Açık bankacılık ya da diğer adlarıyla “Open Banking” ve Open Bank Data”, finansal verilerinizin size daha iyi bankacılık ve finans olanakları sunulması için üçüncü parti kuruluşlarla paylaşıldığı güvenilir bir hizmet modeli.

Açık bankacılık güvenilirliğin ve yeniliğin itici gücü olarak karşınıza çıkıyor. Aynı zamanda veri paylaşımının tamamen kullanıcının rızası ile gerçekleştiği sistemde istemediğiniz hiçbir veri bankanız tarafından başka hiçbir kuruluşla paylaşılmıyor, bu sayede gizlilik haklarınız da korunuyor.

İngiltere çıkış noktası

Birleşik Krallık'ın bankacılık sektörüne inovatif bir dokunuş getirme, rekabeti ve fırsatları artırma isteği üzerine sunulan ve ilk olarak İngiltere'de hayata geçen bu model 2015 yılında Avrupa Birliği'nin alakalı kurumlarında görüşülüp revize edildi. Ödeme Hizmetleri Direktifi 2 (PSD2- Payment Services Directive 2) olarak sunulan bu yeni yönerge Açık bankacılığın temellerini oluşturmuş ve üçüncü parti kurumların finans verilerine ulaşıp kullanıcı deneyimini geliştirilmesini sağlayacak bir stratejinin oluşmasını sağladı.

İlk EFT 1851'de

İlk Elektronik Fon Transferi (EFT) işlemi, 1851 yılında telgraf üzerinden gönderilen basit bir mesajdan ibaretti. Aradan geçen yaklaşık 200 yıla yakın süre sonunda ise bugün uzaktan hesap açmanın ve bankalara hiç uğramadan nakitsiz bir yaşamı yönetmenin ve neredeyse tüm finansal hizmetlerden faydalanmanın mümkün olduğu bir dünyada yaşıyoruz.

Tek çatı altında birleştiler

2016 yılında ise İngiltere Rekabet ve Piyasalar Kurumu ülke içerisinde bulunan 9 büyük bankayı ve hükümet tarafından lisans verilen girişimleri Açık Bankacılık Uygulama Kurumu (OBIE-Open Banking Implementation Entity) çatısı altında buluşturdu ve dünyada Açık Bankacılık modeline geçen ilk ülke oldu.

Hangi avantajları var?

Sistem, şeffaflığı, güvenilirliği ve birçok yeniliği beraberinde getiriyor. Bunlardan en önemlisi üçüncü parti Fintech firmaları ve bankaların geliştirdiği API'lar yani Uygulama Geliştirme Arayüzleri (Application Programming Interface).
İlk bakışta karmaşık gibi görünse de aslında API'lar hayatınızı ve finansal hareketliliğinizi kolaylaştırmak için atılmış en büyük adımlardan biri.
Açık bankacılığın mihenk taşı olan bu arayüzler kullandığınız birden çok finans uygulaması, internet bankacılığı ve bunlara bağlı veri bankalarıyla etkileşimde bulunarak tek bir uygulama üzerinden bunların bütün finans kaynaklarınızı yönetebilmenizi sağlıyor.
Para gönderme, farklı hesapların hareketlerini aynı anda görüntüleme gibi akla ilk gelen basit kullanım amaçları dışında üçüncü parti kurumların geliştirdiği yenilikçi fonksiyonları da içinde barındıran bu arayüzler aynı zamanda banka dışındaki kuruluşların da verilerinize erişmesini sağlayarak size uygun fırsatlar sunmasına ve ihtiyaçlarınızı karşılayabilecek hizmetlerle sizleri tanıştırmaya da olanak sağlıyor.

Harcama ve gelir analizi imkanı

Günümüz dünyasında verinin önemi her geçen gün artıyor. Bankacılık verileri tüketicilerin ve işletmelerin para harcama ve tasarruf alışkanlıklarını ve borçlanma tarzlarını anlaşılmasını ve kullanıcılar için en verimli şekilde kullanılmasını sağlayacak değerli verilerdir. Açık bankacılık, üçüncü taraf hizmetlerinin birden fazla finansal kurumdan veri toplamasına ve kullanıcıların harcamalarını ve gelirlerini analiz etmelerine izin vererek gelecek için daha iyi bütçe yapmalarına olanak sağlıyor.

Açık bankacılık, finans hizmetlerinin kullanılması yoluyla müşterileri için daha uygun bir kredi kartı veya daha iyi bir faiz oranına sahip tasarruf hesabı gibi daha iyi ürün önerileri sunabilir ya da kredi başvurusu ve kredi onayı gibi bankacılık hizmetlerinin daha hızlı gerçekleşmesini sağlayabilir.

Klasik bankacılıktan farkı ne?

Ortalama bir tüketicinin birden çok banka ve kredi hesabı vardır. Geçmişte, sürekli bankalarla iletişim halinde olan bir işletme sahibi ya da aylık harcamalarını kontrol etmek isteyen bir kullanıcı fark etmeksizin herkes tüm hesaplarındaki finansal bilgilerini manuel bir şekilde kendileri derlemek zorundaydı. Bugün ise açık bankacılığın sunduğu yeni imkanlar sayesinde artık tüm finansal işlemlerinizi tek bir çatı altında toplayabilir ve yönetebilirsiniz.

Pandemi sürecinin etkisi

Tüm bunların yanında, COVID-19 salgını tüm dünya ülkelerinde ekonomi üzerinde olumsuz etkilerini gösterirken, açık bankacılığın inansal kaynaklara ulaşmada sağlayacağı kolaylık, inansal olumsuzlukları bertaraf edebilecek bir araç olarak da düşünülebilir. Özellikle uzaktan iletişim araçlarıyla inansal hizmetlerin yaygın olarak sunulamadığı ülkelerde açık bankacılığın etkin bir şekilde kullanılmaya başlamasıyla, müşterilerin, evlerinde kalmaya devam ederek hızlı bir şekilde kimlik tespiti yaptırması, ödemelerini gerçekleştirmesi ve hatta kredi kullanması mümkün hale geldi.