Bakan Zeybekci, New York'ta Türkiye Ticaret Merkezi (TTM) açılışının ardından basın mensupları ile bir araya gelerek soruları yanıtladı.
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Boeing ile gerçekleştirilen görüşmeye ilişkin, "Boeing tedarik zincirine uygun Türk şirketleri yaratmak, Boeing'i Türk haline getirmek... Bizim sadece Boeing uçak serilerini yapan değil, o teknoloji, kültür, anlayış ve Ar-Ge ile tedarik zincirinin ayrılmaz parçası haline gelebilecek Türk şirketleri üretmemiz lazım. Bu konuda onlarla uzlaştık." dedi.
Ekonomi Bakanı Zeybekci, "Bizim sadece Boeing uçak serilerini yapan değil, o teknoloji, kültür, anlayış ve Ar-Ge ile tedarik zincirinin ayrılmaz parçası haline gelebilecek Türk şirketleri üretmemiz lazım" dedi. Zeybekci, Boeing ile önlerine 2-3 yıllık yol haritası koyacaklarını söyledi.
Serbest bölgelerdeki faaliyetlerle ilgili ödemelerde Türk lirası kullanım zorunluluğunun kaldırıldığının anımsatılması üzerine Zeybekci, burada artık hem TL hem döviz seçeneği sunduklarını, ancak serbest bölge içinde verilen hizmetlerin tamamında TL olarak devam edileceğini söyledi.
Zeybekci, Rusya'ya domates ihracatına karşılık bu ülkeden et ithal edilmesine yönelik basına yansıyan haberlere ilişkin, bu konuların asla birbiri ile bağlantılı olmadığını ifade etti.
Türkiye'nin, halihazırda et ithal eden bir ülke olduğuna işaret eden Zeybekci, şunları kaydetti:
"Gerek Tarım Bakanlığımızın standartlarının, gerekse bazı manevi hassasiyetlerimizin yerine getirilmesi kaydıyla Rusya'dan et ithal etme konusuna sıcak bakıyoruz ancak şarta bağlı olma gibi bir durumu asla kabul etmemiz söz konusu değil. Rusya'nın veya başka birinin bir şeyi dikte etmesi, şarta bağlaması bizim tarafımızdan asla kabul edilmez. Çünkü 3 milyar dolardan fazla tarım ürünü ithal ettiğimiz Rusya'ya, toplam ihracatımız yaklaşık 800 milyon dolar. Bunu teraziye koyduğumuz zaman biz çok alacaklıyız.
Rusya'ya şöylediğimiz şu; yasak yasağı, engel engeli doğuracaktır. Dolayısıyla domatesle ilgili yasak kararını bizim kabul etmemiz mümkün değil ama diğer taraftan Rusya'nın kendi refleksleri ile sezonda kendi domates üreticisini korumakla ilgili vergileri yükselterek uygulayacağı önlemleri de anlayışla karşılarız. Onun dışında et veya diğer ürünlerle ilgili teknik standartları tutmak kaydıyla her türlü şey görüşülebilir, ithalat yapılabilir."
Zeybekci, domates ihracatı konusunda Rusya'nın yumuşadığını aktararak, beklentilerinin ekim ayı itibarıyla başlayan sezonu kaçırmamak olduğunu dile getirdi.
"ALİPAY, YAKIN BİR ZAMANDA VİSA VE MASTER CARD'DAN BÜYÜK BİR HALE GELECEK"
Nihat Zeybekci, bakanlık olarak ihracatçılara verilen desteklerle ilgili de bilgi vererek, ihracatçılardan gelen taleplerin birçoğunu karşıladıklarını ifade etti.
Gelişen dünyada ihracat yapılış şeklinin de hızla değiştiğine dikkati çeken Zeybekci, Çin'in toplam ihracatının yüzde 22'sini e-ticaretin oluşturduğunu, bu rakamın Türkiye'de son derece düşük seviyede bulunduğunu dile getirdi.
