanlar 9000 gün prim gününe tabi. 4/a, yani işçi statüsünde çalışanlarda ise 7200 prim gün sayısı aranıyor.
Emeklilik yaşı, 1 Ocak 2036 tarihinden itibaren her 2 yılda 1 yaş artacak. Erkekler 2044'ten, kadınlar ise 2048'den itibaren 65 yaşından önce emekli olamayacak.
2018'DE İŞE BAŞLAYAN NE ZAMAN EMEKLİ OLACAK?
Kritik nokta, prim gününün doldurulduğu tarihte uygulanan yaş haddi. Kadınlarda 58, erkeklerde 60 olan emeklilik yaşı, 4/a (işçi) statüsünde çalışanların 7200 prim gününü, 4/b (esnaf) ve 4/c (memur) statüsünde çalışanların 9000 prim gününü doldurdukları tarihte geçerli olan yaş haddine yükselecek.
2018 ve 2019'da ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başlayan gençler kesintisiz olarak 20 yıl (7200 gün) çalıştıklarında, en erken 2038-2039 yıllarındaki yaş haddine tabi olacaklar. 2038-2039'da emeklilik yaşı kadınlarda 60, erkeklerde 62 olarak uygulanacak. Ancak, bu yıl işe başlayanların 60 (kadın), 62 (erkek) yaşında emekli olabilmek için 4/a statüsünde çalışmaları gerekecek. Memur veya esnaf statüsünde çalışırlarsa 9000 prim gününü doldurdukları tarihteki yaş haddine tabi olacaklar. 2018'de işe başlayanlar, hiç ara vermeden çalıştıkları takdirde 9000 günü 2043 yılında tamamlayacaklar. Bu durumda, memur veya esnaf kadın 62, erkek ise 64 yaşında emekli olacak. Gelecek yıl işe başlayan memur veya esnaf kadın 63, erkek 65 yaşını bekleyecek.
ESNAF VE MEMURİYETİ BIRAKIP İŞÇİ OLAN ERKEN EMEKLİ OLABİLİR
2008 yılından sonra ilk defa çalışmaya başlayan işçi, esnaf ve memurların emekli aylıkları aynı kurallara göre bağlanacak. Çalışma yaşamları boyunca hangi kazanç üzerinden prim yatırdılar ise hepsine de aynı emekli aylığı bağlanacak. Memuriyete girdikten sonra sonuna kadar memur olarak çalışmak, emekli aylığı yönünden 2008'den önce işe girenlerde olduğu gibi ekstra bir kazanç sağlamayacak. Bu durum, emeklilik tarihi yaklaştıkça memuriyetten ve esnaflıktan işçi statüsüne geçişi artıracak.
Son 7 yıl içinde en fazla hangi statüde prim ödenmişse o statüden emekli olunuyor. Dolayısıyla, son 7 yılın bin 261 gününü 4/a statüsünde geçirenler, 2 yıl daha erken emekli olabilirler.
Örneğin bu yıl öğretmen olarak işe giren bir kadın, hep kamuda çalışırsa 62 yaşında emekli olabilir. Fakat 2034 yılının haziran ayında kamudan ayrılıp özel sektörde çalışmaya başlarsa 60 yaşında emekli olur. Aynı durum erkekler için de geçerli. Bu yıl kamuda işe başlayıp 2034 haziran ayında özel sektöre geçen erkekler, iki yıl daha erken emekli olma hakkına kavuşur.
YAŞIN DOLMASINI BEKLEYECEK
Bu yıl işe başlayan kadın 2038 yılında 60 yaşında emeklilik hakkı elde edince, yaşın dolmasını bekleyecek. Örneğin şu an 23 yaşında ise 60 yaşını dolduracağı 2055 yılında emekli olabilecek. Aynı kadın memurlukta kalmaya devam ederse bu kez 2057 yılını bekleyecek.
EMEKLİ OLACAĞINIZ TARİHİ KENDİNİZ HESAPLAYIN
"Emekli olacağım tarihi nasıl hesaplayabilirim?" diye merak edenler, aşağıdaki tabloya göre emeklilik yaşını kendileri hesaplayabilir.
İşçi statüsünde 7200; memur ve esnaf statüsünde 9000 prim gününü doldurduğunuz tarihe göre, emeklilik yaşınız şöyle olacak:
1/1/2036 ilâ 31/12/2037 tarihleri arasında dolduran kadın için 59, erkek için 61,
1/1/2038 ilâ 31/12/2039 tarihleri arasında dolduran kadın için 60, erkek için 62,1/1/2040 ilâ 31/12/2041 tarihleri arasında dolduran kadın için 61, erkek için 63,
1/1/2042 ilâ 31/12/2043 tarihleri arasında dolduran kadın için 62, erkek için 64,
1/1/2044 ilâ 31/12/2045 tarihleri arasında dolduran kadın için 63, erkek için 65,
1/1/2046 ilâ 31/12/2047 tarihleri arasında dolduran kadın için 64, erkek için 65,
1/1/2048 tarihinden sonra dolduran kadın ve erkek için 65.