Bayramlar çalışma hayatı açısından da özel günler. Çalışanların büyük kısmı bu günlerde tatil yaparken bir kesim de çalışmak zorunda kalıyor. Bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleriyle kararlaştırılır. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde, söz konusu günlerde çalışılması için işverence işçinin onayının alınması gerekir. Bayramda çalışmayan işçiye o günlerin parası kesinti olmadan ödenir. Çalışma olursa ekstradan bir yevmiye daha verilir. Böylece bayram günü alınan ücret iki katına çıkar.
HER GÜNE İKİ YEVMİYE
Örneğin maaşı 1.500 lira olan bir işçiye 3 gün bayramda çalışırsa ay sonunda 1.500 lira maaşının yanında 150 lira da mesai parası veriliyor. Bunun dışında işçilere bayram ikramiyesi ya da bayram harçlığı adı altında ödemeler de yapılıyor. Bu çalışmalarla ödenen harçlık ve ikramiyeler prime esas kazanç kapsamında sigorta primi kesintilerine tabi oluyor ve bordroda gösteriliyor.
Sabah'tan Faruk Erdem'in yazısına göre, ödenen ikramiye ve harçlıklarla fazla çalışmaların kıdem tazminatı hesabında da kullanılması mümkündür. Bunlar eğer düzenli olarak yapılıyorsa, yani o işyerinde her yıl bayramlarda yarım maaş ikramiye veriliyorsa bu ödenen paralar işçinin toplam kazançlarına katılacaktır. Zaten sözleşmelerde bu hususlar yazılmışsa bu ödemeler ve bayram çalışmaları süreklilik gösteriyor demektir. Kıdem tazminatının hesabında kullanılan brüt ücrete bunlar eklenerek giydirilmiş haliyle miktar bulunuyor.
Kıdem tazminatı çalışana sürekli ödenen tüm ücretler giydirilmiş maaşa dahil edilerek hesaplanıyor. Böylece çalışanın brüt maaşı yükseliyor. Kıdem tazminatından sadece binde 7.59 oranında damga vergisi kesiliyor.
ÖRNEK HESAPLAMA
10 yıl çalışan bir işçinin kıdem tazminatı
Brüt ücret: 3.000 TL
Yılda iki maaş bayram ikramiyesi: 6.000 TL
Aylık yemek parası: 300 TL
Giydirilmiş ücret: 3.800 TL
Tazminat: 38.000 TL
Ek ödemesiz tazminat: 30.000 TL
Kazanç: 8.000 TL
