Emekli aylığındaki düşüşün önlenmesi için ne yapılmalı?
Habertürk yazarı Ahmet Kıvanç, çalışmaya mevcut emekli aylıklarında meydana gelecek düşüşle ilgili merak edilenleri yazdı...
Emeklilik dilekçesini 2024 yılında verenlere 2025 yılında verenlere göre yüzde 30 – 35 oranında daha fazla aylık bağlanacağı, 2025 yılında dilekçe verenlerin bu oranda daha düşük aylıkla emeklilik yaşamına başlayacaklarını duymayan kalmadı. Ancak, aylıktaki düşüş sadece 2025 yılında dilekçe verenler ile sınırlı olmayacak.
Çalışmaya devam etmekte olan milyonlarca kişinin e-Devlet'te görünen emekli aylıkları da düşüşten etkilenecek. İlk defa sigortalı çalışmaya 14 Ekim 2008 ve öncesinde başlamış olup 5434 Sayılı Sayılı Emekli Sandığı Kanunu'na tabi olan memurlar hariç çalışmaya devam etmekte olan SSK'lı (4/a), BAĞ-KUR'lu (4/b) ve 4/c'li herkesin emekli aylığı 2025'ten itibaren bugünkü seviyeden daha düşük olacak.
E-DEVLET'TE GÖRÜNEN EMEKLİ AYLIKLARI 2025'TE DÜŞECEK
Sigortalı çalışmakta olanlar uzun süredir e-Devlet'e girdiklerinde bugün emekli olsalar ne kadar aylık bağlanacağını görebiliyorlar. Çalıştıkları her ay emekli aylıklarının ne kadar arttığını takip edebiliyorlar. E-Devlet'te şu an görünmekte olan aylık, bu yılın ocak ayındaki yüzde 49,25 ve temmuz ayındaki yüzde 24,73 oranında zamma göre hesaplanmış bulunuyor. Altı aylık dönemlerdeki bu zamlar yıllık yüzde 86,16 artışa karşılık geliyor. Dilekçesini 31 Aralık 2024 tarihine kadar verenler sistemde şu an görünen emekli aylığını alacaklar.
2025 Ocak ayına gelindiğinde ise SSK, BAĞ-KUR ve 4/c'lilerin sistemde görünen emekli aylıkları yeniden hesaplanacak.
Örneğin, 2024 Ocak ayında “zamsız” 16,612 TL olan aylık şu an sistemde 30.925 TL olarak görünüyor. 2024 yılında enflasyon yüzde 38, milli gelirdeki büyüme hızı da yüzde 4 çıkarsa aynı aylık 2025 Ocak ayında “zamsız” 23.124 TL'ye düşecek. Bu, emekli aylıklarının yüzde 86,16 zam yerine 2025 Ocak ayında yüzde 39,20 oranında zamma göre hesaplanması anlamına geliyor.
Yıllık enflasyon yüzde 38 çıkarsa ocak ayında SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıklarına yüzde 10,64 oranında zam yapılacak. Bu zamdan dilekçeyi 2024 yılında verenler de vermeyenler de yararlanacak.
Çalışmaya devam etmekte olan örneğimizdeki kişinin emekli aylığı ocak ayında e-Devlet'te 25.584 TL olarak görünmeye başlayacak. Dilekçeyi 31 Aralık 2024 tarihinde vermiş olan kişinin emekli aylığı ise gelecek yıl ocak ayında zamla birlikte 34.215 TL olacak. Aradaki fark yüzde 34'e ulaşacak.
Merkez Bankası'nın yıl sonu enflasyon tahmini orta noktası yüzde 38 olmak üzere yüzde 34 ile yüzde 42 arasında yer alıyor. Enflasyon ne kadar düşük çıkarsa çalışmaya devam etmekte olanların aylıkları ocak ayında düşecek.
EMEKLİLİK KOŞULLARINI YERİNE GETİRMEYENLERİ DÜŞÜŞTEN KORUMAK İÇİN FORMÜL NE OLMALI?
Edindiğimiz bilgiye göre, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı dilekçe tarihine göre ortaya çıkan farkın giderilmesi için bir çalışma yürütüyor. Bu çalışmanın nasıl sonuçlanacağını, ne tür bir çözüm getirileceğini henüz bilmiyoruz.
Emekli aylığındaki düşüşten, henüz emeklilik koşullarını yerine getirmemiş olup boşta veya çalışmaya devam ederek koşulları yerine getirmeyi bekleyen herkesi korumak için “2024 yılında güncelleme katsayısı 1,8616 olarak uygulanır” şeklinde bir düzenleme yapılması gerekir. Böyle bir düzenleme yapıldığında e-Devlet'te görünen emekli aylıkları ocak ayında düşmez. Boşta veya çalışmaya devam ederek emeklilik koşullarını yerine getirmeyi bekleyen herkes düşüşten korunmuş olur.
Buna karşılık sadece 2024 yılı itibarıyla emeklilik koşullarını yerine getirmiş olup emeklilik dilekçesini 2025 veya daha sonrasına erteleyenlere yönelik bir düzenleme yapılırsa, emekliliği henüz hak etmemiş kişiler bundan yararlanamaz. Emekliliğe 2025 veya daha sonra hak kazanacak kişilerin emekli aylıkları, gelecek yıl yukarıda anlattığımız şekilde düşer.