Zeybekci, Türkiye'nin, e-ticaret alanında kapasite, lojistik ve coğrafi gibi birçok açıdan en avantajlı potansiyele sahip ülkelerden biri olduğunu vurgulayarak, "E-ticaret platformlarına Türk ihracatçıların üyelikleriyle ilgili masraflarının yüzde 80'ini karşılıyoruz. Baktık olmuyor, 'Bu oran daha fazla artırılabilir mi?' konusunu da konuşuruz. 'Daha neler yapabiliriz' diye her gün araştırıyoruz. Bizim, yıl sonuna kadar hedefimiz 10 bin ihracatçımızı e-ticaret platformlarına üye yapmak. Şu anda sistemde 3 bine yakın ihracatçı var. Tamamı Alibaba'da değil, Turkish Exporters ve Kompass da var." diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın New York temasları kapsamında Alibaba internet sitesinin kurucusu ve başkanı Jack Ma ile görüştüğü, burada bir adım atılıp atılmadığının sorulması üzerine Zeybekci, şunları kaydetti: "Alibaba, inanılmaz bir noktaya geldi, yıllık cirosu 600 milyar dolar. Alipay gibi o kadar çok enstrümanı var ki… Alipay, yakın bir zamanda Visa ve Master Card'dan büyük bir hale gelecek. Şu anda onlarla hemen hemen kafa kafaya gidiyor. Diğer taraftan Alibaba'nın One Touch dedikleri bir sistemi var. En ufak çaptaki KOBİ bile One Touch sistemine girdiğinde, bu sistem ona hiçbir şeye elini dokundurtmadan, ihracat, kargo ve ödeme işlemlerinin tamamını yapıyor. Türkiye, coğrafyası itibarıyla baktığımız zaman, e-ticaretin lojistik merkezi olmakla ilgili çok büyük bir fonksiyon üstlenebilir. Çin'de e-ticaretten satın aldığınız her şeyi bugün Alibaba 24 saatte kapınıza getiriyor. Şu anda bu Avrupa'da 48 saat. Dünyanın tamamında bu 24 saate inecek.
Bununla ilgili de belirli aralıklarla kurulmuş olan akıllı merkezler var. Buralarda, bir yerden sipariş girildiği anda saniyesiyle o depodaki ürün kendiliğinden robot sistemi ile harekete geçiyor, barkodu okunuyor, paketlemesi düzgün hale getiriliyor, kutuya giriyor ve kutunun üzerine de gideceği adres yazılarak yaklaşık 2-3 dakika içinde arabanın içine giriyor."
Zeybekci, "Böyle bir depo bizde de kurulabilir mi? Alibaba gelip kurabilir mi?" sorusuna da, "Kurulur tabii. Zaten konuştuk bunu. Bunlar çok kolay ama Alibaba böyle bir şey yapmaz, siz bunu yaparsınız ve sisteme dahil olursunuz. Alibaba sistem sahibi, siz de kullanıcısınız. Önemli olan sistem ve Türkiye'nin de bu sistemin içinde bir nokta olması. Bir süre sonra o arabadaki paketlenmiş ürünün 2-3 saat içinde otomatik uçması, uçabilecek noktalarda bulunması. Şu anda bununla ilgili bizim elimizde çok avantajlı kurumlarımız da var. Bunlara girmeyim çünkü spekülasyon olur." şeklinde yanıtladı.
"BOEİNG TEDARİK ZİNCİRİNE UYGUN TÜRK ŞİRKETLERİ YARATMAMIZ LAZIM"
Ekonomi Bakanı Zeybekci, Boeing ile gerçekleştirilen görüşmelere yönelik de değerlendirmelerde bulunarak, şunları söyledi:
"Boeing'in bir görüşme talebi vardı. Boeing tedarik zincirine uygun Türk şirketleri yaratmak, Boeing'i Türk haline getirmek... Tabii ki uçak üreticisi olarak değil. Boeing'den tüketici olarak sadece uçak almak değil, eğitim alanında, bakım teknolojileri alanında, bazı parçaların yapılması anlamında, koltuk, gövde gibi iç donatıları anlamında her şeyine talibiz. Onlara dedik ki bize net olarak, somut, önümüzdeki 2-3 yılla ilgili bir yol haritası oluşturalım. Bizim, sadece Boeing uçak serilerini yapan değil, o teknoloji, kültür, anlayış ve Ar-Ge ile tedarik zincirinin ayrılmaz parçası haline gelebilecek Türk şirketleri üretmemiz lazım. Bu konuda onlarla uzlaştık.
Bu konudaki şu andaki hedef de 150-160 milyon dolar civarında Boeing'e yapılan ihracatı, Boeing'in Türkiye'den satın almalarını çok kısa sürede 500 milyona doğru çıkarmamız. Alıcı olarak ilk 10'lar seviyelerindeyiz. Bunu çok iyi kullanmamız lazım. Onlarla oturduk, bir sonraki adım olarak derhal Türkiye'de somut şeyler istiyoruz dedik. Önümüzdeki sene şuna ulaşacağız. Şirketleri, bizim standartlarımızı geçebilecek hale getireceğiz, onlardan ürün alır hale getireceğiz. Şimdi koordine olamıyoruz. Bizim sıkıntımız, satın alan elimizle, bunları çabalayan elimizin birbirinden haberi yok."
Yatırımlar ve ortak iş birlikleri geliştirme konusunda ABD izlenimlerinin nasıl olduğunun sorulması üzerine Zeybekci, "Negatif. Türkiye anlamında söylemiyorum. 'Great America, Made America, Use America, Produce America, Big America' diyen korumacı bir psikolojinin yaygınlığını görüyoruz. Bu onlara şu anda cazip görünüyor. Korumacılık eğiliminin artması yönünde çok net bir şekilde ilerleme var. Bunun Amerika'ya negatif döngüsü yakında başlayacak.' ifadelerini kullandı.