Dünya gazetesi yazarı Ufuk Korcan, "Borsa bu yıl hem yükseliş hem de düşüşle tarih yazıyor" başlıklı yazısında Borsa İstanbul'da bu yılki iniş-çıkış hareketlerini değerlendirdi.
YÜKSELİŞ VE DÜŞÜŞTE TARİH YAZILAN YIL
Borsa İstanbul, temmuz ayında 11 bin 252 puan ile tarihinin en yüksek seviyesini görmüştü. Ancak o tarihten bu yana borsada satışlar hakim. Endeksin tarihi zirve hareketine tüm hisseler ayak uyduramadı.
Özellikle büyük bankacılık ve holding hisseleri tarihi yükselişe önderlik etmişti. Son haftalarda endeks aşağıya gelirken genele yayılan bir satış fırtınası görüldü. Yükselişe ayak uyduramayanlar endeksle beraber daha da geriledi. Durum böyle olunca hisse senedi yatırımcısı çok hırpalandı.
Borsadaki bu sert düşüş genel ekonomik görünümden bağımsız gerçekleşiyor. Yani Türkiye ekonomisine yönelik algıda bir bozulma yok. Uluslararası piyasalarda işlem gören ve Türkiye'nin risk seviyesini gösteren CDS oranlarında bir sıçrama yok, kurlarda bir talep baskısı hissedilmiyor. Dolayısıyla hisse senetlerinde yaşanan satış baskısı borsa özelinde bir duruma işaret ediyor.
Dalgalanma devam edebilir
Yeni para girişinin olmaması, düşük hacim ile sert fiyat hareketlerine neden oluyor. Kredili işlemlerin düşüşte ‘zarar kes' modunu devreye almasının düşüşte kartopu etkisine neden olduğu da söyleniyor. Piyasalardaki genel kanı ise mevduat gibi sabit getirili enstrümanlardaki aylık yüzde 4-5 civarı risksiz getiri imkanı sürdüğü sürece borsaya ilginin yeniden canlanması zor. Dolayısıyla faiz indirimlerinin yaklaştığı dönemler, hisse senetlerini yeniden yatırımcıların radarına sokabilir.
Son açıklanan eylül ayı enflasyon rakamlarının beklentilerin üzerinde gelmesi faiz indirimi beklentilerini yeni yıla ötelemiş durumda. Enflasyon rakamlarından önce Merkez Bankası'nın kasım ayında faiz indirimlerine başlayabileceğine yönelik görüşler ağırlıktaydı. Faiz indirimlerine kadar olan süreçte endekste dalgalanmaların sürmesi bekleniyor.
2024 yılında rekor seviyelerini görerek tarih yazan Borsa İstanbul, temmuz ayının ortasından bu yana yaşadığı düşüşlerle de tarihe adını yazdırıyor. Endeks 18 Temmuz-4 Ekim tarihleri arasında yüzde 21.35 düştü. Son 5 yılda yaşanan düşüş dalgalarına bakıldığında yüzde 21'in üzerinde 3 büyük düşüş yaşandı. Bunlardan ilki 23 Ocak-8 Şubat 2023 tarihlerinde yüzde 24.83 ile yaşandı. BIST 100 Endeksi, 17- 23 Aralık 2021 tarihlerinde yüzde 28.29, 6 Şubat-17 Mart 2020 tarihlerinde ise yüzde 33.84 geriledi.
Ancak borsada son yaşanan düşüş süre bakımında diğer düşüşlere göre daha uzun. Geçen yıl 3 Ekim-26 Aralık tarihleri arasında 84 gün süren düşüşte endekste yüzde 15.88 gerilemişti. 78 gün süren son düşüşte kayıp yüzde 21.35 seviyesinde. Sayfada yer alan tabloda 2019 yılından bu yana yaşanan en büyük düşüşleri görebilirsiniz. BIST 100 grafiğine daha uzun vadede baktığımızda 2004 yılından bu yana haftalık bazda 10 büyük düşüş yaşandı. Bunların en büyüğü yüzde 65 ile küresel ekonomik krizin patlak verdiği 2008 yılında yaşandı. Bunun dışında 4 kez yüzde 35 büyüklüğünde düşüş oldu.
Panik yapmayın! Bu ilk düşüş değil
Borsada yaşanan son düşüşler birçok yatırımcıyı derinden etkiledi. Özellikle borsa ile son tanışanların bakiyelerinde ciddi kayıplar oldu. Endeks her ne kadar bu yıl yükselse de hisse bazında çok büyük düşüşler oldu. Benzer kayıplar geçmişte çok defa yaşandı. Hepsinde kayıplar belli bir süre sonra telafi edildi. Dolayısıyla borsada yaşananlar buranın kısa vade düşünenler ve tasarruflarının tamamını hissede değerlendirenlerin için uygun bir yer olmadığını bir kez daha gösterdi.
Eğer düşüşlerde panik yapmayanlar, günlük ihtiyaçlarını karşılamak için borsadaki paralarına bağımlı olmayanlar, hisse alırken kredi kullanmayanlar belli bir süre sonra artıya geçecektir. Geçmiş aylarda bu sayfada paylaştığım bir tablo 5 yıllık sürede hiçbir dönemde borsa yatırımcısının anaparasında kayıp yaşamadığını ortaya koyuyordu.
